Πέθανε ο Πάπας Φραγκίσκος
Ο Πάπας Φραγκίσκος, ο πρώτος Λατινοαμερικανός ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 88 ετών, στο νοσοκομείο Αγκοστίνο Τζεμέλι της Ρώμης, όπου νοσηλευόταν με βαριά πνευμονία. Το Βατικανό επιβεβαίωσε την απώλεια, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας βαθιάς περιόδου πένθους και μίας ιδιαίτερα κρίσιμης μετάβασης για την παπική έδρα. Ο κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, γεννημένος στην Αργεντινή, εξελέγη στις 13 Μαρτίου 2013 ως 266ος Πάπας της Καθολικής Εκκλησίας και πήρε το όνομα «Φραγκίσκος», προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, σύμβολο της φτώχειας, της απλότητας και της ειρήνης. Ήταν ο πρώτος Ιησουίτης Πάπας και ο πρώτος εκλεγμένος από την Αμερικανική ήπειρο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς θητείας του, ο Φραγκίσκος επιχείρησε να ταρακουνήσει τα θεμέλια του Βατικανού. Κατήργησε προνόμια εκατομμυρίων ευρώ, όπως τα μπόνους στους αξιωματούχους κατά τη διαδικασία εκλογής νέου Ποντίφικα, και μείωσε τα επιδόματα των καρδιναλίων που επόπτευαν την Τράπεζα του Βατικανού. Όλα τα κονδύλια δόθηκαν σε φιλανθρωπίες, όπως ο ίδιος είχε δεσμευτεί. Πριν την ανάρρησή του στον παπικό θρόνο, διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Μπουένος Άιρες και καρδινάλιος από το 2001. Ο λιτός του τρόπος ζωής, η έμφαση στους φτωχούς και η στροφή σε μια Εκκλησία πιο κοντά στον άνθρωπο τον κατέστησαν μια ηγετική μορφή με παγκόσμια απήχηση.
View of St. Peter’s Square following Pope Francis’ death https://t.co/PEJU0kOTSe
— Reuters (@Reuters) April 21, 2025
Με την ανακοίνωση του θανάτου, ενεργοποιείται ένα αυστηρά καθορισμένο τελετουργικό αιώνων. Ο camerlengo, ο Ιρλανδικής καταγωγής Καρδινάλιος Κέβιν Φάρελ, είναι ο αρμόδιος για την επίσημη επιβεβαίωση. Αν ακολουθηθεί η παράδοση, θα σκύψει πάνω από το σώμα του Πάπα, θα ψιθυρίσει το όνομά του τρεις φορές. Αν δεν υπάρξει αντίδραση, το παπικό δαχτυλίδι — σύμβολο της εξουσίας του — θα καταστραφεί, και τα διαμερίσματά του θα σφραγιστούν. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εισέρχεται στη φάση της «sede vacante», της κενούμενης έδρας, κατά την οποία η διοίκηση περνά στο Κολλέγιο των Καρδιναλίων, χωρίς όμως δικαίωμα λήψης κρίσιμων αποφάσεων.
Εννέα ημέρες πένθους
Η παράδοση επιβάλλει εννέα ημέρες δημόσιου πένθους — το λεγόμενο Novendiale. Το σώμα του Φραγκίσκου θα εκτεθεί στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου για λαϊκό προσκύνημα, με χιλιάδες πιστούς και ηγέτες κρατών να αποτίουν τιμές. Παραδοσιακά, οι Πάπες θάβονται στις υπόγειες σπηλιές του Αγίου Πέτρου, εκεί όπου αναπαύονται δεκάδες προκαθήμενοι της Εκκλησίας, μεταξύ των οποίων και ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’. Ωστόσο, ο Φραγκίσκος είχε ήδη εκφράσει την επιθυμία του να ενταφιαστεί στη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε, μία από τις σημαντικότερες εκκλησίες της Ρώμης, όπου είχε αναπτύξει ιδιαίτερο δεσμό. Θα είναι ο πρώτος Πάπας εδώ και σχεδόν έναν αιώνα που δεν θα ταφεί στο Βατικανό. Ο ίδιος είχε επίσης ζητήσει να ταφεί σε ένα μόνο φέρετρο από ξύλο και ψευδάργυρο, αντί των τριών διαδοχικών φερέτρων (κυπαρίσσι, ψευδάργυρος, φτελιά) που ορίζει το εθιμοτυπικό.
Περίπου δύο έως τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία, θα συγκληθεί το Κονκλάβιο. Στην Καπέλα Σιξτίνα, κάτω από την επιβλητική οροφή του Μιχαήλ Αγγέλου, θα κλειστούν οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών — περίπου 120 στον αριθμό — για να εκλέξουν τον νέο Πάπα. Χωρίς κινητά, χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο. Η διαδικασία απαιτεί απόλυτη μυστικότητα. Κάθε ψήφος κατατίθεται σε ένα δισκοπότηρο και καίγεται σε σόμπα που στέλνει καπνό από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα. Ο μαύρος καπνός σημαίνει αποτυχία εκλογής. Ο λευκός καπνός αναγγέλλει ότι η Καθολική Εκκλησία έχει νέο ηγέτη. Όταν έρθει αυτή η στιγμή, από το μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου θα ακουστεί το ιστορικό: «Habemus Papam – Έχουμε Πάπα».
