Η Ρωσία στέλνει απεσταλμένους, όχι τον Πούτιν – Τι δείχνει η στάση του Κρεμλίνου για τις συνομιλίες στην Τουρκία
Θα βρίσκεται ο Πούτιν στην Τουρκία για τις ειρηνευτικές συνομιλίες; Η λίστα του Κρεμλίνου δείχνει πως όχι. Σύμφωνα με δήλωση του Κρεμλίνου, επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας θα είναι ένας σκληροπυρηνικός σύμβουλος του Ρώσου προέδρου. Την Τετάρτη, η Ρωσία έδωσε στη δημοσιότητα τη λίστα με τα στελέχη που θα συμμετάσχουν στις ειρηνευτικές συνομιλίες με την Ουκρανία στην Τουρκία. Ωστόσο, ένα όνομα έλειπε χαρακτηριστικά: αυτό του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Η απουσία του Ρώσου ηγέτη, ο οποίος διέταξε την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022, αποτελεί ένδειξη ότι δεν πρόκειται να βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι — ο οποίος τον έχει αποκαλέσει δημοσίως «δολοφόνο». Το Κρεμλίνο ανέφερε ότι ο ίδιος ο Πούτιν ενέκρινε τη σύνθεση της ρωσικής αντιπροσωπείας.
Ο πρόεδρος Τραμπ, που είχε ήδη αρχίσει να πιέζει για την επανέναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών προτού επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, είχε δηλώσει ότι σκεφτόταν να παραστεί στη συνάντηση στην Τουρκία. «Σκεφτόμουν να πετάξω μέχρι εκεί», είπε τη Δευτέρα σε συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο, την Τετάρτη, ο κ. Τραμπ — ο οποίος πραγματοποιεί περιοδεία σε τρεις χώρες της Μέσης Ανατολής — δήλωσε πως τελικά δεν θα παρευρεθεί, καθώς σκοπεύει να επισκεφθεί τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως είχε προγραμματιστεί. Αντ’ αυτού, ανακοίνωσε ότι θα παρευρεθεί ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. «Αύριο έχουμε φουλ πρόγραμμα, το καταλαβαίνετε αυτό», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Πάμε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Έχουμε πολλές υποχρεώσεις. Δεν σημαίνει ότι δεν θα το έκανα αν πίστευα πως έτσι θα σωθούν ζωές, αλλά ναι, το σκεφτόμουν».
Για τον Πούτιν, ο Τραμπ πρόσθεσε: «Δεν ξέρω αν θα εμφανιστεί αν δεν είμαι κι εγώ εκεί. Θα το δούμε. Ο Μάρκο πηγαίνει, και ο Μάρκο έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικός». Μαζί με τον Ρούμπιο, αναμένεται να ταξιδέψουν στην Τουρκία και οι ειδικοί απεσταλμένοι του Τραμπ, Στίβεν Γουίτκοφ και Κιθ Κέλογκ. Σε ανάρτησή του την Τετάρτη, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε πως «περιμένει να δει ποιος θα έρθει από τη Ρωσία» πριν αποφασίσει τα επόμενα βήματα της Ουκρανίας αναφορικά με τις συνομιλίες. Παράλληλα, κάλεσε τη Δύση να επιβάλει τις «σκληρότερες κυρώσεις» στη Ρωσία αν ο Πούτιν αρνηθεί να συμμετάσχει. Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε πως επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας θα είναι ο Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, σκληροπυρηνικός σύμβουλος του Πούτιν. Μαζί του θα συμμετάσχουν και άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, όπως ο υφυπουργός Άμυνας Αλεξάντερ Φόμιν, ο οποίος είχε συμμετάσχει στις πρώτες συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου μετά την εισβολή του 2022, καθώς και στελέχη των ενόπλων δυνάμεων και των μυστικών υπηρεσιών.
Το διακύβευμα παραμένει τεράστιο
Περισσότερα από τρία χρόνια πολέμου έχουν μετατρέψει την Ουκρανία και τη Ρωσία σε δύο στρατιωτικά και πολιτικά εξαντλημένες δυνάμεις. Παρά τη ρητορική του Κρεμλίνου ότι η Ρωσία «κερδίζει στο πεδίο», ανεξάρτητοι αναλυτές εκτιμούν πως η Μόσχα έχει χάσει εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες, είτε νεκρούς είτε τραυματίες. Το ρωσικό στράτευμα έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ζητήσει στρατιωτική ενίσχυση από τη Βόρεια Κορέα, ενώ αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες στον ανεφοδιασμό και την αντικατάσταση κατεστραμμένου εξοπλισμού. Η Ουκρανία, από την άλλη, αν και τόλμησε μέσα στο 2024 να πραγματοποιήσει εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ στη Ρωσία, αναγκάστηκε γρήγορα να αποσυρθεί. Παράλληλα, χάνει σταθερά έδαφος στα ανατολικά της χώρας. Την ώρα που ο Τραμπ προωθεί την ιδέα μιας εκεχειρίας, το Κίεβο ζητά δεσμεύσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ. Τον περασμένο μήνα, η Ουκρανία υπέγραψε συμφωνία που παραχωρεί μελλοντικά έσοδα από τα κοιτάσματά της σε σπάνια μέταλλα στις ΗΠΑ, όμως η τελική συμφωνία δεν περιλάμβανε ρητές εγγυήσεις για στρατιωτική στήριξη.
Δειλά βήματα ειρήνης και προσωρινές εκεχειρίες
Καθώς οι πιέσεις για ειρηνευτική διευθέτηση αυξάνονται, τον Μάρτιο ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι Ουκρανία και Ρωσία είχαν συμφωνήσει σε αναστολή επιθέσεων στη Μαύρη Θάλασσα και σε διαπραγματεύσεις για τη διακοπή πλήγματος σε ενεργειακές υποδομές. Στο τέλος του μήνα, μετά από συναντήσεις στη Σαουδική Αραβία, το Κίεβο δήλωσε ότι θα στηρίξει την πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ για εκεχειρία 30 ημερών, γεγονός που έδωσε νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες είχαν «παγώσει» μετά από έντονο επεισόδιο ανάμεσα στον Ζελένσκι και τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Τον Απρίλιο, ο Πούτιν κήρυξε «εκεχειρία του Πάσχα», διατάσσοντας τις δυνάμεις του να διακόψουν κάθε στρατιωτική ενέργεια κατά της Ουκρανίας για την εορταστική περίοδο, σε μία προσπάθεια να δείξει στην ανυπόμονη κυβέρνηση Τραμπ ότι η Μόσχα παραμένει πρόθυμη να διαπραγματευτεί. Ωστόσο, το Κίεβο κατηγόρησε τη Μόσχα ότι παραβίασε η ίδια την κατάπαυση του πυρός.
Μετά από νέα έκρηξη δυσφορίας εκ μέρους του Τραμπ, ο Πούτιν ανακοίνωσε τριήμερη εκεχειρία που θα ξεκινούσε στις 8 Μαΐου, με αφορμή τον εορτασμό της νίκης της Σοβιετικής Ένωσης επί της ναζιστικής Γερμανίας στις 9 Μαΐου. Ο Ζελένσκι, όμως, χαρακτήρισε αυτή την υπόσχεση «χειραγώγηση». Η Βρετανία και η Γαλλία δεσμεύθηκαν να συγκροτήσουν «συμμαχία πρόθυμων κρατών» για να προωθήσουν την ειρήνη, ενώ συμμαχία ευρωπαϊκών συμμάχων έδωσε τελεσίγραφο στη Ρωσία για συμφωνία εκεχειρίας 30 ημερών, διαφορετικά θα επιβληθούν νέες κυρώσεις. Στην ανάρτησή του, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε πως είναι πρόθυμος να διαπραγματευτεί σε οποιοδήποτε πλαίσιο εντός Τουρκίας. «Η Ρωσία απλώς παρατείνει τον πόλεμο και τη σφαγή», έγραψε. «Ευχαριστώ κάθε χώρα και κάθε ηγέτη που ασκεί πιέσεις στη Μόσχα, ώστε να σταματήσουν επιτέλους οι βομβαρδισμοί».
