Τι αλλάζει στην αγορά εργασίας
Ένα νέο εργασιακό τοπίο διαμορφώνεται διεθνώς καθώς η τεχνητή νοημοσύνη, η κλιματική αλλαγή και η γεωπολιτική αστάθεια επιταχύνουν τις δομικές αλλαγές στις ανάγκες και τις προτεραιότητες της παγκόσμιας αγοράς. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ «Future of Jobs 2025–2030», οι εξελίξεις αυτές θα οδηγήσουν σε σημαντικές ανακατατάξεις, με την πρόβλεψη δημιουργίας 170 εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας έως το 2030 και ταυτόχρονη απώλεια 92 εκατομμυρίων άλλων, οδηγώντας σε καθαρή αύξηση 78 εκατομμυρίων θέσεων. Η ψηφιακή πρόσβαση και η τεχνητή νοημοσύνη αναδεικνύονται ως οι πιο καταλυτικοί παράγοντες αλλαγής. Πάνω από το 60% των εργοδοτών δηλώνει ότι οι τεχνολογίες AI, Big Data, ρομποτικής και έξυπνης ενέργειας μεταμορφώνουν τον τρόπο λειτουργίας τους, καταργώντας παραδοσιακούς ρόλους και δημιουργώντας νέες ανάγκες για εξειδικευμένες τεχνολογικές δεξιότητες. Ήδη, το 50% των επιχειρήσεων σχεδιάζει να αναδιαρθρώσει τη λειτουργία του λόγω της ΤΝ, ενώ το 66% αναζητά προσωπικό με σχετική εξειδίκευση.
Η έκθεση αποκαλύπτει ότι δύο στις πέντε σημερινές δεξιότητες θα έχουν καταστεί παρωχημένες μέσα στην επόμενη πενταετία. Στη νέα εποχή, οι εργοδότες δίνουν προτεραιότητα στην αναλυτική και δημιουργική σκέψη, την ψυχική ανθεκτικότητα, την τεχνολογική ευχέρεια και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Στον αντίποδα, δεξιότητες όπως η φυσική αντοχή και η χειρωνακτική ακρίβεια φθίνουν, καθώς αντικαθίστανται από αυτοματοποιημένα συστήματα. Οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες θέσεις εργασίας σχετίζονται με τεχνολογίες και περιβαλλοντικά επαγγέλματα. Ειδικότητες όπως προγραμματιστές, μηχανικοί AI, αναλυτές Big Data, ειδικοί σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ηλεκτρικά οχήματα, αλλά και νοσηλευτές και σύμβουλοι υγείας, παρουσιάζουν μεγάλη δυναμική. Αντίθετα, σημαντική υποχώρηση καταγράφεται σε θέσεις όπως ταμίες, γραμματείς, καταχωρητές δεδομένων και υπαλλήλους ταχυδρομείου.
Η κλιματική αλλαγή και το αυξανόμενο κόστος ζωής κατατάσσονται πλέον ανάμεσα στους πιο καθοριστικούς παράγοντες για την πορεία των επιχειρήσεων έως το 2030. Η ανάγκη προσαρμογής σε περιβαλλοντικούς στόχους και οι νέες στρατηγικές βιωσιμότητας δημιουργούν αυξημένη ζήτηση για περιβαλλοντικές και «πράσινες» δεξιότητες. Η παράλληλη πίεση του κόστους διαβίωσης οδηγεί τις εταιρείες σε επαναπροσδιορισμό των μοντέλων απασχόλησης και αμοιβής.
Η ανάγκη εκπαίδευσης και επανειδίκευσης του εργατικού δυναμικού είναι επιτακτική. Η έκθεση εκτιμά ότι 59 στους 100 εργαζόμενους θα χρειαστεί να εκπαιδευτούν εκ νέου έως το 2030. Από αυτούς, οι 29 θα αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους στον τρέχοντα ρόλο, οι 19 θα μετακινηθούν σε νέες θέσεις εντός της ίδιας εταιρείας, ενώ 11 κινδυνεύουν να μείνουν εκτός αγοράς λόγω ανεπάρκειας προσόντων. Το 63% των εργοδοτών εντοπίζει το χάσμα δεξιοτήτων ως βασικό εμπόδιο στον επιχειρηματικό μετασχηματισμό. Η δημογραφική γήρανση στις ανεπτυγμένες χώρες και η νεανική έκρηξη στις αναπτυσσόμενες προκαλούν ανακατατάξεις στη διεθνή κατανομή του εργατικού δυναμικού. Παράλληλα, η παγκόσμια γεωοικονομική αστάθεια και οι αυξανόμενες εντάσεις ωθούν τις επιχειρήσεις σε αναζητήσεις στελεχών με δεξιότητες ηγεσίας, προσαρμοστικότητας και διαχείρισης κρίσεων.
