Μέτωπα Τουρκίας τώρα: Ένα ακόμη μέτωπο στην "παγωμένη σύγκρουση" του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανοίγει ο Ερντογάν με διττό στόχο, να πιέσει τον Πούτιν στη Συρία και να γίνει επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ.
Μέτωπα Τουρκίας τώρα: Ένα ακόμη μέτωπο στην “παγωμένη σύγκρουση” του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανοίγει ο Ερντογάν με διττό στόχο, να πιέσει τον Πούτιν στη Συρία και να γίνει επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία σήμερα έχει ενεργά πολεμικά μέτωπα, στη Βόρεια Συρία, και στο Ιράκ με την παρουσία ολόκληρων στρατιωτικών μονάδων και στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ με δι’ αντιπροσώπων, με μισθοφόρους ισλαμιστές από τη Συρία και κυρίως drones. Μεγαλύτερη σημασία από την στρατιωτική συμμετοχή, έχει η γεωπολιτική ερμηνεία των κινήσεων του Τούρκου προέδρου, ο οποίος παράλληλα έχει στραμμένο το βλέμμα στο Αιγαίο, επιχειρώντας να επιβάλει καθολική ατζέντα των ουρικών διεκδικήσεων, και στην Κύπρο συνεχίζει τις προσπάθειες γεώτρησης εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, με την Ευρώπη να αδυνατεί να λάβει μια απόφαση σοβαρών κυρώσεων.
Η κατάσταση στη Λιβύη έχει ανατρέψει τα δεδομένα και έχει υποβαθμίσει το ρόλο της Τουρκίας, η οποία μπορεί μεν να γλίτωσε τον Σάρατζ στρατιωτικά, αλλά πλέον έχει βασικό ρόλο και προσπαθεί να διατηρήσει ό,τι μπορεί από τις συμφωνίες με την προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης. Πρέπει παράλληλα να επισημανθεί ότι οι μισθοφόροι από τη Συρία, προέβησαν σε βάναυσες ενέργειες κατά του Λιβυκού λαού, που ούτε ο ISIS δεν είχε επιχειρήσει έναντι μουσουλμανικών πληθυσμών, γεγονός που στα μάτια του πολιτών της Λιβύης να βλέπουν την Τουρκία αρνητικά. Στον τομέα των διαπραγματεύσεων η Αίγυπτος και οι άλλες αραβικές χώρες έχουν λάβει πρωτοβουλία παρακάμπτοντας την Τουρκία.
Παράλληλα στη Συρία οι τουρκικές δυνάμεις έχουν στριμωχτεί με συχνά πλήγματα από τους Κούρδους και το Συριακό στρατό με την ανοχή των Ρώσων.
Έτσι ο Ερντογάν στράφηκε στη διένεξη Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας, όπου και οι δύο χώρες βρίσκονται στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, ενώ το Αζερμπαϊτζάν αγοράζει και τουρκικά οπλικά συστήματα. Και καθώς η αγορά όπλων σώζει την τουρκική οικονομία, μια “διαφήμιση” των δυνατοτήτων σε ένα ακόμη μέτωπο θα φέρει έσοδα στην οικονομική “πληγή” της Τουρκίας, όπως γράφουν τα Νέα. Αναφορικά με την πιθανή επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ, σε πρώτη φάση η Άγκυρα προσπαθεί να αποφύγει πιθανές διώξεις για οικονομικά σκάνδαλα στις ΗΠΑ, γεγονός που αν εκλεγεί ο Μπάιντεν θεωρείται δεδομένο.
Τουρκία απέναντι σε όλους
Η Τουρκία βρίσκεται αυτή τη στιγμή και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο απέναντι στη Δύση και το ΝΑΤΟ, αλλά και με διάφορες αφορμές απέναντι στη Ρωσία. Οι Αρμένιοι και οι Κούρδοι είναι ένας παλιός εχθρός, αλλά οι Άραβες καινούργιος. Οι τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο είναι παλιές. Η Γαλάζια Πατρίδα του Τζεμ Γκιουρντενίζ αποτελεί την επίσημη εξωτερική πολιτική της Αγκυρας και ο στόχος δεν είναι άλλος από διάφορες θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας και της Κύπρου. Αν όμως η Τουρκία διεκδικούσε στο παρελθόν μια έξοδο στη θάλασσα, τώρα διεκδικεί και μερίδιο από τα κοιτάσματα των ορυκτών καυσίμων που φιλοξενούνται στο θαλάσσιο υπέδαφος.
Καύκασος
Κατέρριψε τουρκικό F-16 ένα αρμενικό μαχητικό όπως ισχυρίσθηκε χθες οι Αρμένιοι; Την Άγκυρα χωρίζουν από το Μπακού περίπου 1.500 χιλιόμετρα – από την Κωνσταντινούπολη η απόσταση με την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν ξεπερνάει τα 1.750. Αλλά σε αυτή τη χώρα του Νότιου Καυκάσου οι Τούρκοι θεωρούν πως έχουν «αδέλφια», πως αυτά τα αδέλφια κινδυνεύουν και πως οι ίδιοι δεν μπορούν παρά να αναλάβουν τον ρόλο του προστάτη.
Η Άγκυρα δυσκολεύεται να αναγνωρίσει ακόμη και σήμερα πως, με την ίδια στον ρόλο του θύτη, οι γείτονές της έπεσαν πριν από έναν και πλέον αιώνα θύματα μιας γενοκτονίας που άφησε πίσω της πάνω από ενάμισι εκατομμύριο νεκρούς.
Η Τουρκία, είναι η μόνη που μοιάζει να μην θέλει αυτοσυγκράτηση.
Κούρδοι, ο εφιάλτης
Ο στρατός χρόνια τώρα παλεύει νυχθημερόν να εξαφανίσει περιοχές της Συρίας και του Ιράκ όπου ζουν κουρδικοί πληθυσμοί και σήμερα κινδυνεύουν από τα τουρκικά πυρά με φυσική εξόντωση. Η Άγκυρα εκμεταλλεύτηκε το καθεστώς κατάρρευσης στο οποίο περιήλθαν οι δύο αυτές χώρες (το Ιράκ μετά την αμερικανική επέμβαση στον Κόλπο και η Συρία εξαιτίας μιας εξέγερσης υπέρ της ελευθερίας που οδήγησε τελικά σε εμφύλιο πόλεμο) για να εισβάλει σε ξένο έδαφος. Σήμερα προβάλλει εδαφικές διεκδικήσεις ακόμη και στη Μοσούλη, περιοχή του Ιράκ που κατοικείται κυρίως από το κουρδικό στοιχείο.
Στο χειρότερό τους σημείο είναι και οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αίγυπτο, ενώ ακόμη χειρότερες είναι με τη Σαουδική Αραβία. Το Ριάντ έχει επιβάλει εμπάργκο σε όλα τα τουρκικά προϊόντα ανεπισήμως από το 2019 και επισήμως από την επόμενη εβδομάδα. Όλα αυτά ενώ οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Σαουδική Αραβία έφταναν τα 3,3 δισ. δολάρια και αφού στην επιδείνωση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές έπαιξε κεντρικό ρόλο η δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη από το καθεστώς του Ριάντ. Άλλος ένας λόγος είναι πως όταν το 2017 μια ομάδα χωρών με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία έκοψε τους δεσμούς της με το Κατάρ, εξαιτίας της υποστήριξης του τελευταίου στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η Αγκυρα στήριξε οικονομικά και στρατιωτικά την Ντόχα.
Λιβύη
Εκεί όπου προπολεμικά κυριαρχούσε η Ιταλία, σήμερα φαίνεται να κυριαρχεί η Τουρκία. Η Αγκυρα «πάτησε το πόδι της» στη Λιβύη παρέχοντας υποστήριξη, σε διπλωματικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο στην προσωρινή κυβέρνηση της χώρας για αποσπάσει στη συνέχεια τη συγκατάθεσή της στην υπογραφή ενός μνημονίου με το οποίο υποτίθεται πως ανοίγει έναν υδάτινος διάδρομος ανάμεσα στις δύο χώρες, κατά παράβαση όμως κάθε κανόνα του διεθνούς δικαίου. Αλλά δεν είναι μόνο η παραβίαση των διεθνών κανόνων με τη «διαγραφή», μεταξύ άλλων, της Κρήτης από τον χάρτη που φέρνει την Τουρκία αντιμέτωπη με τη Δύση και κυρίως με τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες που καταδίκασαν σθεναρά ή λιγότερο σθεναρά το μνημόνιο. Είναι και η ίδια τουρκική δραστηριότητα στο εσωτερικό της Λιβύης που τη φέρνει αντιμέτωπη με τη Ρωσία.
Ακόμη χειρότερα, αυτό είναι το δεύτερο μέτωπο του Ερντογάν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, καθώς ανοικτοί είναι και οι λογαριασμοί στον Καύκασο όπου η Μόσχα εμφανίζεται, αν και σε πολύ πιο ήπιους τόνους από την Άγκυρα, να υποστηρίζει την Αρμενία… Χθες, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα έστειλε ξεκάθαρη προειδοποίηση. «Η κατάρριψη ενός αρμενικού μαχητικού SU-25 από τουρκικό F-16, όπως υποστηρίζει το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας, φέρεται να περιπλέκει την κατάσταση, καθώς η Μόσχα, με βάση τη Συνθήκη της Τασκένδης, είναι υποχρεωμένη να συνδράμει στρατιωτικά την Αρμενία».
Οικονομία
Η τουρκική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 9,9% το δεύτερο τρίμηνο καθώς το lockdown είχε ως αποτέλεσμα να φρενάρει σχεδόν η οικονομική δραστηριότητα, ρυθμός που αποτέλεσε τη χειρότερη επίδοση σε ετήσια βάση εδώ και μια δεκαετία, αν και έκτοτε έχει αρχίσει να ανακάμπτει. Παρουσιάζοντας το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα της Τουρκίας, ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ δήλωσε ότι η αύξηση του ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί το τέταρτο τρίμηνο συγκριτικά με το τρίτο αλλά θα επιταχυνθεί στο 5,8% το 2021. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η οικονομία ίσως συρρικνωθεί κατά 1,5% φέτος με βάση το χειρότερο σενάριο και θα αναπτυχθεί κατά 3,7% την επόμενη χρονιά.
Τους δύο τελευταίους μήνες, ο ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων κορονοϊού αυξήθηκε και πάλι στην Τουρκία, όπου τα περιστατικά ξεπερνούν τα 315.000. Πάνω από 8.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Το τουρκικό νόμισμα, υποχώρησε στο νέο ιστορικό χαμηλό των 7,8550 λιρών έναντι του δολαρίου εν μέσω ανησυχιών για τη σύγκρουση στον Καύκασο. Σύμφωνα με το πρόγραμμα ο ετήσιος πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 10,5% το 2020 πριν υποχωρήσει στο 8% το 2021 και το 4,9% το 2023. Η ανεργία αναμένεται να μειωθεί στο 10,9% το 2023 από το 13,8% φέτος. Τα δεδομένα αυτά εξηγούν, περισσότερο ίσως και από τις διπλωματικές πρωτοβουλίες, την προθυμία του Ερντογάν να αποκλιμακώσει τις εντάσεις προς τα δυτικά και να εμφανιστεί ως υπέρμαχος του διαλόγου στα ελληνοτουρκικά. Την ώρα όμως που οι προκλήσεις συνεχίζονται, δίνοντας σε πολλούς να καταλάβουν πως μάλλον αυτή είναι η “φτιαξιά” της Τουρκίας…
Τα 10 ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας σε 3 ηπείρους (ΣΚΑΪ, 6/9/20)
