Μεγάλη αντιπαράθεση και σοβαρή κρίση στις σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία προκαλεί το επικείμενο δημοψήφισμα με το οποίο ο Ερντογάν επιχειρεί να μετατραπεί σε «σουλτάνο» που θα έχει την απόλυτη εξουσία στη γειτονική χώρα.Α Η σκληρή κόντρα που βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες ώρες ανάμεσα στην Άγκυρα και την Ολλανδία, με αφορμή την απαγόρευση […]
Μεγάλη αντιπαράθεση και σοβαρή κρίση στις σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία προκαλεί το επικείμενο δημοψήφισμα με το οποίο ο Ερντογάν επιχειρεί να μετατραπεί σε «σουλτάνο» που θα έχει την απόλυτη εξουσία στη γειτονική χώρα.Α
Η σκληρή κόντρα που βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες ώρες ανάμεσα στην Άγκυρα και την Ολλανδία, με αφορμή την απαγόρευση προσγείωσης του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο Ρότερνταμ, αποτελεί απλώς το σύμπτωμα μιας βαθύτερης δοκιμασίας, την οποία περνούν οι σχέσεις της γείτονος με την ΕΕ. Ιδίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου, το πογκρόμ που ακολούθησε και τη αυταρχική ροπή στην οποία έχει εισέλθει πλέον η Άγκυρα.
Οι εξελίξεις αυτές σε συνδυασμό με το δημοψήφισμα που έχει ως στόχο την ανάδειξη του τούρκου προέδρου σε απόλυτο κυρίαρχο της χώρας, συγκεντρώνοντας υπερεξουσίες στο πρόσωπό του, αλλά και τη συμμαχία του AKP με το κόμμα των Γκρίζων Λύκων οδηγεί την Τουρκία όλο και πιο μακριά από τη Δύση. Αυτό ακριβώς φαίνεται να επιβεβαίωσε και η κατάφαση της στρατηγικής συνεργασίας Ερντογάν-Πούτιν που διακηρύχθηκε πανηγυρικά, πριν από λίγες ημέρες.
Εν τω μεταξύ, με την φράση «η Τουρκία απομακρύνεται από την Ευρώπη» ο ευρωπαίος Επίτροπος Γιοχάνες Χαν ανακοίνωσε την Κυριακή ότι η ΕΕ «παγώνει» την προενταξιακή χρηματοδότηση της γείτονος. Παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη κίνηση δεν έχει ακόμη σχολιαστεί από την Άγκυρα, μόλις χθες ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου προειδοποιούσε ότι εάν δεν προχωρήσει το θέμα της απελευθέρωσης της βίζας για τους τούρκους υπηκόοους στην ΕΕ, τότε θα υπάρξει πρόβλημα με τις συμφωνίες ΕΕ-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης εκείνης για το προσφυγικό.
Το πολύ κακό κλίμα στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας αποτυπώνει και η παρέμβαση του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος κάλεσε την Άγκυρα να επιστρέψει στη λογική. Και προειδοποίησε πως οποιαδήποτε συνεργασία στο θέμα της οικονομικής βοήθειας βρίσκεται πλέον στον αέρα. Υπό τις συνθήκες αυτές είναι φυσικά εξαιρετικά δύσκολο να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε επί του θέματος αυτού», δήλωσε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο δίκτυο ZDF. «Δεν θέλουμε να το κλιμακώσουμε, όλοι στη γερμανική κυβέρνηση είναι σύμφωνοι, αυτό που θέλουμε είναι η Τουρκία να επιστρέψει στη λογική» τόνισε.
To παιχνίδι του Ερντογάν με το δημοψήφισμα και η Ευρώπη
Σε κάθε περίπτωση, με τις τελευταίες κινήσεις του, ο Ερντογάν φαίνεται πως έχει αποφασίσει να εξάγει την καμπάνια για το «Ναι» στο τουρκικό δημοψήφισμα και στην Ευρώπη και να μετατρέψει την ανάδειξή του σε «σουλτάνο» σε παγκόσμιο γεγονός. Την ίδια στιγμή, οι αντιπαραθέσεις και υψηλοί τόνοι με τις χώρες της Ευρώπης φαίνεται πως ενισχύουν την πόλωση στο εσωτερικό της Τουρκίας, κάτι που επιθυμεί ο τούρκος πρόεδρος καθώς πιστεύει ότι αυτό θα αυξήσει τη συσπείρωση του «Ναι».
Ειδικότερα, αναλυτές στην Τουρκία τονίζουν ότι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί ευνοεί από τη μία τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που προεκλογικά πιέζονται από ακροδεξιά κόμματα, αλλά ακόμη περισσότερο και κυρίως τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν. Και τούτο, διότι θεωρούν πως κάθε εκδήλωση προπαγάνδας για το δημοψήφισμα που απαγορεύεται στην Ευρώπη συσπειρώνει ακόμη περισσότερο τους εθνικιστές στην Τουρκία υπέρ του «Ναι».
Αυτό φαίνεται να ενισχύει τη ρητορική της βαλλόμενης από παντού Τουρκίας, που έχει βρει πρόσφορο έδαφος μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Βούτυρο στο ψωμί του Προέδρου Ερντογάν , που σύμφωνα με πληροφορίες δεν είχε και τα καλύτερα δυνατά μηνύματα για την έκβαση του δημοψηφίσματος. Ιδιαίτερα που στο στρατόπεδο τον εθνικιστών που προσεταιρίστηκαν για το δημοψήφισμα της αναθεώρησης του Συντάγματος επικρατεί διχασμός.
Πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι κυβέρνηση και Ερντογάν δεν επιθυμούν απλά μια οριακή επικράτηση του «Ναι» -για παράδειγμα 51-52% έναντι 49-48%, που θα άφηνε περιθώρια αμφισβήτησης του αποτελέσματος. Επιθυμούν μια ξεκάθαρη νίκη με όσο μεγαλύτερη δυνατή διαφορά, που θα σηματοδοτήσει μια πομπώδη και πανηγυρική μετάβαση στο νέο καθεστώς.
Οι εξελίξεις φαίνεται πως θα ευνοήσουν την πολιτική πόλωσης εν όψει του δημοψηφίσματος και θα δώσουν τη δυνατότητα στο κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης να αυξήσει και τα ποσοστά του «Ναι» μεταξύ των Τούρκων που ζουν σε ευρωπαϊκές χώρες και στους οποίους το κόμμα είχε υψηλά ποσοστά και στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις.
Η κόντρα με την Ολλανδία
Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να ερμηνευθούν και οι ιδιαίτερα υψηλοί τόνοι που υιοθέτησε η τουρκική ηγεσία προς τις ολλανδικές αρχές. “Η Ολλανδία θα πληρώσει το τίμημα”, είπε σε έξαλλη κατάσταση ο Τούρκος πρόεδρος μετά τα όσα έγιναν τις τελευταίες δύο ημέρες, για να συνεχίσει: “Αν θυσιάσετε τις σχέσεις σας με την Τουρκία για τις εκλογές της Τετάρτης, θα πληρώσετε το αντίστοιχο τίμημα”, απευθυνόμενος στους Ολλανδούς που ζουν σε προεκλογικούς ρυθμούς. Και συμπλήρωσε με νόημα: “Δεν κάναμε ακόμη ό,τι είναι απαραίτητο”. Κλείνοντας σημείωσε πως “ο φασισμός είναι ακόμη ζωντανός στη Δύση”.
Ο τούρκος πρόεδρος κάλεσε κατόπιν τους διεθνείς οργανισμούς να επιβάλουν κυρώσεις στην Ολλανδία, καθώς συνεχίζει να υποβόσκει η διπλωματική διένεξη αναφορικά με την πολιτική εκστρατεία που θέλει να διεξαγάγει η Άγκυρα μεταξύ των τούρκων μεταναστών στην Ευρώπη. Μιλώντας σε εκδήλωση στην επαρχία Κοτζάελι, κοντά στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν δήλωσε πως η Ολλανδία ενεργεί σαν «μπανανία» και επέκρινε τις ευρωπαϊκές χώρες επειδή δεν επέκριναν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε η Ολλανδία τούρκους υπουργούς.
Ελαφρά ηπιότερος εμφανίστηκε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ο οποίος όμως σημείωσε και αυτός πως η Τουρκία θα συνεχίσει να παίρνει μέτρα κατά της Ολλανδίας μέχρι η τελευταία να ζητήσει συγγνώμη για τη μεταξύ τους διπλωματική διένεξη. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Γαλλία πριν από δημόσια εμφάνισή του στη βορειοανατολική πόλη Μετς, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανέφερε ακόμη πως η Τουρκία περιμένει να δει αν οι ευρωπαϊκές χώρες θα επικρίνουν τη «φασιστική ενέργεια» της Ολλανδίας.
Ο ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε απάντησε από τη μεριά του πως τα «εμπρηστικά σχόλια» του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος συνέκρινε τους Ολλανδούς με τους Ναζί, δεν βοηθούν στην αποκλιμάκωση της διπλωματικής διένεξης μεταξύ των δύο χωρών. Ο Ρούτε δήλωσε πως, ενώ η Ολλανδία δεν επιδιώκει την αντιπαράθεση με την Άγκυρα, θα πρέπει να εξετάσει περαιτέρω τις επιλογές της, αν η Τουρκία δεν σταματήσει να κάνει τέτοια σχόλια.
«Είναι τώρα προς το συμφέρον της ηγεσίας και προς το συμφέρον της συνεργασίας να προσπαθήσουμε να αποκλιμακώσουμε , αλλά φυσικά οι Τούρκοι θα πρέπει τότε να βοηθήσουν και αυτά που λένε σήμερα δεν βοηθούν», δήλωσε ο Ρούτε στους δημοσιογράφους.
Η ΕΕ «παγώνει» την προενταξιακή χρηματοδότηση της Τουρκίας
Νωρίτερα, ο ευρωπαίος Επίτροπος Γιοχάνες Χαν ανακοίνωσε ότι οι Βρυξέλλες θα «παγώσουν» εν μέρει τη χρηματοδότηση της Τουρκίας από τον Μηχανισμό Προενταξικής Βοήθειας, καθώς αυτή «κινείται μακριά από την Ευρώπη». «Η Τουρκία δεν κινείται προς την κατεύθυνση της Ευρώπης, αλλά σε αντίθετη τροχιά. Είμαστε νομικά δεσμευμένοι να συσχετίζουμε την οικονομική στήριξη με την πρόοδο που καταγράφει κάθε (υποψήφια) χώρα», δήλωσε ο Χαν στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η αρνητική πορεία της Αγκυρας καταγράφεται πριν ακόμη από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, τον περασμένο Ιούλιο, τόνισε ο Επίτροπος και πρόσθεσε ότι η πορεία της Τουρκίας δεν κινείται ενάντια «μόνο στα πρότυπα της ΕΕ, αλλά ενάντια και στα πρότυπα του διεθνούς δικαίου».
Αδιευκρίνιστο παραμένει ποιο μέρος της χρηματοδοτικής βοήθειας θα ανασταλεί και για πόσο. Πρόκειται για την ενίσχυση που δικαιούνται οι υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες για ένταξη.
