Ερντογάν Κατεχόμενα: «Αν δεν βρεθεί λύση που να είναι συμβατή με τις πραγματικότητες του νησιού, δεν πρόκειται να επιτρέψουμε στην Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου να χρησιμοποιήσει τα λιμάνια μας»
Σε ένα ακόμη προκλητικό παραλήρημα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε με έμφαση τη θέση της Άγκυρας για λύση δύο κρατών στην Κύπρο, θέτοντας ως αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση την «κυριαρχική ισότητα» και απορρίπτοντας κάθε ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης εκτός αυτού του πλαισίου. Κατά την ομιλία του στα κατεχόμενα, στο νέο λεγόμενο «προεδρικό μέγαρο» στα κατεχόμενα εδάφη, ο Τούρκος πρόεδρος έκανε σαφές ότι δεν πρόκειται να επιτραπεί η χρήση των τουρκικών λιμανιών από την Κυπριακή Δημοκρατία, αν δεν προηγηθεί «λύση συμβατή με τις πραγματικότητες του νησιού». Η δήλωσή του ήρθε ως απάντηση στη φερόμενη πρόταση της Λευκωσίας για άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών με αντάλλαγμα την απελευθέρωση της βίζας για Τούρκους πολίτες.
«Δεν θα επιτρέψουμε να χρησιμοποιηθούν τα λιμάνια μας από την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση της Νότιας Κύπρου αν δεν υπάρξει συμφωνία που να βασίζεται στις πραγματικότητες του νησιού», τόνισε χαρακτηριστικά. Ο Ερντογάν επανέφερε την πάγια τουρκική θέση ότι η λύση του Κυπριακού μπορεί να υπάρξει μόνο μεταξύ δύο κρατών και όχι δύο κοινοτήτων. «Αν πρόκειται να υπάρξει λύση, θα είναι ανάμεσα σε δύο ισότιμα κράτη. Αυτή είναι η κοινή μας θέση με την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», δήλωσε, απορρίπτοντας την ομοσπονδιακή προοπτική που στηρίζει η ελληνοκυπριακή πλευρά και η διεθνής κοινότητα. Στην ομιλία του, ο Ερντογάν επιχείρησε να ενισχύσει το αφήγημα περί «απειλής κατά της τουρκικής παρουσίας στην Κύπρο», υποστηρίζοντας πως «αν μπορούσαν, θα έδιωχναν τους Τούρκους από το νησί». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι ακόμη και αν Τουρκία και «ΤΔΒΚ» έχουν διαφορετικά ονόματα, «το επώνυμό μας είναι κοινό – Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Απευθυνόμενος στους Τουρκοκυπρίους, έκανε λόγο για «κοινή κουλτούρα, κοινή πίστη και κοινό παρελθόν», ενώ χαρακτήρισε τα κατεχόμενα «μαργαριτάρι της Μεσογείου και φρούριο της αντίστασης», επιχειρώντας να συνδέσει τη σημερινή κατάσταση με ένα έντονο πατριωτικό και ιστορικό αφήγημα.
Ο Ερντογάν υιοθέτησε εκ νέου το αφήγημα περί «εχθρών που επιδιώκουν να αποδυναμώσουν την τουρκική επιρροή στην Κύπρο», καταγγέλλοντας «βρώμικα παιχνίδια» που στόχο έχουν να διχάσουν τους Τουρκοκύπριους. «Γνωρίζουμε ποιοι θέλουν να εμποδίσουν τον δρόμο μας σε αυτή την υπόθεση», ανέφερε, επισημαίνοντας πως η τουρκοκυπριακή πλευρά «θα αντισταθεί με σύνεση και σοφία». Επιπλέον, προειδοποίησε κατά των «τεχνητών ατζεντών» και των εξωτερικών πιέσεων, υπογραμμίζοντας ότι η πολιτική του ψευδοκράτους πρέπει να μείνει «αλώβητη» και ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να παρέχει πλήρη στήριξη στο καθεστώς των κατεχομένων.
Στρατηγική επιλογή ή εθνικιστική ρητορική;
Η παρέμβαση του Ερντογάν δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας: η Τουρκία εμμένει στο δόγμα των δύο κρατών, απορρίπτει την ευρωπαϊκή προοπτική της Κύπρου με κοινό νομικό και θεσμικό πλαίσιο και επενδύει σε ένα μοντέλο κυριαρχικής διχοτόμησης του νησιού. Σε πλήρη αντίθεση με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις αποφάσεις της ΕΕ, η Άγκυρα εντείνει την πίεση και διαμορφώνει ένα τετελεσμένο γεωπολιτικής αυτονόμησης των κατεχομένων, με ρητορική που ακροβατεί μεταξύ στρατηγικής απειλής και εθνικιστικού λαϊκισμού.
