ΠΕΦ: Υιοθέτηση μιας συνολικής φαρμακευτικής πολιτικής με αναπτυξιακό πρόσημο, με προσανατολισμό στην έρευνα και την καινοτομία.
Η συζήτηση για την ανάγκη της αλλαγής του εγχώριου παραγωγικού μοντέλου έχει ξεκινήσει, πολύ πριν η πανδημία αναδείξει την ανάγκη της ενίσχυσης των κλάδων της μεταποίησης και της βιομηχανικής παραγωγής, ως διεξόδου από την παρατεταμένη ύφεση της προηγούμενης δεκαετίας. Αν μέχρι σήμερα η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, προσέκρουε στις συμπληγάδες της δημοσιονομικής προσαρμογής και της επενδυτικής υστέρησης που αυτή δημιούργησε στην ελληνική οικονομία, τα σημερινά δεδομένα δημιουργούν μια νέα βάση για την ανάπτυξη της μεταποίησης και την προσέλκυση εγχώριων και ξένων άμεσων επενδύσεων με υψηλή προστιθέμενη αξία.
γράφει ο Θεόδωρος Κωλέτης, αντιπρόεδρος της ΠΕΦ
Τα μέχρι σήμερα στοιχεία για την ανάπτυξη της οικονομίας, είναι ενθαρρυντικά. Το β’ τρίμηνο του έτους η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με 16,2% ενώ και οι εκτιμήσεις τοποθετούν τον ρυθμό ανάπτυξης για το 2021 κοντά στο 6%. Τα παραπάνω στοιχεία είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένα με τις προβλέψεις διεθνών οίκων αξιολόγησης και αναλυτών, όπως επίσης και με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδας. Το ζητούμενο όμως δεν είναι μόνο το ποσοστό της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, αλλά η διάρκεια και η ποιότητά της. Είναι δεδομένο ότι μόνο μέσω της ενίσχυσης των επενδύσεων, που έχουν πολλαπλασιαστική αξία για την οικονομία και την κοινωνία, η χώρα θα μπορέσει να καταγράψει σταθερούς και βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης. Η συγκυρία είναι ευνοϊκή καθώς η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών ευκαιριών του Ταμείου Ανάκαμψης, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση ενός πλαισίου φιλικού στην επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, θα δώσει την ευκαιρία στις αναπτυξιακές δυνάμεις του τόπου, που χαρακτηρίζονται από εξωστρέφεια και παράγουν υψηλή προστιθέμενη αξία, να απελευθερώσουν την επενδυτική τους δυναμική. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί έναν κατ’εξοχήν τέτοιο κλάδο.
Ο επενδυτικός προγραμματισμός της φαρμακοβιομηχανίας για το επόμενο διάστημα, περιλαμβάνει μια σειρά από έργα και δράσεις συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας. Οι επενδύσεις αυτές αφορούν στην αναβάθμιση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας με 12 νέα εργοστάσια φαρμάκων τα οποία θα προστεθούν στα 42 ήδη εγκατεστημένα στη χώρα. Παράλληλα, προβλέπονται δράσεις για την αναβάθμιση των ερευνητικών υποδομών και την αξιοποίηση της φαρμακευτικής έρευνας για την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμακευτικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι επενδύσεις αυτές θα δημιουργήσουν εξειδικευμένες μόνιμες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, αξιοποιώντας το επιστημονικό / ερευνητικό δυναμικό της χώρας μας, λειτουργώντας ως ανάχωμα στο brain-drain.
Τα στοιχεία της πρόσφατης μελέτης του ΙΟΒΕ αποτυπώνουν και ποσοτικά τη μοναδική πολλαπλασιαστική αξία των δρομολογούμενων επενδύσεων στο ΑΕΠ, στην απασχόληση και στα δημόσια έσοδα. Συγκεκριμένα, η ανταποδοτικότητα των επενδύσεων της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας στο ΑΕΠ κυμαίνεται από 86%-129% της επενδυτικής δαπάνης, τα έσοδα του δημοσίου αυξάνονται σε ετήσια βάση μέχρι και έως 37,6% του επενδυόμενου ποσού. Ωστόσο, για να μπορέσουν να υλοποιηθούν αυτές οι επενδύσεις χρειάζεται η υιοθέτηση μιας συνολικής φαρμακευτικής πολιτικής με αναπτυξιακό πρόσημο, με προσανατολισμό στην έρευνα και την καινοτομία, η οποία θα αντιμετωπίζει το φάρμακο όχι ως κόστος αλλά ως επένδυση. Είναι σημαντικό να αρθούν τα σημερινά αντικίνητρα που λειτουργούν αποτρεπτικά για τις επενδύσεις και κυρίως η υπέρμετρη φορολογία του κλάδου που αγγίζει το 70% του κύκλου εργασιών της φαρμακοβιομηχανίας εάν συνυπολογιστούν οι υπερβολικές υποχρεωτικές εκπτώσεις rebate και το clawback.
Ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση είναι ο συμψηφισμός ενός μικρού ποσοστού του clawback με επενδύσεις του κλάδου, ένα απολύτως επιτυχημένο μέτρο που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2019 και έκτοτε έχει οδηγήσει έως σήμερα στην προσέλκυση επενδύσεων συνολικού ύψους άνω των 200 εκατ.€. Το μέτρο ορθά εντάχθηκε στον σχεδιασμό του προγράμματος Ελλάδα 2.0, ενώ θα πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο με μεγαλύτερα ποσά και σε ικανό βάθος χρόνου επιτρέποντας την ολοκλήρωση σημαντικών επενδυτικών προγραμμάτων από ελληνικές και ξένες φαρμακοβιομηχανίες. Εκτός όμως από τη σημαντική επενδυτική δυναμική του κλάδου, η εγχώρια βιομηχανία φαρμάκου συμβάλλει μέσω των εξαγωγών στη βελτίωση της εικόνας του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας και στην αύξηση των δεικτών ανταγωνιστικότητας. Τα ελληνικά φάρμακα εξάγονται σε περισσότερες από 147 χώρες, ελέγχονται από δεκάδες οργανισμούς φαρμάκων και αναγνωρίζονται διεθνώς ως ποιοτικά, αξιόπιστα και οικονομικά προϊόντα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το φάρμακο αναδεικνύεται σταθερά τα τελευταία χρόνια ως το δεύτερο σε αξία εξαγώγιμο προϊόν της ελληνικής οικονομίας, μετά τα πετρελαιοειδή. Σύμφωνα με στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (Π.Σ.Ε) οι εξαγωγές φαρμάκων αποτελούν το 12,4% των συνολικών εξαγωγών της Μεταποίησης.
Με βάση τα παραπάνω, είναι σαφές πως οι αναπτυξιακές προοπτικές και η εξωστρέφειά της φαρμακοβιομηχανίας, οι εξαγωγές και οι επενδύσεις της, αναδεικνύουν την φαρμακοβιομηχανία σε καταλύτη ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Μετά από μια παρατεταμένη περίοδο γενικής αποβιομηχάνισης, επιδείνωσης των δεικτών ανταγωνιστικότητας και υποχώρησης των κλάδων της μεταποίησης, ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας θα πρέπει να διαρθρωθεί στο πλαίσιο ενός νέου στρατηγικού σχεδιασμού με έντονο αναπτυξιακό πρόσημο. Ενός σχεδιασμού που θα περιλαμβάνει στοιχεία όχι μόνο φαρμακευτικής, αλλά και ερευνητικής, επενδυτικής, και φορολογικής πολιτικής. Η διαμόρφωση ενός ολιστικού και ρεαλιστικού σχεδιασμού, που θα αμβλύνει τις παθογένειες των περασμένων ετών, θα δώσει τη δυνατότητα στον κλάδο να αναπτυχθεί και να επενδύσει, προς όφελος του συστήματος υγείας, των ασθενών, της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας.
