Νέα πυρηνική κούρσα εξοπλισμών
Η διεθνής προσπάθεια για πυρηνικό αφοπλισμό φαίνεται να φθίνει δραματικά, καθώς η γεωπολιτική ένταση και οι περιφερειακές συγκρούσεις οδηγούν εκ νέου στην ενίσχυση των πυρηνικών οπλοστασίων. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), ο συνολικός αριθμός των επιχειρησιακά διαθέσιμων πυρηνικών κεφαλών παγκοσμίως αυξήθηκε σε 9.614 το 2025, σημειώνοντας άνοδο 0,3% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η συνολική εκτίμηση –συμπεριλαμβανομένων των αποσυρμένων ή μη ενεργών κεφαλών– ανέρχεται πλέον σε 12.241, γεγονός που αναδεικνύει την αντιστροφή του κλίματος που είχε διαμορφωθεί μεταψυχροπολεμικά υπέρ της αποπυρηνικοποίησης.
Η πλέον ραγδαία εξέλιξη αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα της Κίνας, το οποίο καταγράφει σημαντική ενίσχυση τόσο σε ποσότητα όσο και σε υποδομές. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας αυξάνει το οπλοστάσιό της κατά περίπου 100 νέες κεφαλές ετησίως, φτάνοντας το 2025 τις 600 – το τρίτο μεγαλύτερο απόθεμα παγκοσμίως. Παράλληλα, το Πεκίνο κατασκευάζει νέα πεδία εκτόξευσης διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων σε βόρειες και κεντρικές ορεινές περιοχές. Ωστόσο, σύμφωνα με το SIPRI, η πλειοψηφία των κινεζικών κεφαλών δεν είναι επιχειρησιακά έτοιμες, καθώς αποθηκεύονται ξεχωριστά από τα συστήματα εκτόξευσης. Οι διπλωματικές εντάσεις με τις ΗΠΑ –ιδίως λόγω της Ταϊβάν και των αμερικανικών κυρώσεων– έχουν ουσιαστικά παγώσει κάθε διάλογο για πυρηνική διαχείριση.
Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να διαθέτουν σχεδόν το 90% των πυρηνικών κεφαλών παγκοσμίως, ενώ και οι δύο πλευρές εφαρμόζουν εκτενή προγράμματα εκσυγχρονισμού των στρατηγικών τους όπλων. Το SIPRI προειδοποιεί ότι αν δεν επιτευχθεί νέα συμφωνία, ο αριθμός των εγκατεστημένων κεφαλών σε στρατηγικά πυραυλικά συστήματα θα αυξηθεί μετά τη λήξη της συνθήκης New START τον Φεβρουάριο του 2026. Η Ρωσία, πάντως, αντιμετωπίζει καθυστερήσεις: το νέο της σύστημα ICBM «Sarmat» δεν έχει ακόμη καταστεί πλήρως επιχειρησιακό, ενώ και άλλα προγράμματα υφίστανται τεχνικά προβλήματα. Στις ΗΠΑ, αντίθετα, οι πιέσεις από υποστηρικτές της πυρηνικής ισχύος ενισχύονται, με προτάσεις για επαναφορά ανενεργών εκτοξευτών και αύξηση των μη στρατηγικών πυρηνικών δυνατοτήτων.
Η Ευρώπη επενδύει στις θαλάσσιες δυνατότητες
Η Γαλλία, που διατηρεί 290 επιχειρησιακά πυρηνικά όπλα, συνεχίζει την ανάπτυξη νέων υποβρυχίως εκτοξευόμενων πυραύλων και πυραύλων κρουζ από αέρος. Αντιστοίχως, το Ηνωμένο Βασίλειο, παρότι δεν αύξησε το απόθεμά του (225 κεφαλές), δρομολόγησε την κατασκευή τεσσάρων νέων πυρηνοκίνητων υποβρυχίων και προανήγγειλε επενδύσεις σε έως και 12 ακόμα στο πλαίσιο του στρατηγικού συμφώνου AUKUS με ΗΠΑ και Αυστραλία. Οι δύο χώρες επισημαίνουν ότι οι ενισχύσεις αυτές ανταποκρίνονται σε «ταχέως κλιμακούμενες απειλές», χωρίς ωστόσο να εξειδικεύονται οι περιοχές στρατηγικής ανησυχίας.
