Στο επίκεντρο της στρατηγικής του Ισραήλ για την εξουδετέρωση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν βρίσκεται μια αμερικανική υπερόπλο: η GBU-57A/B, η ισχυρότερη μη πυρηνική διατρητική βόμβα που διαθέτουν οι ΗΠΑ. Σχεδιασμένη από την Boeing ειδικά για την καταστροφή υπόγειων στόχων εξαιρετικά υψηλής προστασίας, όπως η μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου της Φορντό, η GBU-57A/B θεωρείται το μοναδικό συμβατικό οπλικό σύστημα ικανό να επιφέρει καταστροφικό πλήγμα σε βάθος 100 μέτρων κάτω από βουνό, όπου έχει «θαφτεί» από το ιρανικό καθεστώς η κρίσιμη εγκατάσταση κοντά στην πόλη Κομ. Η βόμβα, που ζυγίζει 15 τόνους και φέρει εκρηκτική γόμωση σχεδόν 2,5 τόνων, μπορεί να μεταφερθεί μόνο από το stealth στρατηγικό βομβαρδιστικό B-2 Spirit – αεροσκάφος που δεν διαθέτει το Ισραήλ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Τελ Αβίβ πιέζει τις ΗΠΑ να αναλάβουν την αεροπορική επιχείρηση ή τουλάχιστον να παράσχουν κρίσιμη στρατιωτική συνδρομή.
Το Ιράν ετοιμάζει πυραύλους για πιθανές επιθέσεις σε βάσεις των ΗΠΑ
Ρεζά Παχλαβί: «Το καθεστώς του Ιράν καταρρέει – Ήρθε η ώρα ο λαός να διεκδικήσει το μέλλον του»
Η λειτουργία της βασίζεται σε καθυστερημένη έκρηξη
Όπως εξηγεί ο αναλυτής του Πενταγώνου Μαρκ Κάνσιαν, «γι’ αυτό ακριβώς σχεδιάστηκε αυτή η βόμβα – για να διαπερνά υπόγεια οχυρά που βρίσκονται βαθιά μέσα στο έδαφος και προστατεύονται από σκυρόδεμα και γρανίτη». Η λειτουργία της βασίζεται σε καθυστερημένη έκρηξη: πρώτα διεισδύει στο έδαφος και στη συνέχεια εκρήγνυται σε καθορισμένο βάθος, εξασφαλίζοντας μέγιστη καταστροφή του στόχου. Παρότι το Ισραήλ διαθέτει δικά του διατρητικά βλήματα μικρότερης ισχύος, η συγκεκριμένη βόμβα δεν έχει εξαγχθεί από τις ΗΠΑ σε κανέναν σύμμαχο, ακριβώς επειδή αποτελεί κομβικό πλεονέκτημα υπεροπλίας. Η χρήση της σε πιθανή επίθεση κατά της Φορντό θα μπορούσε, σύμφωνα με ειδικούς, να επιτύχει την ολοκληρωτική καταστροφή των υπογείων φυγοκεντρητών και να διαλύσει τις υποδομές εμπλουτισμού, αν και ο κίνδυνος ραδιενεργού μόλυνσης θεωρείται περιορισμένος λόγω της απορρόφησης της ενέργειας από τα ερείπια και της βαθιάς ταφής των εγκαταστάσεων.
Για την πλήρη καταστροφή και των εγκαταστάσεων της Νατάνζ, όπως εκτιμά ο πρώην Αμερικανός αναπληρωτής Υπουργός Άμυνας Μικ Μάλροι, θα χρειάζονταν τουλάχιστον έξι τέτοιες βόμβες. Ο στρατιωτικός αναλυτής Τζον Σπένσερ τονίζει ότι μια τέτοια επίθεση δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς αμερικανική εμπλοκή: «Οι ΗΠΑ ελέγχουν το βομβαρδιστικό και τη βόμβα. Είναι αποκλειστικά αμερικανική επιχείρηση». Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ εξετάζει και εναλλακτικές. Ο πρώην αναλυτής του ισραηλινού Υπουργείου Άμυνας Εχούντ Εϊλάμ θεωρεί ότι είναι τεχνικά εφικτό να χρησιμοποιηθούν πολλαπλές μικρότερες βόμβες με διαδοχικές ρίψεις σε διαφορετικές γωνίες, ώστε να επιτευχθεί διαδοχική διείσδυση. Ωστόσο, μια τέτοια τακτική αυξάνει δραματικά τον επιχειρησιακό κίνδυνο και δεν εγγυάται το ίδιο αποτέλεσμα με μια μόνο ρίψη της GBU-57A/B.
Παρόμοια βόμβα χρησιμοποιήθηκε στο Αφγανιστάν
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2017, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν παρόμοιο όπλο, τη «Μητέρα όλων των Βομβών» (GBU-43/B), για να ισοπεδώσουν υπόγειο δίκτυο της ISIS στο Αφγανιστάν. Η GBU-57A/B, ωστόσο, είναι ακόμη πιο ισχυρή και σχεδιασμένη ειδικά για πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Το ενδεχόμενο χρήσης της προκαλεί παγκόσμια ανησυχία, καθώς κάθε τέτοια επίθεση θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή περιφερειακή ανάφλεξη. Η αμερικανική κοινότητα πληροφοριών θεωρεί τη Φορντό στρατηγικής σημασίας για τη διατήρηση της πυρηνικής ικανότητας του Ιράν. Όπως δήλωσε ο πρώην συντονιστής Μ.Ανατολής Μπρετ ΜακΓκουρκ: «Αν δεν καταστρέψεις τη Φορντό, δεν έχεις εξαλείψει την ικανότητά τους να παράγουν υλικό για πυρηνικά όπλα».