«Αν πεθάνω, κάντε τον θάνατό μου μοχλό»: Η Λάιλα Σουέιφ συνεχίζει την απεργία πείνας για την απελευθέρωση του γιου της
Στο δωμάτιο ενός νοσοκομείου του Λονδίνου, σ’ ένα κρεβάτι του St Thomas’ Hospital, η 68χρονη Λάιλα Σουέφ –καθηγήτρια μαθηματικών, ακτιβίστρια, μητέρα– δίνει τη δική της ύστατη μάχη. Μετά από 247 ημέρες απεργίας πείνας, το κορμί της μοιάζει εξαντλημένο, αλλά η αποφασιστικότητά της παραμένει ακέραιη. Αγωνίζεται για την απελευθέρωση του γιου της, Αλάα Αμπντ Ελ Φάταχ, εμβληματικής μορφής της αιγυπτιακής επανάστασης του 2011 και πολιτικού κρατούμενου από το 2019. «Δεν θέλω να πεθάνω. Αλλά αν αυτός είναι ο μόνος τρόπος να σώσω τον Αλάα, τότε έτσι θα γίνει», δηλώνει με νηφαία οργή στη BBC World Service, εκφράζοντας μια σπαρακτική αγάπη που διαπερνά την απόγνωση και μετατρέπεται σε πολιτική κραυγή. «Χρησιμοποιήστε τον θάνατό μου για να τον απελευθερώσετε. Μην τον αφήσετε να πάει χαμένος».
Η ιστορία της Λάιλα είναι βαθιά δεμένη με την ιστορία της σύγχρονης Αιγύπτου – μια ιστορία διώξεων, φυλακίσεων, ελπίδας και ήττας. Με καταγωγή από μια ακαδημαϊκή και πολιτισμικά πλούσια οικογένεια, η ίδια μεγάλωσε σε ένα Κάιρο γεμάτο αντιφάσεις και ελευθερίες. Η εφηβεία της σημαδεύτηκε από την ήττα του πολέμου των Έξι Ημερών και τις πρώτες διαδηλώσεις, ενώ κατά τη διάρκεια των σπουδών της γνώρισε τον Αχμέτ Σέιφ Ελ Ισλάμ, τον μετέπειτα σύντροφό της και πρωτοπόρο υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο. Η ζωή τους υπήρξε ένας μακρύς κύκλος διώξεων. Ο Σέιφ φυλακίστηκε και βασανίστηκε, η Λάιλα κατέφυγε για λίγο στη Γαλλία με τον μικρό Αλάα αλλά επέστρεψε εσπευσμένα όταν ο άντρας της καταδικάστηκε. Από τότε, η οικογένεια ζει διαρκώς σε κατάσταση πολιτικής έκτακτης ανάγκης. Και όταν το 2011 φάνηκε ότι η Αίγυπτος αλλάζει, η ελπίδα διαλύθηκε γρήγορα. Ο άντρας της πέθανε το 2014 ενώ δύο από τα παιδιά του βρίσκονταν στη φυλακή – χωρίς να τους επιτραπεί ούτε να τον δουν για τελευταία φορά.
Σήμερα, η Λάιλα, ήδη εξασθενημένη, παραμένει στο πλευρό του Αλάα – ακόμη και από το κρεβάτι ενός βρετανικού νοσοκομείου, συνεχίζοντας μια μοναχική αλλά ηχηρή διαμαρτυρία. Ο γιος της καταδικάστηκε για «διάδοση ψευδών ειδήσεων», κατηγορία που οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία και ο ΟΗΕ χαρακτηρίζουν αυθαίρετη και πολιτικά στοχευμένη. Παρότι ο Αλάα διαθέτει βρετανική υπηκοότητα, οι διεθνείς πιέσεις δεν έχουν οδηγήσει στην απελευθέρωσή του. Η Λάιλα δεν παρακαλεί – επιμένει. Δεν κλαίει – επιλέγει να εκτεθεί, να ρισκάρει, να αποδείξει πως ακόμη και το πιο εξαντλημένο σώμα μπορεί να μετατραπεί σε πολιτικό μοχλό. «Ξέρω ότι αυτό που κάνω είναι ακραίο, αλλά όταν είσαι μητέρα και δεν έχεις πια τίποτα να χάσεις, είναι το μόνο φυσιολογικό πράγμα», λέει η ίδια. Η εικόνα της –μια γυναίκα, με σκελετωμένο κορμί, αλλά βλέμμα ατσάλινο– λειτουργεί σήμερα ως υπενθύμιση: ότι η ελευθερία δεν είναι ούτε δεδομένη ούτε εύκολη υπόθεση· ότι κάποιοι, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, συνεχίζουν να αγωνίζονται για μια δικαιότερη πατρίδα, ακόμη κι αν χρειαστεί να δώσουν τη ζωή τους γι’ αυτή.
