Η απάντηση της Γαλλίας στις καταγγελίες για την Πολυνησία
Στο στόχαστρο της πολιτικής και κοινοβουλευτικής κριτικής βρίσκεται η Γαλλική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (CEA), καθώς ερευνητικά στοιχεία αποκαλύπτουν ότι διέθεσε πάνω από 90.000 ευρώ σε μια επικοινωνιακή εκστρατεία με σκοπό να αμφισβητήσει τα ευρήματα του βιβλίου Toxique (2021). Το έργο αυτό, βασισμένο σε αποχαρακτηρισμένα έγγραφα και μαρτυρίες, υποστήριξε ότι μόλις έξι από τις 193 πυρηνικές δοκιμές που διεξήγαγε η Γαλλία στη Γαλλική Πολυνησία μεταξύ 1966 και 1996, προκάλεσαν εκτεταμένη ραδιενεργή μόλυνση, με σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία των κατοίκων. Σύμφωνα με έγγραφα που εξασφάλισε το ερευνητικό μέσο Disclose, η CEA, και συγκεκριμένα η Διεύθυνση Εφαρμογών Στρατιωτικής Άμυνας (DAM), ανέλαβε πρωτοβουλία να ανατρέψει τη δημόσια εντύπωση που δημιουργήθηκε από την έρευνα. Στο πλαίσιο αυτό, προχώρησε στην εκτύπωση και διανομή 5.000 αντιτύπων ενός ειδικού φυλλαδίου με τίτλο «Πυρηνικές δοκιμές στη Γαλλική Πολυνησία: γιατί, πώς και με ποιες συνέπειες;», το οποίο κυκλοφόρησε εκτενώς στην περιοχή.
Η επίσημη θέση της CEA είναι ότι στόχος της πρωτοβουλίας ήταν η έγκυρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη ενημέρωση των κατοίκων, με τρόπο «αντικειμενικό και διαφανή» σχετικά με τις δοκιμές και τις συνέπειές τους για την υγεία και το περιβάλλον. Ωστόσο, η πρωτοβουλία αυτή ερμηνεύεται από μερίδα της κοινής γνώμης ως προσπάθεια αποδόμησης της ανεξάρτητης έρευνας και συγκάλυψης πιθανών ευθυνών. Η συζήτηση περί διαφάνειας και δημόσιας πρόσβασης στα στοιχεία αναζωπυρώθηκε ιδιαίτερα μετά τη δήλωση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν το 2021, με την οποία ζήτησε «περισσότερο φως» γύρω από την ιστορία των πυρηνικών δοκιμών. Ωστόσο, σύμφωνα με την κοινοβουλευτική επιτροπή που διερευνά την υπόθεση, η CEA/DAM έχει αποχαρακτηρίσει μόλις 380 έγγραφα από τότε, τη στιγμή που ο γαλλικός στρατός έχει προχωρήσει στην αποδέσμευση 173.000 εγγράφων.
Ενώπιον της επιτροπής, ο διευθυντής της CEA/DAM, Ζερόμ Ντεμόν, αναγνώρισε ότι η διαχείριση των δοκιμών, εάν γινόταν σήμερα, «θα βασιζόταν σε διαφορετική λογική», αφήνοντας να εννοηθεί πως αναγνωρίζεται πλέον η ανάγκη για διαφορετικές προδιαγραφές ασφάλειας και διαφάνειας. Η κοινοβουλευτική επιτροπή έχει ήδη λάβει καταθέσεις από περισσότερους από 40 μάρτυρες — μεταξύ αυτών πολιτικά πρόσωπα, στρατιωτικά στελέχη, επιστήμονες και επιζήσαντες των δοκιμών — και αναμένεται να δημοσιοποιήσει τα πορίσματά της έως τα τέλη Μαΐου 2025.
