Απέναντι στην οξύτατη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε σαφή δημόσια τοποθέτηση, επιχειρώντας να ισορροπήσει μεταξύ της σταθερής στρατηγικής σχέσης με το Ισραήλ και της υποχρέωσης υπεράσπισης του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη, δήλωσε με ξεκάθαρο τρόπο: «Αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες στη Γάζα είναι αδικαιολόγητο και απαράδεκτο. Το Ισραήλ πρέπει να σταματήσει άμεσα τις επιχειρήσεις και να διευκολύνει την πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας». Παράλληλα, υπενθύμισε ότι η Ελλάδα έχει τοποθετηθεί επανειλημμένα υπέρ της κατάπαυσης του πυρός και της επείγουσας ενίσχυσης των διεθνών οργανισμών με πρόσβαση στο πεδίο. Ο ίδιος επισήμανε ότι η Ελλάδα, ως σύμμαχος του Ισραήλ, έχει καθήκον να του απευθύνει «σκληρές αλήθειες», υπογραμμίζοντας ότι η αρχική αμυντική απάντηση μετά την επίθεση της Χαμάς δεν δικαιολογεί επιχειρήσεις με δυσανάλογο ανθρωπιστικό κόστος.
Τη στάση αυτή ενίσχυσε και ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης από το βήμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, κάνοντας λόγο για μια «καταστροφική ανθρωπιστική κρίση» και προτάσσοντας την ανάγκη πλήρους συμμόρφωσης με τις Συμβάσεις της Γενεύης και τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου. Ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε στις δεκάδες χιλιάδες απώλειες αμάχων, στον θανάσιμο κίνδυνο που διατρέχουν εργαζόμενοι ανθρωπιστικών οργανώσεων, αλλά και στην απαράδεκτη στοχοποίηση δημοσιογράφων και διπλωματών, φέρνοντας στο προσκήνιο πρόσφατα περιστατικά στην Τζενίν. Η παρέμβασή του ολοκληρώθηκε με έκκληση για πλήρη, ανεμπόδιστη ροή βοήθειας και άμεση, βιώσιμη κατάπαυση του πυρός.
Η κριτική της αντιπολίτευσης και η πίεση για εντονότερη στάση
Ωστόσο, οι τοποθετήσεις αυτές ήρθαν, σύμφωνα με την αντιπολίτευση, με καθυστέρηση. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης χαρακτήρισε την παρέμβαση της κυβέρνησης «too little, too late», υποστηρίζοντας ότι στη Γάζα συντελείται εθνοκάθαρση και ότι η Ελλάδα, ως χώρα με έντονη δημοκρατική παράδοση, όφειλε να λάβει εξαρχής πιο αποφασιστική θέση. «Καταδικάσαμε τη Χαμάς, αναγνωρίσαμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. Όμως η ανοχή απέναντι σε επιχειρήσεις που πλήττουν μαζικά αμάχους δεν μπορεί να είναι επιλογή για μια χώρα με τις ιστορικές μας ευαισθησίες», σημείωσε, ασκώντας παράλληλα έντονη κριτική στην «απόλυτη ταύτιση Μητσοτάκη – Νετανιάχου».
Η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται πλέον να προσπαθεί να ανακτήσει τον διπλωματικό της ρόλο ως δύναμη με ανθρωπιστικό προσανατολισμό και νομιμοποιητική αναφορά στο διεθνές δίκαιο. Η ανάληψη της πρωτοβουλίας για συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας έως τις 28 Μαΐου για την κατάσταση στη Γάζα αποτελεί χαρακτηριστική κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση. Η Ελλάδα προσπαθεί να προβάλει την εικόνα ενός ειλικρινούς μεσολαβητή ανάμεσα στην αναγκαιότητα ασφάλειας και την απόλυτη υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής, με κεντρική θέση πως η διεθνής κοινότητα οφείλει να δράσει συντονισμένα και χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις για να αποφευχθεί περαιτέρω αιματοχυσία. Η διεθνής νομιμότητα δεν μπορεί να είναι επιλεκτική, και η προστασία των παιδιών και των αμάχων δεν είναι αντικείμενο διπλωματικής διαπραγμάτευσης. Όπως τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης, «είναι ηθικό καθήκον να αποτρέψουμε κάθε μορφή βίας κατά των παιδιών» και να υπερασπιστούμε το δικαίωμα όλων να ζουν με ασφάλεια και αξιοπρέπεια.