Η Αθήνα, έχοντας αντιμετωπίσει επανειλημμένα παρόμοιες τακτικές στο παρελθόν, επιλέγει μια στάση θεσμικής ψυχραιμίας αλλά και στρατηγικής εγρήγορσης
Μετά από μια σύντομη περίοδο σχετικής αποκλιμάκωσης, η Τουρκία επανέρχεται σταδιακά σε πρακτικές ελεγχόμενης πρόκλησης στο Αιγαίο, υιοθετώντας ένα μοτίβο χαμηλής έντασης, χωρίς άμεσες εμπλοκές, αλλά με διαρκή επιτήρηση και αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας. Η στρατηγική αυτή, που αναβιώνει τις αρχές της «Γαλάζιας Πατρίδας», βασίζεται πλέον στην ευρεία χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV), την τακτική ενεργοποίηση μέσων ηλεκτρονικής επιτήρησης και την επίμονη παραβίαση των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας. Η Άγκυρα αποφεύγει συνειδητά τις θεαματικές ενέργειες, όπως οι υπερπτήσεις ή οι οπλισμένοι σχηματισμοί, προκρίνοντας την τακτική της «τεχνικής έντασης»: μια ελεγχόμενη πίεση που συντηρεί την παρουσία της στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, χωρίς να προκαλεί ανοιχτή κρίση. Με αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία επιδιώκει να διατηρεί την επιχειρησιακή της επιρροή και να δοκιμάζει τα όρια της ελληνικής αντίδρασης, χωρίς να διακινδυνεύει το πολιτικό ή διπλωματικό κόστος μιας ευθείας αντιπαράθεσης.
Κατά το πρώτο τετράμηνο του 2025, η τουρκική δραστηριότητα στο Αιγαίο ενισχύθηκε σταθερά. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, καταγράφηκαν:
-
179 παραβάσεις Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας (ΚΕΚ),
-
79 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου (ΕΕΧ),
-
συμμετοχή 96 στρατιωτικών αεροσκαφών, κυρίως UAV και CN-235,
-
και επιπλέον 7 παραβιάσεις μόνο κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου.
Αξιοσημείωτο είναι ότι κανένα από τα εμπλεκόμενα αεροσκάφη δεν ήταν οπλισμένο, ενώ δεν σημειώθηκαν εμπλοκές ή υπερπτήσεις – στοιχείο που ενισχύει την εκτίμηση ότι η Τουρκία στοχεύει στην εμπέδωση ενός καθεστώτος «ελεγχόμενης αστάθειας».
Εξέλιξη τακτικών ανά μήνα: από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο
-
Ιανουάριος 2025: Με 73 παραβάσεις ΚΕΚ και 15 παραβιάσεις ΕΕΧ, ο μήνας σηματοδότησε την επανέναρξη της τουρκικής τακτικής, με UAV και αεροσκάφη επιτήρησης να δραστηριοποιούνται κυρίως νοτίως της Ρόδου και εντός των ορίων του FIR Αθηνών.
-
Φεβρουάριος: Οι αριθμοί μειώθηκαν (27 ΚΕΚ – 19 ΕΕΧ), αλλά οι κινήσεις έγιναν πιο στοχευμένες και διακριτικές, με σαφή έμφαση σε αεροσκάφη τύπου ATR-72 και CN-235, που προσφέρουν υψηλό επίπεδο επιτήρησης χωρίς πρόκληση.
-
Μάρτιος: Καταγράφηκε αριθμητικό ρεκόρ διετίας στις παραβιάσεις του ΕΕΧ (25) και 41 παραβάσεις ΚΕΚ, με έμφαση στη συστηματικότητα και τη συχνότητα των αποστολών.
-
Απρίλιος: Η ένταση παρέμεινε αυξημένη (38 ΚΕΚ – 13 ΕΕΧ), χωρίς όμως στρατιωτική κλιμάκωση. Τα 18 εμπλεκόμενα αεροσκάφη ήταν όλα UAV, επιβεβαιώνοντας τη νέα σταθερή επιλογή της Άγκυρας για απομακρυσμένη επιτήρηση.
Η Τουρκία φαίνεται να επενδύει συστηματικά στη χρήση μη επανδρωμένων συστημάτων, τόσο για τις χαμηλές τους ανάγκες σε πόρους όσο και για τον περιορισμένο κίνδυνο απώλειας ανθρώπινου δυναμικού. Τα UAV επιτρέπουν συνεχή καταγραφή κινήσεων και παρουσία σε νευραλγικά σημεία του Αιγαίου, ενώ προσφέρουν και την «ευελιξία» της αποχώρησης ή απενεργοποίησης χωρίς συνέπειες, όταν η διπλωματική πίεση αυξάνεται. Η Αθήνα, έχοντας αντιμετωπίσει επανειλημμένα παρόμοιες τακτικές στο παρελθόν, επιλέγει μια στάση θεσμικής ψυχραιμίας αλλά και στρατηγικής εγρήγορσης. Το ΓΕΕΘΑ έχει προσαρμόσει τις επιχειρησιακές του διαδικασίες στις νέες προκλήσεις, δίνοντας έμφαση στην παρακολούθηση και αποτροπή, χωρίς την πρόκληση εμπλοκής. Παράλληλα, το Υπουργείο Εξωτερικών εντείνει τις ενημερώσεις προς την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τα κράτη-μέλη, τεκμηριώνοντας με λεπτομέρεια την τουρκική παραβατικότητα και επισημαίνοντας τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Το υπόλοιπο του 2025 διαγράφεται ως ιδιαίτερα κρίσιμο. Η Τουρκία δείχνει να επιλέγει τη μακρόπνοη, «χαμηλής φλόγας» πίεση, επιδιώκοντας να συνηθίσει η Ελλάδα – και κατ’ επέκταση η διεθνής κοινότητα – σε μια σταδιακή μετατόπιση ισορροπιών. Αυτή η προσέγγιση δεν δημιουργεί εντυπωσιακές κρίσεις, αλλά φθείρει συστηματικά και μακροχρόνια. Η Ελλάδα καλείται να ανταποκριθεί με στρατηγική ψυχραιμία, σταθερότητα στους θεσμούς της και εγρήγορση, διαφυλάσσοντας τη νομική, επιχειρησιακή και διπλωματική της υπεροχή στο Αιγαίο.
