Κάσος σεισμός 6,1 Ρίχτερ: Πώς λειτουργεί το σύστημα προειδοποίησης στα Android

Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία εισβάλλει δυναμικά σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, η δυνατότητα ενός κινητού τηλεφώνου να προειδοποιήσει για σεισμό πριν αυτός γίνει αισθητός, μοιάζει σχεδόν εξωπραγματική. Κι όμως, δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία: είναι το αποτέλεσμα της συνδυασμένης δράσης αισθητήρων, τεχνητής νοημοσύνης και μαζικής επεξεργασίας δεδομένων που υλοποιεί η Google μέσω των Android συσκευών. Ο πρόσφατος σεισμός μεταξύ Κάσου και Καρπάθου, μεγέθους 6,1 Ρίχτερ, αποτέλεσε χειροπιαστό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο το σύστημα σεισμικής ειδοποίησης της Google καταφέρνει να στείλει ενημέρωση στον πολίτη πριν φτάσει το κύμα της δόνησης στην περιοχή του. Αυτό το εντυπωσιακό τεχνολογικό επίτευγμα αξιοποιεί τον χρόνο και την ταχύτητα προς όφελος της ανθρώπινης ασφάλειας.

Προβλέπει σεισμούς; Όχι. Αντιδρά πιο γρήγορα απ’ ό,τι νομίζουμε

Η τεχνολογία της Google δεν προβλέπει σεισμούς. Η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταφέρει ακόμη να αναπτύξει ένα πλήρως αξιόπιστο μοντέλο πρόβλεψης. Αντίθετα, η Google έχει αναπτύξει ένα σύστημα εξαιρετικά γρήγορης αναγνώρισης σεισμικής δραστηριότητας από τη στιγμή που ξεκινά. Το κλειδί βρίσκεται στη διαφορά ταχύτητας ανάμεσα στη διάδοση των σεισμικών κυμάτων και στην ταχύτητα μετάδοσης των ψηφιακών σημάτων. Τα σεισμικά κύματα ταξιδεύουν μέσα από το έδαφος, ταχύτερα από τον ήχο, αλλά σαφώς πιο αργά από τα ηλεκτρονικά σήματα που διακινούνται μέσω κινητών δικτύων και διαδικτύου. Αυτό δημιουργεί ένα μικρό αλλά καθοριστικό χρονικό περιθώριο.

Η Google έχει υλοποιήσει δύο παράλληλα συστήματα προειδοποίησης, ανάλογα με τις τεχνολογικές δυνατότητες κάθε χώρας:

1. ShakeAlert (σε συνεργασία με σεισμολογικά ινστιτούτα)

Σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Google βασίζεται σε κρατικά δίκτυα σεισμογράφων. Όταν αυτοί καταγράψουν σεισμική δραστηριότητα, οι υπολογιστές υπολογίζουν ακαριαία τα χαρακτηριστικά του σεισμού και αποστέλλεται ειδοποίηση στους πολίτες που ενδέχεται να επηρεαστούν, εφόσον βρίσκονται σε απόσταση.

2. Android Earthquake Alerts System (μέσω smartphones)

Το πιο καινοτόμο σύστημα βασίζεται σε εκατομμύρια Android κινητά που λειτουργούν συλλογικά ως αισθητήρες δόνησης. Τα smartphones είναι εφοδιασμένα με επιταχυνσιόμετρα — μηχανισμούς που ανιχνεύουν απότομες κινήσεις. Όταν πολλά κινητά στην ίδια περιοχή «αισθανθούν» την ίδια δόνηση σχεδόν ταυτόχρονα, αποστέλλουν σήματα σε σέρβερ της Google, οι οποίοι υπολογίζουν αν πρόκειται για σεισμό και, σε επιβεβαιωμένη περίπτωση, στέλνουν άμεσα ειδοποιήσεις σε κοντινές περιοχές που δεν έχουν ακόμη επηρεαστεί.

Η καινοτομία αυτού του συστήματος βασίζεται σε έναν φυσικό περιορισμό: οι σεισμοί, όσο γρήγορα κι αν διαδίδονται, δεν ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός. Τα P-waves και S-waves μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού, αλλά χρειάζονται δευτερόλεπτα για να καλύψουν δεκάδες χιλιόμετρα. Αν ένας σεισμός ξεκινήσει κάπου στην Κρήτη, για παράδειγμα, και εσύ βρίσκεσαι στην Πελοπόννησο, το σύστημα μπορεί να εντοπίσει τη δόνηση και να σε προειδοποιήσει πριν φτάσει εκεί. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχεις προλάβει να απομακρυνθείς από γυάλινες επιφάνειες, να προειδοποιήσεις άλλους ή να πάρεις μια ελάχιστη, αλλά κρίσιμη προφύλαξη.

Ενεργοποίηση της λειτουργίας σε Android κινητά

Οι χρήστες Android μπορούν να ενεργοποιήσουν την υπηρεσία σεισμικής προειδοποίησης μέσα από τις εξής ρυθμίσεις:

• Ρυθμίσεις > Ασφάλεια & Έκτακτη Ανάγκη > Προειδοποιήσεις Σεισμών

• Απαραίτητη είναι η ενεργοποιημένη τοποθεσία (GPS) και η σύνδεση στο διαδίκτυο

• Η λειτουργία ενεργοποιείται για σεισμούς άνω των 4,5 Ρίχτερ και σε περιοχές που υποστηρίζονται

Παρότι το σύστημα είναι πρωτοποριακό, δεν είναι παντοδύναμο:

• Δεν καλύπτει ακόμη το σύνολο των γεωγραφικών περιοχών

• Μικρότεροι σεισμοί ενδέχεται να μην καταγραφούν εγκαίρως

• Οι εκτιμήσεις για μέγεθος ή επίκεντρο μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς

• Προβλήματα σύνδεσης ή καθυστερήσεις στο δίκτυο μπορεί να καθυστερήσουν την ειδοποίηση

Ωστόσο, σε δεκάδες καταγεγραμμένες περιπτώσεις παγκοσμίως, το σύστημα έχει προειδοποιήσει πολίτες κρίσιμα δευτερόλεπτα πριν από ισχυρές δονήσεις, αποδεικνύοντας ότι η τεχνολογία μπορεί να σώσει ζωές.