Με 11.000 στρατιώτες - μεταξύ τους και 1.500 που συμμετείχαν στον πόλεμο της Ουκρανίας
Σε μια λαμπρή –αλλά ταυτόχρονα βαριά φορτισμένη πολιτικά– τελετή για τα 80 χρόνια από τη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν απηύθυνε πανηγυρικό λόγο στην καρδιά της Μόσχας, μπροστά σε χιλιάδες στρατιώτες, βετεράνους και 20 ξένους ηγέτες. Στο πλευρό του, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, ενίσχυσε το συμβολικό βάρος της εκδήλωσης, η οποία αποτέλεσε όχι μόνο εθνική επέτειο, αλλά και εργαλείο διεθνούς προβολής της ρωσικής στρατιωτικής αποφασιστικότητας.
Ο Ρώσος πρόεδρος επανέλαβε τους ιστορικούς παραλληλισμούς ανάμεσα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη σημερινή εισβολή στην Ουκρανία, την οποία εξακολουθεί να χαρακτηρίζει «ειδική στρατιωτική επιχείρηση». «Είμαστε υπερήφανοι για τη γενναιότητα και την ψυχική δύναμη των στρατιωτών μας. Η χώρα μας στηρίζει εκείνους που μάχονται για τη Ρωσία», δήλωσε ο Πούτιν, παρουσιάζοντας την ρωσική πολεμική δράση ως συνέχεια του αντιναζιστικού αγώνα.
Παρέλασαν βετεράνοι, drones και 11.000 στρατιώτες
Η στρατιωτική παρέλαση περιλάμβανε 11.000 στρατιώτες, με 1.500 εξ αυτών να έχουν πολεμήσει στο ουκρανικό μέτωπο, καθώς και στρατιωτικά τμήματα από 13 φιλικά κράτη, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Μιανμάρ, το Βιετνάμ και η Αίγυπτος. Ξεχωριστή στιγμή αποτέλεσε η παρουσία Βορειοκορεατών αξιωματικών, τους οποίους ο Πούτιν αγκάλιασε δημόσια, στέλνοντας ακόμη ένα μήνυμα προς τη Δύση. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν σε στρατιωτική παρέλαση ρωσικά drones – ανάμεσά τους τα Lancet, Geran-2, Orlan-10 και Orlan-30 – προσαρμοσμένα σε φορτηγά, ως ένδειξη του νέου χαρακτήρα του σύγχρονου πολέμου. Ο σχολιαστής της κρατικής τηλεόρασης σημείωσε ότι χρησιμοποιούνται ενεργά και «αποτελεσματικά» στην Ουκρανία.
Ο Πούτιν κάλεσε το πλήθος να τηρήσει ενός λεπτού σιγή για τα θύματα του «Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου», όπως αποκαλείται ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος στη Ρωσία. Παράλληλα, τίμησε τους βετεράνους, τους συμμάχους των ετών του πολέμου και τον κινεζικό λαό, τονίζοντας: «Η αγάπη για την πατρίδα και η ενότητα είναι αξίες που θα περάσουν αλώβητες στις επόμενες γενιές». Ωστόσο, παρά τη ρητορική ενότητας και ηρωισμού, η φετινή παρέλαση διεξήχθη υπό τη σκιά των σφοδρών μαχών στην Ουκρανία και των καταγγελιών για παραβίαση της εκεχειρίας. Η Μόσχα είχε διατάξει παύση των επιχειρήσεων από 8 έως 10 Μαΐου, ωστόσο το Κίεβο κατηγόρησε τη Ρωσία για εκατοντάδες επιθέσεις κατά μήκος της γραμμής του μετώπου.
Παρά τις ρωσικές διαβεβαιώσεις περί «σεβασμού της κατάπαυσης του πυρός», οι τοπικές αρχές στη Χερσώνα και στο Ντνιπροπετρόφσκ ανέφεραν τραυματισμούς πολιτών από ρωσικά drones τα ξημερώματα της Παρασκευής. Ο Ντόναλντ Τραμπ απηύθυνε έκκληση για «άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών», ενώ η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας ανακοίνωσε την προώθηση της δημιουργίας ειδικού διεθνούς δικαστηρίου για τα εγκλήματα της ρωσικής εισβολής. Παράλληλα, το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε νέες κυρώσεις στον λεγόμενο «στόλο φάντασμα» της Μόσχας, ο οποίος φέρεται να παρακάμπτει τα εμπάργκο εξάγοντας πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Η ρωσική πρωτεύουσα ήταν κατάμεστη από πατριωτικά σύμβολα, σημαίες και αφίσες που καλούσαν τον κόσμο «να θυμάται και να είναι περήφανος». Ο Βλαντίμιρ, 40 ετών, παρακολούθησε την παρέλαση μαζί με φίλους και την έγκυο σύζυγό του, λέγοντας πως ήθελε να «δει από κοντά την ισχύ της Ρωσίας». Η Τατιάνα Ριμπάκοβα εξέφρασε περηφάνια αλλά και την ελπίδα για ειρήνη, ενώ η Νατάλια Ταράσοβα, που ήρθε από το Ντονέτσκ, ευχήθηκε το τέλος του πολέμου και «παρελάσεις σε όλες τις πόλεις». Οι αρχές σε άλλες περιοχές της Ρωσίας –όπως το Κρασνοντάρ– ακύρωσαν τις τοπικές παρελάσεις για λόγους ασφαλείας, φοβούμενες ουκρανικά πλήγματα.
Ο Πούτιν συνεχίζει να αντλεί πολιτική νομιμοποίηση από το ιστορικό αφήγημα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, παρουσιάζοντας τη Ρωσία ως φραγμό απέναντι στον «νεοναζισμό», τη «ρωσοφοβία» και τον «αντισημιτισμό». Η μνήμη των 20 εκατομμυρίων νεκρών της ΕΣΣΔ στον πόλεμο εξακολουθεί να συγκινεί τη ρωσική κοινωνία – ένα τραύμα που μετατρέπεται σε αφήγημα κρατικής ενότητας. Από την έναρξη της επίθεσης στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το Κρεμλίνο έχει απαγορεύσει κάθε δημόσια αμφισβήτηση των ενόπλων δυνάμεων, εγκαινιάζοντας ένα κύμα καταστολής, συλλήψεων και εξοριών, που θυμίζει άλλες, σκοτεινότερες εποχές.
