Τα έθιμα στην Ελλάδα
Η Πρωτομαγιά δεν είναι μόνο ημέρα τιμής για τους αγώνες των εργατών, αλλά και μια γιορτή της φύσης, που συνοδεύεται από παραδόσεις βαθιά ριζωμένες στον χρόνο. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, την 1η Μαΐου, φτιάχνεται το μαγιάτικο στεφάνι – ένα έθιμο που συνδέεται με τον ερχομό της άνοιξης, την αναγέννηση της φύσης και την προστασία του σπιτιού. Το στεφάνι της Πρωτομαγιάς έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα, όπου οι άνθρωποι τίμησαν τις θεότητες της φύσης και της βλάστησης με άνθη και σύμβολα ανανέωσης. Φτιάχνεται παραδοσιακά με βέργα από κληματαριά ή με εύκαμπτο σύρμα, πάνω στο οποίο πλέκονται λουλούδια – συνήθως αγριολούλουδα, μαργαρίτες και παπαρούνες. Παλαιότερα, ο οικοδεσπότης συνήθιζε να καρφώνει στο κάτω μέρος του στεφανιού κι ένα σκόρδο για να αποτρέπει το «κακό μάτι». Το μαγιάτικο στεφάνι, εκτός από την αισθητική του αξία, συμβολίζει την ευφορία, την υγεία και την καλοτυχία. Όλα τα σπίτια –εκτός από εκείνα που θρηνούν πένθος– κρεμούν το στεφάνι στις πόρτες ή τα μπαλκόνια τους, ως ευχή για ευημερία και προστασία. Το στεφάνι παραμένει στο σπίτι μέχρι τις γιορτές του καλοκαιριού. Στη γιορτή του Άη Γιάννη του Κλήδονα, κατά το έθιμο, ρίχνεται στις φωτιές που ανάβουν σε δρόμους και πλατείες, πάνω από τις οποίες οι νέοι πηδούν τρεις φορές – μια συμβολική πράξη κάθαρσης και ανανέωσης.
Τοπικά έθιμα της Πρωτομαγιάς
Σε πολλά μέρη της χώρας, η Πρωτομαγιά γιορτάζεται με ιδιαίτερο τρόπο:
-
Στη Σέριφο, από το προηγούμενο βράδυ κρεμούν στην είσοδο του σπιτιού στεφάνια με τσουκνίδα, λουλούδια και σκόρδο.
-
Στη Σύμη, χρησιμοποιούν κλαδιά ελιάς, αγκαθιών και μαύρης συκιάς.
-
Στην Πάργα, τα παιδιά γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι, τραγουδώντας το τραγούδι του Μαγιού, κρατώντας στα χέρια τους κλαδιά πορτοκαλιάς ή νεραντζιάς γεμάτα άνθη.
-
Στην Εύβοια, η ανθοφορία συνδυάζεται με λιτανείες και παρακλήσεις για βροχή, ως προσευχή για καλή σοδειά.
-
Στα Μέγαρα, την παραμονή της Πρωτομαγιάς, αναβιώνει το έθιμο του «Μάη»: αρραβωνιασμένες κοπέλες, φορώντας την παραδοσιακή νυφική στολή –τα λεγόμενα «κατηφένια»– προσφέρουν στην πεθερά τους στεφάνι λουλουδιών μαζί με μια κεντημένη κουλούρα και κόκκινα αυγά, ως ένδειξη σεβασμού και αγάπης.
Η Πρωτομαγιά, με το άρωμα των λουλουδιών και τις παραδόσεις της, αποτελεί ένα ορόσημο που συνδέει την ανθρωπότητα με τη φύση και τον κύκλο της ζωής.
