Καθώς η παγκόσμια προσοχή παραμένει στραμμένη στον πόλεμο της Ουκρανίας, ένα παράλληλο και λιγότερο προβεβλημένο μέτωπο ανοίγει ήσυχα στις παρυφές της Ευρώπης: Η Ρωσία, υπό τον Βλαντίμιρ Πούτιν, συγκροτεί σταδιακά έναν νέο, ενισχυμένο στρατό κατά μήκος των συνόρων της με χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με αποκάλυψη της Wall Street Journal, σε σημεία-κλειδιά όπως η Πετροζαβόντσκ, κοντά στα φινλανδικά σύνορα, επεκτείνονται στρατιωτικές βάσεις και κατασκευάζονται νέα στρατηγεία, με στόχο τη φιλοξενία δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών – πολλοί εκ των οποίων προέρχονται από το μέτωπο της Ουκρανίας. Όπως εκτιμούν Δυτικοί αναλυτές και υπηρεσίες πληροφοριών, η Μόσχα δεν προετοιμάζεται μόνο για άμυνα. Στόχος είναι η συγκρότηση μιας ισχυρής δύναμης ικανής να ασκήσει πίεση, ακόμη και να δοκιμάσει τα όρια της συνοχής της Συμμαχίας. Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις ορισμένων ηγετών, όπως του Ντόναλντ Τραμπ, οι ενδείξεις είναι ανησυχητικές. Ο Ρώσος στρατιωτικός αναλυτής Ρουσλάν Πούχοβ το παραδέχεται ανοιχτά: «Η λογική της τελευταίας δεκαετίας δείχνει ότι κάποια μορφή σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ θεωρείται αναπόφευκτη».
Μαζικός επανεξοπλισμός και ραγδαία στρατιωτική ανασυγκρότηση
Η Ρωσία έχει υπερδιπλασιάσει τις αμυντικές της δαπάνες, φτάνοντας πάνω από το 6% του ΑΕΠ – επίπεδο υπερδιπλάσιο από εκείνο των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών. Το Κρεμλίνο έχει θέσει ως στόχο την αύξηση των στρατιωτών από ένα σε 1,5 εκατομμύριο, ενώ παράλληλα καταγράφεται εκρηκτική άνοδος στην παραγωγή στρατιωτικού υλικού. Μόνο σε άρματα μάχης τύπου T-90M, η ετήσια παραγωγή σχεδόν οκταπλασιάστηκε από το 2021, φτάνοντας τα 300 τεμάχια ετησίως. Παράλληλα, ενισχύεται η παραγωγή πυροβόλων, πυρομαχικών και drones, ενώ οι περισσότερες από τις νέες μονάδες παραμένουν στο εσωτερικό, έτοιμες για μελλοντικές αποστολές. Ο στρατηγός Κρίστοφερ Καβόλι, επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ο ρωσικός στρατός ανασυντάσσεται και αναπτύσσεται πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι αναμέναμε».
Οχυρώσεις και στρατηγική ετοιμότητα στη Βαλτική και τη Φινλανδία
Η Φινλανδία, μετά την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, ενισχύει ραγδαία τη συνοριακή της άμυνα με ηλεκτρονικά συστήματα και φράχτες ασφαλείας. Αντίστοιχα, οι βαλτικές χώρες και η Πολωνία κατασκευάζουν αντιαρματικές τάφρους και εγκαθιστούν νέες γραμμές αμυντικών ναρκών. Ο υπουργός Άμυνας της Πολωνίας, Βλαντισλάβ Κοσινιάκ-Καμύς, τόνισε: «Δεν έχουμε χρόνο για καθυστερήσεις. Πρέπει να χτίσουμε ισχυρές ένοπλες δυνάμεις άμεσα». Παράλληλα, ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών προειδοποιούν για τον κίνδυνο «υβριδικών επιθέσεων», ιδίως σε χώρες με σημαντικές ρωσόφωνες μειονότητες, όπως η Εσθονία.
Η Μόσχα αναβιώνει υποδομές της σοβιετικής εποχής: επεκτείνονται στρατιωτικές βάσεις, αναβαθμίζονται σιδηροδρομικά δίκτυα για γρήγορη μεταφορά στρατευμάτων και δημιουργούνται νέες στρατιωτικές διοικήσεις με επίκεντρο τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη. Οι στρατηγικές ασκήσεις Zapad 2025 αναμένεται να αποτελέσουν την πρώτη μεγάλη δημόσια επίδειξη της «νέας στρατιωτικής Ρωσίας».
Μαζικές στρατολογήσεις με γενναία χρηματικά πριμ
Η Ρωσία καταγράφει 30.000 έως 40.000 νέες στρατολογήσεις μηνιαίως, δελεάζοντας τους πολίτες με μπόνους άνω των 20.000 δολαρίων – ποσό πολύ υψηλότερο από τον ετήσιο μισθό σε πολλές περιοχές της χώρας. Το νέο ανθρώπινο δυναμικό εκπαιδεύεται και εξοπλίζεται με αναβαθμισμένα όπλα, αφήνοντας τον παλιότερο εξοπλισμό για τη φθορά της Ουκρανίας. Πέρα από το πεδίο των όπλων, η Ρωσία επενδύει σε μια αφήγηση που αντλεί από την ιστορική της κληρονομιά: τις νίκες κατά του Ναπολέοντα, του Χίτλερ και τον ρόλο της ως υπερδύναμη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. «Η Ρωσία θέλει να ξανακερδίσει τη θέση της ανάμεσα στους ισχυρούς της Ευρώπης και χρησιμοποιεί τη στρατιωτική της ισχύ για να το πετύχει», σημειώνει ο Φινλανδός στρατηγός Γιούχα Κούκκολα. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, το μήνυμα είναι σαφές: η Ρωσία προετοιμάζεται για έναν νέο κύκλο στρατιωτικής αντιπαράθεσης με τη Δύση.