Φόβος, συναίσθημα ασύμβατο με τις τρυφερές ηλικίες
Από την Ευτυχία Παπούλια
Κοινωνιολόγος
Φόβος είναι η ψυχική ταραχή που προκαλείται από την αναμονή του κακού.
Πλάτων
“Μαμά! Θα σου λέω κάθε μέρα φεύγοντας για το σχολείο, πόσο πολύ σ’ αγαπάω! Αν δεν έρθω;”. Ηταν μια χαλαρωτική αντίδραση ενός παιδιού 11 χρονών στην προσπάθεια της μαμάς του να μεταφέρει στο παιδί της, χωρίς να τραυματίσει την αθώα ψυχούλα του, τον δικό της τρόμο, την δική της ανασφάλεια, την δική της αγωνία, συναισθήματα όπως αυτά διαμορφώθηκαν σε όλους τους γονείς, μετά την σοκαριστική επίθεση στο Τέξας, όπου έχασαν την ζωή τους 19 παιδιά και δύο δάσκαλοι. Κι ας είναι μακριά από τη δική μας πόρτα…
Το ερώτημα, πώς επικοινώνησαν οι γονείς το τραγικό αυτό γεγονός με τα παιδιά τους, πως ‘διασκέδασαν’ τον φόβο τους, πως προστάτεψαν την αθωότητά τους, αν είπαν ψέματα, αν απέφυγαν τις λεπτομέρειες’, έθεσαν οι New York Times σε γονείς στις ΗΠΑ. Και οι απαντήσεις ειναι εξαιρετικά διαφωτιστικές, οσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν τα παιδιά, οταν έρχονται αντιμέτωπα με μια τραυματική είδηση.
Ωστόσο, ομως, ολες αυτές οι απαντήσεις απο γονείς διαφορετικών περιοχών κι οχι μόνο απ’ το Τέξας, απηχούν οχι τον φόβο και την ανασφάλεια των παιδιών αλλά των ίδιων των γονιών τους.
Ποιο παιδί σήμερα, αν κουβαλούσε φοβίες και ανασφάλειες ανηλίκων, θα ξεκινούσε για το σχολείο αποχαιρετώντας τοσο χαλαρά την μαμά του με το ενδεχόμενο πως μπορεί και να μην επιστρέψει; Μάλλον με καθησυχαστική για την μαμά του, παρά φοβισμένη για το ίδιο το παιδί της μοιάζει η αντίδρασή του οπως την περιγράφει η Κάρεν Η. απο την Γιούτα.
Η κλιματική αλλαγή, οι κλέφτες…
Η Χέδερ Σουάγκερ απ’ την Ουάσιγκτων διαπιστώνει, οπως λέει η ίδια, πως τα παιδιά της έζησαν με τον φόβο, τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Η 13χρονη κόρη της, λέει, ανησυχεί για την κλιματική αλλαγή κι ο 10χρονος γιος της για τους κλέφτες. Αναρωτιέται κανείς αν ενα κορίτσι αυτής της ηλικίας μπορεί να θυσιάζει την παιδική του αθωότητα στον βωμό επιστημονικών προβληματισμών που καλώς ή κακώς δεν αγγίζουν τον μέσο άνθρωπο ή ενα 11χρονο παιδί να μην μπορεί να κοιμηθεί απ’ τον φόβο των κλεφτών, αν οι φοβίες αυτές δεν έχουν εισαχθεί στο θυμικό του απ’ τους ίδιους τους γονείς του;
Οπως είπε και η Σουζάνα Κόρνς, απ’ το Σαν Φρανσίσκο, η τραγωδία αυτή δεν ειναι ευκαιρία, για την ίδια, να τρομοκρατήσει τα παιδιά της μιλώντας για τον θάνατο δεκαεννιά αθώων παιδιών και δυο δασκάλων στο Τέξας, πιστεύοντας οτι ο φόβος θα τα κάνει να νιώσουν πιο ασφαλή. Ετσι κι αλλιώς δεν θα ειναι πιο ασφαλή. Αυτή η τραγωδία, οπως είπε, δεν είναι μάθημα για τα παιδιά μας…
Αποτυχία
Είναι η αποτυχία των ενηλίκων μας. Την ίδια περίπου άποψη εξέφρασε και μια αλλη γυναίκα, η Ζαν απ’ την Ινδιάνα, πως δεν μπορούμε να τρομοκρατήσουμε τα παιδιά μας, εξιστορώντας τους με λεπτομέρειες, τέτοια δραματικά γεγονότα, σαν αυτό του Τέξας, για να νιώθουμε οπως είπε ασφαλείς, κυρίως εμείς οι γονείς, δηλητηριάζοντας πρόωρα τις αθώες ψυχές τους
Ο φόβος είναι συναίσθημα ασύμβατο μ’ αυτές τις τρυφερές ηλικίες κι οπου υπάρχουν φοβισμένα παιδιά, αυτό ειναι μια λαθεμένη αντίληψη κάποιων γονιών πως με τον φόβο μπορούν να τα προστατέψουν αντί με την κατάλληλη διαπαιδαγώγηση. ‘Εξήγησα στα παιδιά μου πως δεν πρέπει να φοβούνται να μιλήσουν γι’ αυτά που βλέπουν στο σχολείο, γι’ αυτούς που εκφοβίζουν αλλά και γι’ αυτούς που υφίστανται τον σχολικό εκφοβισμό, και να το αναφέρουν σε κάποιον. Τους είπα πως πρέπει να φέρονται σε ολους με τον ίδιο τρόπο με καλοσύνη”, ειπε η Ζαν απ’ την Ινδιάνα.
Παράνοια
Ενα φαινόμενο της εποχής που αναδεικνύει με τον πιο πειστικό τρόπο πως τα παιδιά δεν φοβούνται τον κίνδυνο, άρα δεν μπορει κάποιος να τα προστατέψει τρομοκρατώντας τα ειναι, αν εξαιρέσουμε αυτό το παρανοϊκό σπορ των παιδιών που κάνουν άλματα μπροστά σε αυτοκίνητα και τα βιντεοσκοπούν, αυτά τα ηλεκτροκίνητα ποδήλατα που έχουν κατακλύσει τους κεντρικούς δρόμους και κινούνται χωρίς να σέβονται κανόνες κυκλοφορίας και χωρίς να διαθέτουν τις απαραίτητες, αν υπάρχουν, προϋποθέσεις ώστε να ειναι καλυμμένοι αν υποστούν ή προκαλέσουν ατύχημα.
Πολλές φωνές αγωνίες γι’ αυτό το θέμα εχουν ακουστεί απ’ τα ΜΜΕ, αλλά φαίνεται κι εδώ πως πρέπει να θρηνήσουμε αθώα παιδια, για να καταλάβουμε πως όλα αυτά ανήκουν σε μια εποχή όπου ο αριθμός των αυτοκινήτων που κυκλοφορούσαν σε μια πόλη σαν την Αθήνα ήταν το πολύ τετραψήφιος και η ταχύτητά τους δεν ξεπερνούσε τα 40 χιλ. την ωρα. Και κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, τα πατίνια δεν είναι επικίνδυνα μόνο για την ζωη όσων τα μεταχειρίζονται αλλά βλάπτουν και την υγεία τους, μια και επιλέγοντας αυτόν τον τρόπο μετακίνησης, στερούν απ’ τον εαυτό τους την ευκαιρία να περπατήσουν να κινήσουν το σώμα τους, να δουν ανθρώπους, βιτρίνες, απρόοπτα, να χαλαρώσουν. Ο μόνος τρόπος ίσως που έμεινε για να “πολεμήσουμε” τις όποιες φοβίες…
