Μίκης Θεοδωράκης ΚΚΕ: «Αν δεν είχα βιώσει αυτά που βίωσα, δεν θα είχα γράψει αυτή τη μουσική»
«Δεν είμαι ήρωας. Οι ήρωες πεθαίνουν νέοι. Είμαι ένας πολίτης που κάνει το καθήκον του», έλεγε ο Μίκης Θεοδωράκης και αυτό έκανε μέχρι τέλους. «Πώς πρέπει να ζήσουμε τα μετρημένα χρόνια μας; Πρέπει να τα γευτείς, να τα εξαντλήσεις. Πρέπει με τα μάτια να δεις ό,τι υπάρχει, με το στόμα σου να φας ό,τι υπάρχει, με τα χέρια να ψάξεις ό,τι υπάρχει» -και αυτό που έλεγε σε συνέντευξή του ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν η καθημερινότητά του. Σήμερα έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών. «Ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε σήμερα Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2021 και ώρα 08.35′ από καρδιοαναπνευστική ανακοπή», αναφέρεται στην προσωπική ιστοσελίδα του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης γεννήθηκε στη Χίο. Η καταγωγή του πατέρα του, Γιώργη Θεοδωράκη, Μπιζανομάχου, ήταν από τον Γαλατά Χανίων και της μητέρας του, Ασπασίας Πουλάκη, από τον Τσεσμέ της Μικράς Ασίας. Οι γονείς του συναντήθηκαν στη Μικρά Ασία, λίγο πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τα παιδικά του χρόνια ο Μίκης Θεοδωράκης τα πέρασε σε διάφορες πόλεις της ελληνικής επαρχίας, όπως τη Μυτιλήνη, τα Γιάννενα, το Αργοστόλι, τον Πύργο Ηλείας, την Πάτρα, και κυρίως στην Τρίπολη Αρκαδίας, λόγω των συχνών μεταθέσεων του δημοσίου υπαλλήλου πατέρα του.
Μίκης Θεοδωράκης: Η συγκίνηση της κόρης του
Στην Τρίπολη, μόλις 17 ετών, δίνει την πρώτη του συναυλία παρουσιάζοντας το έργο του «Κασσιανή» και παίρνει μέρος στην αντίσταση κατά των κατακτητών. Στη μεγάλη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από τους Ιταλούς και βασανίζεται. Διαφεύγει στην Αθήνα, όπου οργανώνεται στον ΕΛΑΣ και εκτελεί χρέη διαφωτιστή στον Πέμπτο Τομέα της ΕΠΟΝ, ενώ αγωνίζεται και σαν διμοιρίτης της Μεταξωτής διμοιρίας του 1ου τάγματος της Νέας Σμύρνης κατά τα Δεκεμβριανά. Συγχρόνως σπουδάζει στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη.
Το 1950 αποφοιτά από το Ωδείο με δίπλωμα στην αρμονία. Το 1954 μεταναστεύει με κρατική υποτροφία στο Παρίσι, όπου εγγράφεται στο Conservatoire και σπουδάζει με τον Ολιβιέ Μεσιάν, για σύντομο χρονικό διάστημα, μουσική ανάλυση, καθώς επίσης και διεύθυνση ορχήστρας με τον Εζέν Μπιγκό. Συνθέτει μουσική για το μπαλέτο της Λουντμίλα Τσέρινα, το Κόβεντ Γκάρντεν, το Μπαλέτο της Στουτγκάρδης και επίσης για τον κινηματογράφο. Το 1957 του απονέμεται το πρώτο βραβείο του Φεστιβάλ της Μόσχας από τον Σοστακόβιτς για το έργο του Suite No 1 για πιάνο και ορχήστρα. Συγχρόνως συνθέτει πολλά έργα συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου.
«Αν δεν είχα βιώσει αυτά που βίωσα, δεν θα είχα γράψει αυτή τη μουσική»
Ως πολιτικός υπήρξε υπουργός και τέσσερις φορές εκλεγμένος βουλευτής του ελληνικού Κοινοβουλίου με το ΚΚΕ και τη ΝΔ, ενώ παράλληλα ήταν ακτιβιστής τιμημένος με το Βραβείο Ειρήνης Λένιν το 1983. Είχε ασχοληθεί με όλα τα είδη της μουσικής, ενώ είχε συνθέσει τον ίσως πιο αναγνωρίσιμο ελληνικό ρυθμό διεθνώς, το συρτάκι «Ζορμπάς» (1964), βασισμένο σε παραδοσιακή κρητική μουσική. Επίσης έχει ασχοληθεί με την κλασική μουσική γράφοντας συμφωνίες, ορατόρια, μπαλέτα, όπερες και μουσική δωματίου. «Αν δεν είχα βιώσει αυτά που βίωσα, δεν θα είχα γράψει αυτή τη μουσική. Η μουσική για εμένα ποτέ δεν υπήρξε αυτοσκοπός, είναι κάτι το βιωματικό», έλεγε. Συνθέσεις του έχουν ερμηνευτεί από καλλιτέχνες παγκοσμίου φήμης, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, η Τζόαν Μπαέζ και η Εντίθ Πιάφ.
Aκούστε την Εντίθ Πιάφ να τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη:
Είχε γράψει μουσική για σημαντικές ταινίες όπως,
Φαίδρα (1962), Αλέξης Ζορμπάς (1964), Ζ (1969) και Σέρπικο (1973). Το 1970, για τη μουσική στην ταινία Ζ, του απονεμήθηκε το βραβείο BAFTA για πρωτότυπη μουσική, ενώ ήταν υποψήφιος στην ίδια κατηγορία του 1974, για την ταινία State of Siege, και το 1975 για την ταινία Serpico. Επίσης ήταν υποψήφιος για Γκράμι το 1966 και το 1975 για το μουσικό θέμα των ταινιών Ζορμπάς και Serpico αντίστοιχα.
Το πιο σημαντικό του έργο θεωρείται η μελοποιημένη ποίηση, χρησιμοποιώντας ως στίχους ποιήματα βραβευμένων ποιητών ελληνικής και ξένης καταγωγής, όπως οι Γιάννης Ρίτσος (Βραβείο Ειρήνης Λένιν 1976), Γιώργος Σεφέρης (Νόμπελ 1963), Πάμπλο Νερούδα (Νόμπελ 1971), Οδυσσέας Ελύτης (Νόμπελ 1979). Το 2000 προτάθηκε για βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Μίκης Θεοδωράκης: «Θέλω να αφήσω αυτό τον κόσμο σαν κομμουνιστής» -Η επιστολή στον Κουτσούμπα
Στις 5 Οκτωβρίου 2020 έστειλε προσωπική επιστολή στον Γενικό Γραμματέα του Κομουνιστικού Κόμματος, Δημήτρη Κουτσούμπα. Σε αυτή ανέφερε ότι πέρασε τα ωραιότερα χρόνια της ζωής του κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ. «Θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομουνιστής». «Τώρα στο τέλος της ζωής μου, την ώρα των απολογισμών, σβήνουν απ’ το μυαλό μου οι λεπτομέρειες και μένουν τα “Μεγάλα Μεγέθη”. Έτσι βλέπω ότι τα πιο κρίσιμα, τα δυνατά και τα ώριμα χρόνια μου τα πέρασα κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ. Για το λόγο αυτό θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομουνιστής.
Να γίνει σεβαστή όχι μονάχα η ιδεολογία μου αλλά και οι αγώνες μου για την ενότητα των Ελλήνων. Καθώς επίσης βέβαια και όλα αυτά που ήδη έχω ρυθμίσει, σε συνεννόηση με την γραμματέα μου Ρένα Παρμενίδου και τον φίλο και Πρόεδρο του Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργο Αγοραστάκη», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Όταν ο Μίκης Θεοδωράκης έλεγε στο ΘΕΜΑ: «Σαν φύγω η Ακρόπολη θα μου λείψει περισσότερο…»
Ηταν 2017 και στη συνέντευξη που είχε δώσει στον Βασίλη Χιώτη, ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης. “Οποιος έχει το προνόμιο να μπει έστω και μια φορά στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη, παθαίνει ένα διπλό σοκ. Το πρώτο έρχεται από τη θέα του σαλονιού του. Το Ηρώδειο και η Ακρόπολη γεμίζουν σαν ζωντανός πίνακας τον έναν τοίχο από άκρη σε άκρη και αλλάζουν χρώματα ώρα με την ώρα -ανάλογα με το φως του ήλιου και το βάρος της συννεφιάς. Χαζεύοντας τη θέα αυτή με τις ώρες, περνά τα απογεύματά του ο Μίκης, ακούγοντας παράλληλα μουσική και ανακατεύοντας μνήμες από μια πορεία 92 χρόνων, στην οποία χωρούν… είκοσι ζωές κοινών θνητών.
«Αυτή η εικόνα θα μου λείψει περισσότερο απ’ όλα όταν θα φύγω», μου λέει καλωσορίζοντάς με με ένα πλατύ και φιλόξενο χαμόγελο.
«Θα σας λείψει πιο πολύ κι από την μπαγκέτα;» τον ρωτάω.
Το σκέφτεται για μερικά δευτερόλεπτα. «Πιο πολύ. Χρόνια την κοιτάω και δεν την έχω χορτάσει ακόμα. Η εικόνα της Ακρόπολης είναι σαν συμφωνία. Σαν μια συμφωνία ψυχρής μουσικής», λέει”, όπως αναφέρει σήμερα ο δημοσιογράφος.
Μίκης Θεοδωράκης – Άντονι Κουίν: Η συνάντηση και το συρτάκι των «γιγάντων» 31 χρόνια μετά τον «Ζορμπά»
Το 1995 και συγκεκριμένα στις 29 Ιουλίου στην πλατεία Koenigsplatz στο Μόναχο της Γερμανίας έγινε μία συνάντηση από αυτές που μένουν στην ιστορία. Ο κορυφαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης συνάντησε επί σκηνής τον Άντονι Κουίν, τον θρυλικό «Ζορμπά» του κινηματογράφου, σε μια συναυλία που έμεινε στην ιστορία, 31 χρόνια μετά την ταινία που κέρδισε τρία όσκαρ και αποτέλεσε ορόσημο για την εικόνα του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού παγκοσμίως.
Οι δύο τους είχαν συναντηθεί λίγες ημέρες πριν σε μία εκδήλωση στην πόλη του Μονάχου και ο Μίκης Θεοδωράκης προσκάλεσε τον διάσημο ηθοποιό να παραστεί στην συναυλία του, καθώς και να χορέψει. Όταν ο Άντονι Κουίν, με περίσσιο ενθουσιασμό, ανέβηκε επί σκηνής, ο Μίκης Θεοδωράκης επέμεινε ιδιαίτερα να χορέψει συρτάκι. Υπό τους ήχους της ορχήστρας του Μίκη Θεοδωράκη ο Άντονι Κουίν αποδεχόμενος της πρόκληση, θύμισε σε όλους τις παγκοσμίως γνωστές σκηνές από την ταινία Ζορμπάς! Ξεκίνησε να χορεύει το αγαπημένο του συρτάκι, «παρασέρνοντας» μαζί στον χορό και τον μεγάλο Έλληνα μουσικοσυνθέτη!
Δείτε το βίντεο:
Οι Beatles και ο Μίκης Θεοδωράκης
Στα τέλη του 1958 ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε το βασικό θέμα της ταινίας του 1959 του βρετανού σκηνοθέτη Μάικλ Πάουελ «Luna De Meil» με πρωταγωνιστές τον Άντονι Στιλ και τη Λουντμίλα Τσερίνα. Η ταινία είναι κάτι σαν ένα οδοιπορικό γύρω από την Ισπανία με ενδιάμεσα ινετρλούδια. Από τη μουσική του Θεοδωράκη προέκυψε το τραγούδι των τίτλων «Honeymoon Song» το οποίο ερμήνευσε ο Ιταλός τραγουδοποιός Μαρίνο Μαρίνι με το κουαρτέτο του. Στην Ελλάδα έγινε μεγάλη επιτυχία με τον τίτλο «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου», σε στίχους Βασίλη Καρδή (ψευδώνυμο του Νίκου Γκάτσου) και ερμηνεύτρια τη Γιοβάνα.
Όπως γράφει το sansimera, την ερμηνεία του Μαρίνι άκουσε ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ, του άρεσε και πρότεινε στα τρία υπόλοιπα «σκαθάρια» να ηχογραφήσουν το τραγούδι του Θεοδωράκη για τη ραδιοφωνική εκπομπή του BBC «Pop Go The Beatles». Η ηχογράφηση του τραγουδιού έγινε στα στούντιο του BBC στο Λονδίνο στις 16 Ιουλίου 1963.
Μίκης Θεοδωράκης: Η τελευταία επιθυμία του – Πού είχε ζητήσει να γίνει η κηδεία του
Στην τελευταία επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη εστιάζει ανακοίνωση του ΚΚΕ υπογραμμίζοντας πως ο μουσικοσυνθέτης είχε ζητήσει όταν φύγει από τη ζωή η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή του να πραγματοποιηθούν στην πατρίδα του, τον Γαλατά Χανίων. «Η τελευταία επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη, την οποία είχε μεταφέρει στον Δημήτρη Κουτσούμπα, τη γραμματέα του Ρένα Παρμενίδου και τον Πρόεδρο του “Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη”, Γιώργο Αγοραστάκη, ήταν η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή να πραγματοποιηθούν στην πατρίδα του, το Γαλατά Χανίων» επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση του ΚΚΕ.
