Το Ιράν απέρριψε την πρόσκληση των παγκόσμιων δυνάμεων που υπέγραψαν την πυρηνική συμφωνία του 2015 για να συζητήσουν την πιθανή επιστροφή του καθεστώτος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η διοίκηση του Μπάιντεν επιθυμεί την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας, χωρίς όμως την αναστολή των κυρώσεων προς την Τεχεράνη έως ότου επανέλθει η συμμόρφωση. Η Τεχεράνη αρνήθηκε να διαπραγματευτεί-συμμορφωθεί, ενώ οι κυρώσεις των ΗΠΑ παραμένουν σε ισχύ.
από την Γεωργία Πολυτάνου
Το Κοινό Συνολικό Σχέδιο Δράσης του 2015 (JCPOA), δηλαδή το κείμενο της συμφωνίας μεταξύ του Ιράν και της ομάδας 5+1, επέβαλε κυρώσεις στο Ιράν με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ζητήματα στην οικονομία του και μειώνοντας περίπου στο μισό τις εξαγωγές πετρελαίου. Σε αντάλλαγμα για την ανακούφιση από κυρώσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων, το Ιράν συμφώνησε να διαλύσει μέρος του πυρηνικού του προγράμματος και να ανοίξει τις εγκαταστάσεις του σε πιο εκτεταμένες διεθνείς επιθεωρήσεις για να αποδείξει πως δεν έχει σχέση με πυρηνικά όπλα. Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους πιστεύουν ότι το Ιράν έχει φιλοδοξίες να αναπτύξει πυρηνική βόμβα. Η Τεχεράνη αρνήθηκε αυτόν τον ισχυρισμό.
Ιράν πυρηνικά: Η έξοδος Τραμπ
Το 2018, ο τότε πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τήρησε μια υπόσχεση που είχε δώσει κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του και απέσυρε τις Ηνωμένες Πολιτείες από το JCPOA αποκαλώντας την «χειρότερη συμφωνία». Μετά την έξοδο της Ουάσινγκτον από την πυρηνική συμφωνία-ορόσημο, οι άλλες χώρες που είχαν υπογράψει το σύμφωνο προσπάθησαν να το κρατήσουν ζωντανό. Σε μια επιστολή που κυκλοφόρησε προσφάτως, οι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές προειδοποίησαν τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να μην εντάξει ξανά τη χώρα στην πυρηνική συμφωνία του 2015. Συγκεκριμένα,η επιστολή αυτή αναφερόταν πως το εύρος οποιασδήποτε συμφωνίας με το Ιράν πρέπει να αφορά το πλήρες φάσμα των ιρανικών συμπεριφορών, συμπεριλαμβανομένης της περιφερειακής τρομοκρατίας, των βαλλιστικών πυραύλων και της φυλάκισης υπηκόων των ΗΠΑ, δηλαδή σε μία ευρεία ατζέντα θεμάτων.
Ιράν πυρηνικά: Η δολοφονία Soleimani
Πέρυσι, οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν αεροπορική επίθεση που σκότωσε τον Qasem Soleimani, τον κορυφαίο στρατιωτικό διοικητή του Ιράν. Το Ιράν αντέδρασε εκτοξεύοντας τουλάχιστον δώδεκα πυραύλους από την επικράτειά του σε δύο στρατιωτικές βάσεις στο Ιράκ που φιλοξενούν αμερικανικά στρατεύματα και δυνάμεις συνασπισμού. Ο θάνατος του Soleimani οδήγησε το Ιράν να μειώσει περαιτέρω τη συμμόρφωση με το διεθνές πυρηνικό σύμφωνο. Τον Ιανουάριο του 2020, το Ιράν δήλωσε ότι δεν θα περιορίζει πλέον τον εμπλουτισμό του ουρανίου ή την πυρηνική έρευνα.
Τον Οκτώβριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν μονομερώς τις κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών στην Τεχεράνη μέσω μιας διαδικασίας snapback, την οποία άλλα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσαν προηγουμένως ότι η Ουάσινγκτον δεν έχει την εξουσία να εκτελέσει επειδή αποχώρησε από την πυρηνική συμφωνία το 2018. Ένα μήνα αργότερα, ένας κορυφαίος Ιρανός πυρηνικός επιστήμονας δολοφονήθηκε κοντά στην Τεχεράνη, γεγονός που οδήγησε την κυβέρνηση του Ιράν να ισχυριστεί ότι το Ισραήλ ήταν πίσω από την επίθεση με την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Ιράν πυρηνικά: Νέες κυρώσεις
Τον Ιούνιο, αξιωματούχοι των ΗΠΑ ανέφεραν ότι ένας ιρανικός πύραυλος κατέρριψε ένα αμερικανικό στρατιωτικό drone πάνω από τα στενά του Χορμούζ. Το Ιράν δήλωσε ότι το drone ήταν πάνω από το έδαφός του. Οι ΗΠΑ επέβαλαν νέες κυρώσεις στους Ιρανούς στρατιωτικούς ηγέτες που κατηγορήθηκαν για την πτώση του drone. Τα μέτρα στοχεύαν, επίσης, στον αποκλεισμό των οικονομικών πόρων για τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Ayatollah Khamenei.
Οι εντάσεις αυξήθηκαν ξανά τον Σεπτέμβριο του 2019 όταν οι ΗΠΑ κατηγόρησαν το Ιράν για απεργίες στη Σαουδική Αραβία στο μεγαλύτερο εργοστάσιο επεξεργασίας αργού πετρελαίου στον κόσμο.Αυτό, οδήγησε τη Σαουδική Αραβία να μειώσει τις παραγωγικές του δραστηριότητες στο μισό και πυροδότησε τη μεγαλύτερη αύξηση των τιμών του αργού ανανεώνοντας τις ανησυχίες για έναν νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Το Ιράν υποστηρίζει ότι δεν ήταν πίσω από τις επιθέσεις.
