Κυρώσεις Τουρκία ΕΕ: Ο χρόνος μετρά αντίστροφα, στο τραπέζι το ελληνικό βέτο

Κυρώσεις Τουρκία ΕΕ: Μια ανάσα πριν τις κρίσιμες συζητήσεις που θα κρίνουν το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, με Ελλάδα και Κύπρο να ετοιμάζεται για τη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά αύριο. Η ατμόσφαιρα μυρίζει… μπαρούτι, μετά και τις τελευταίες άθλιες επιθέσεις του Τούρκου προέδρου στον Γάλλο ομόλογό του. Η Τουρκία κατηγορεί την ελληνική πλευρά με σκληρούς χαρακτηρισμούς σχετικά με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ισχυρίζεται πως η Αθήνα το τελευταίο διάστημα ακολουθεί «προκλητική πολιτική», ενώ ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος AKP, Ομέρ Τσελίκ, υποστηρίζει πως η Ελλάδα εφαρμόζει την «πολιτική του εκβιασμού».

Στο πλαίσιο αυτό, ακόμα και η Άνγκελα Μέρκελ που από την πρώτη στιγμή επεδίωξε να ρίξει τους τόνους και εμφανώς δεν ήθελε την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, έχει αρχίσει να πιέζεται σημαντικά από την Αθήνα και το Παρίσι. Ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Frankfurter Allgemeine Zeitung τονίζει: «Η Τουρκία δεν χρειάζεται άλλα άσχημα νέα. Η οικονομία δεινοπαθεί από την ραγδαία υποτίμηση της λίρας και η πανδημία κατέστησε την Τουρκία μία εκ των χωρών που επλήγησαν εκτεταμένα από τον κορωνοϊό. Αν σε όλα αυτά, έρχονταν να προστεθούν ενδεχόμενες κυρώσεις της ΕΕ, η χώρα θα αποδυναμωνόταν ακόμη περισσότερο. Το ενδεχόμενο κυρώσεων όμως φαίνεται να πλησιάζει. Δυνατές καθίστανται οι κυρώσεις εξαιτίας των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πιο πιθανές γίνονται λόγω των τουρκικών προκλήσεων στην ανατολική Μεσόγειο».

Με τη σειρά της, η FAZ σημειώνει:

«Η γερμανική κυβέρνηση αντιτάχθηκε στη σκληρότερη οδό – δικαιολογημένα. Κι αυτό διότι στο παρελθόν παρόμοιες απειλές και συμβολικές κυρώσεις έπεφταν συνεχώς στο κενό. Ο Ερντογάν δεν απέκλινε από τις σταθερές πολιτικές θέσεις του. Αντιθέτως τα μέτρα οδήγησαν εσωπολιτικά σε σύμπνοια. Για τη γερμανική κυβέρνηση καθίσταται όμως όλο και πιο δύσκολο να αποτρέψει τις κυρώσεις που απαιτούν Γαλλία και Ελλάδα. Παρά τις διαβεβαιώσεις, η Τουρκία δεν έκανε τίποτα ώστε να αποφευχθούν οι εντάσεις στη Μεσόγειο και για να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις, που θα συντελούσαν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο δικαστικό σύστημα της χώρας. Ο πρόεδρος Ερντογάν έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει: Προκειμένου να παραμείνει αξιόπιστη η ΕΕ, δεν θα αποφύγει τις κυρώσεις. Το τραγικό είναι όμως, ότι ακόμη κι αυτές δεν θα αλλάξουν τη στάση της Άγκυρας».

Ωστόσο, η Ουγγαρία εξακολουθεί να διατηρεί σκληρή στάση επί του ζητήματος της επιβολής των κυρώσεων κατά της Τουρκίας, κάτι που θα περιπλέξει ακόμη περισσότερο τις ευρωπαϊκές συζητήσεις. Τη στάση της Ουγγαρίας επαναβεβαίωσε χθες ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Peter Szijjarto, ο οποίος κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε: «Η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι κυρίως στα χέρια της Τουρκίας». Την ίδια ώρα ανέφερε ότι «η Άγκυρα είναι στρατηγικός εταίρος της ΕΕ».

Δειλιάζει η ΕΕ

Και η ΕΕ, όμως, δεν φαίνεται ακόμη έτοιμη να μιλήσει ανοιχτά για κυρώσεις κατά της Τουρκίας. «Τείναμε το χέρι στην Τουρκία τον Οκτώβριο και η αξιολόγησή μας είναι αρνητική, με τη διαπίστωση της συνέχισης των μονομερών ενεργειών και της εχθρικής ρητορικής. Θα έχουμε μια συζήτηση κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις 10 Δεκεμβρίου και είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα που διαθέτουμε» είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, χωρίς ωστόσο να αναφέρει τον όρο «κυρώσεις».

Προκλήσεις μέχρι τέλους

Ο “σουλτάνος” βέβαια δείχνει με κάθε τρόπο πως δεν… ιδρώνει το αυτό του κι ας βρίσκεται στην πραγματικότητα σε δύσκολη θέση λόγω και της κατάρρευσης της οικονομίας.  Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε χθες από την Ευρωπαϊκή Ένωση «να μην χειραγωγηθεί από την Ελλάδα και τους Ελληνοκύπριους, που πιέζουν για κυρώσεις κατά της Τουρκίας» ενώ παράλληλα υποστήριξε πως η Άγκυρα έχει τείνει το χέρι της στους συνομιλητές της. Διεμήνυσε δε πως η χώρα του δεν θα υποκύψει σε απειλές και εκβιασμούς στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε θα επιτρέψει «ιμπεριαλιστικό επεκτατισμό στη θάλασσα». Τη σκυτάλη πήρε λίγη ώρα αργότερα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση να «χρησιμοποιήσει την κοινή λογική» για να βάλει τέλος στη διένεξη για το φυσικό αέριο.

Μάλιστα, για πολλοστή φορά ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα προχώρησε σε «προκλητικά βήματα» παρά τις «διπλωματικές προσπάθειες της Τουρκίας». «Το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Oruc Reis «έβαλε τέλος στις δραστηριότητές του στις 29 Νοεμβρίου. Όμως η Ελλάδα συνέχισε να βρίσκει προσχήματα για να αποφύγει τον διάλογο. Η ΕΕ οφείλει να δει αυτή την πραγματικότητα» είπε ο Τσαβούσογλου.

Οι ελληνικές επιδιώξεις

Σε αναλυτικό του δημοσίευμα χθες, Τρίτη, το πρακτορείο Bloomberg τόνιζε ότι η Ελλάδα ελπίζει να αποσπάσει τη δέσμευση των Ευρωπαίων ηγετών, ώστε να επιβληθούν οι κυρώσεις κατά της Άγκυρας. «Η Ελλάδα θέλει οι Ευρωπαίοι ηγέτες να δώσουν μια “καθαρή εντολή” στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, ώστε να παρουσιάσει στοχευμένα μέτρα τον επόμενο μήνα, συμπεριλαμβανομένου κι ενός εμπάργκο όπλων καθώς και την απαγόρευση της χρηματοδότησης των τουρκικών τραπεζών και επιχειρήσεων από ευρωπαϊκούς οργανισμούς», αναφέρεται σε σημείωμα που κυκλοφόρησε πριν από τη συνάντηση στις Βρυξέλλες και την οποία επικαλείται το Bloomberg. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο επισημαίνει ότι τέτοιου είδους αυστηρά μέτρα είχαν προγενέστερα αποτύχει να τύχουν της ομόφωνης υποστήριξης των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

Ο κ. Μπορέλ, από την πλευρά του, είχε σπεύσει τη Δευτέρα να επισημάνει ότι «η κατάσταση δεν είναι θετική». Ωστόσο, ο ίδιος δεν θέλησε να προκαταλάβει τις επόμενες κινήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έναντι της Τουρκίας. «Δεν έχουμε παρατηρήσει κάποια θεμελιώδη αλλαγή ως προς τη συμπεριφορά της Τουρκίας», είπε ο κ. Μπορέλ στους δημοσιογράφους. «Αντίθετα, σε αρκετές εκφάνσεις η κατάσταση έχει χειροτερεύσει και όλα τα κράτη – μέλη γνωρίζουν πολύ καλά ότι απαιτείται προσεκτική ανάλυση της κατάστασης με την Τουρκία», πρόσθεσε.

Το μήνυμα Μητσοτάκη

Στη συνέντευξή του στον Alpha και τον δημοσιογράφο Αντώνη Σρόιτερ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε τα δικά του μηνύματα τόσο στην Τουρκία όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, αυτό που μέχρι στιγμής έχει καταφέρει η Αθήνα είναι να μετατρέψει τις ελληνοτουρκικές διαφορές σε ευρωτουρκικές διαφορές με την έννοια ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά ουσιαστικά την Ευρώπη. «Αυτό δεν είχε συμβεί στο παρελθόν» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

«Και χρειάστηκε μία πάρα πολύ συστηματική διπλωματική δουλειά για να εξηγήσουμε γιατί η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν αμφισβητεί απλά κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, αλλά συνιστά ταυτόχρονα και μία απειλή για την ασφάλεια και την ευημερία της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία θα πρέπει να αποτελεί περιοχή μεγάλης, μείζονας στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας.

Αυτό πιστεύω ότι είναι κάτι το οποίο το έχουμε σε πολύ μεγάλο βαθμό κατακτήσει. Έχει γίνει κοινή συνείδηση. Εξ ου και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο έδωσε στην Τουρκία δύο επιλογές: ή να αγκαλιάσει μια θετική ατζέντα σταματώντας την παραβατική συμπεριφορά ή σε περίπτωση που κάνει το δεύτερο να υποστεί τις συνέπειες. Νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία δεν αγκάλιασε την θετική ατζέντα. Αυτό είναι σαφές. Αναγνωρίζεται πια από όλους.

Ανοιχτό το ενδεχόμενο βέτο

Ο βαθμός τώρα των μέτρων ή των αποφάσεων που θα πάρει το Συμβούλιο δεν είναι κάτι το οποίο μπορώ να προεξοφλήσω αυτή τη στιγμή. Ξέρετε ότι πολλές φορές σε αυτά τα Συμβούλια γίνονται πολύ ζωντανές συζητήσεις και καταλήγουμε τελικά με διαφορετικά συμπεράσματα από αυτά με τα οποία ξεκινάμε». Στη συνέχεια, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα διακινδυνεύσει το δικό της κύρος. «Και δεν αναφέρομαι εδώ στην αυτονόητη στήριξη που πρέπει να παρέχει στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Αναφέρομαι στο γεγονός ότι έχει πάρει μία απόφαση, η απόφαση αυτή έχει ένα ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα και λέει με πολύ μεγάλη σαφήνεια ότι αν διαπιστωθεί ότι η Τουρκία δεν αγκαλιάζει τη θετική ατζέντα, το Δεκέμβριο θα πάρουμε αποφάσεις και θα υπάρχουν, θα δρομολογηθούν επί λέξει, οι συνέπειες για την Τουρκία» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Δεν είμαστε μόνοι μας.

Μάλιστα, ο πρωθυπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο βέτο, τονίζοντας ότι όλα είναι στο τραπέζι. «Αλλά εν προκειμένω το βέτο θα το έβαζε άλλος, όχι η Ελλάδα, διότι σας διαβεβαιώνω ότι αυτή τη στιγμή η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών συντάσσονται με τις ελληνικές θέσεις» είπε ο κ. Μητσοτάκης, και κατέληξε: «Δεν είμαστε μόνοι μας. Ξέρετε, το veto είναι μια έννοια που παραπέμπει σε μια χώρα η οποία είναι μόνη της. Άρα δεν πρέπει να αναφέρεται στην Ελλάδα γιατί η Ελλάδα έχει πάρα πολλούς συμμάχους αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη».

Βέλη της Αγκυρας κατά Ελλάδας, Ε.Ε.

Σε νέο.. επεισόδιο, η Αγκυρα κατηγορεί την Αθήνα με σκληρούς χαρακτηρισμούς σχετικά με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ισχυρίζεται πως η Αθήνα το τελευταίο διάστημα ακολουθεί «προκλητική πολιτική», ενώ ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος AKP, Ομέρ Τσελίκ, υποστηρίζει πως η Ελλάδα εφαρμόζει την «πολιτική του εκβιασμού». Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας υποδέχθηκε στην Αγκυρα τον Ούγγρο ομόλογό του Πέτερ Σζιτζάρτο και στην κοινή συνέντευξη Τύπου ανέφερε πως η χώρα του έδωσε ευκαιρία στη διπλωματία με την απόσυρση του «Ορούτς Ρέις», τον Οκτώβριο. «Σε αυτό το διάστημα η Ε.Ε. θα μπορούσε να μας φέρει στο τραπέζι και τις δύο χώρες, όμως δυστυχώς δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Και μετά τις 20 Οκτωβρίου, εξάλλου, συνεχίζονται οι προκλήσεις της Ελλάδας», δήλωσε.

Ο Τσαβούσογλου έθεσε και θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών καθώς ανέφερε πως «οι Ελληνες εξέδωσαν 11 NAVTEX, 12 NOTAM. Επιπλέον, έκαναν προκλητικά βήματα για να παραβιάσουν το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Εμείς πραγματικά κάναμε υπομονή».

Θερμή στήριξη Ουγγαρίας στην Άγκυρα

Εντύπωση προκάλεσε και η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σζιτζάρτο, ο οποίος υποστήριξε πλήρως την Αγκυρα και ανέφερε πως «ας τους αρέσει κι ας μην τους αρέσει, η ασφάλεια της Ευρώπης σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από την Τουρκία». Ο Τσαβούσογλου έστειλε μήνυμα και στους Ευρωπαίους, καθώς τόνισε πως «η Ε.Ε. πρέπει να δει την πραγματικότητα. Ακούμε δηλώσεις πως μόνον η Τουρκία προκαλεί, η Τουρκία διατηρεί την ένταση. Αν διατηρήσουν τη λογική –όχι μόνο στη Σύνοδο– και αν σκεφθούμε στρατηγικά, μπορούμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις». O εκπρόσωπος του ΑΚP, Ομέρ Τσελίκ, μετά τη σύσκεψη των κομματικών στελεχών υπό την προεδρία του Ερντογάν, υποστήριξε πως «η Γαλλία προσπαθεί να δημιουργήσει ένα μπλοκ χωρών εναντίον της Τουρκίας και η Ελλάδα κάνει προβοκατόρικες δηλώσεις πριν από τη Σύνοδο και εφαρμόζει την πολιτική των εκβιασμών».

Εν τω μεταξύ, ο Ταγίπ Ερντογάν τάζει στους Ευρωπαίους μεταρρυθμίσεις και προτείνει η Τουρκία να γίνει το εναλλακτικό κέντρο παραγωγής της Ευρώπης αντί της Κίνας. «Πιστεύω πως η χώρα μας προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στους επενδυτές που ψάχνουν εναλλακτικές λύσεις στις παραγωγικές αλυσίδες της Ασίας. Στη χώρα μας ξεκινήσαμε μια νέα εκστρατεία μεταρρυθμίσεων στην οικονομία, στη Δικαιοσύνη και στη δημοκρατία», δήλωσε ο Ερντογάν στην ομιλία του προς τους επενδυτές.

Τέλος, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας αντέδρασε έντονα στην παρεμπόδιση τουρκικού πλοίου με σημαία Τζαμάικας, το οποίο κατευθυνόταν στο λιμάνι Μισράτα στη δυτική Λιβύη, καθώς αυτό πλέον βρίσκεται υπό τον έλεγχο των δυνάμεων του Χαφτάρ. Η Αγκυρα ανέφερε πως «το τίμημα θα είναι βαρύ όσων στοχεύουν τα τουρκικά συμφέροντα στη Λιβύη».