Πολύ πριν γίνει σύμβολο για εκατομμύρια γυναίκες και εμβληματική φιγούρα της NASA, η Σάλι Ράιντ ήταν μια κοπέλα από το Λος Άντζελες με πάθος για την επιστήμη και το τένις. Η ιστορία της ως της πρώτης Αμερικανίδας που εκτοξεύτηκε στο διάστημα είναι γνωστή. Αυτό που δεν ήταν –μέχρι πρόσφατα–, είναι το προσωπικό της ταξίδι: η βαθιά, μακρόχρονη σχέση της με τη σύντροφό της, Ταμ Ο’Σόνεσι. Το ντοκιμαντέρ SALLY του National Geographic επιχειρεί κάτι τολμηρό και σπάνιο: να φωτίσει την ιδιωτική πλευρά μιας δημόσιας ηρωίδας. Έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Sundance τον Ιανουάριο του 2025 και από τις 16 Ιουνίου προβάλλεται τηλεοπτικά και μέσω streaming σε Disney+ και Hulu.
On this day in 1983, Dr. Sally Ride became the first American woman in space. #SALLYfilm celebrates her groundbreaking achievement and examines how she redefined what it means to be an astronaut. Now streaming on @DisneyPlus and @hulu pic.twitter.com/2Ramlj7Fa0
— National Geographic Documentary Films (@natgeodocs) June 18, 2025
Η σχέση των δύο γυναικών δεν ξεκίνησε στα εργαστήρια ή στα αστρονομικά κέντρα, αλλά στα εφηβικά τους χρόνια. Γνωρίστηκαν παιδιά και η φιλία τους άνθισε σε ερωτικό δεσμό το 1985. Ωστόσο, για σχεδόν τρεις δεκαετίες, η σχέση τους παρέμεινε μακριά από τη δημοσιότητα — μια συνειδητή επιλογή μέσα σε ένα κοινωνικό και επιστημονικό πλαίσιο που δεν ήταν έτοιμο να αγκαλιάσει LGBTQ+ ταυτότητες. Δέκα ημέρες πριν από τον θάνατο της Ράιντ, η Ο’Σόνεσι τη ρώτησε πώς να σταθεί δημόσια δίπλα της. «Τι να πω στον κόσμο για εμάς;» τη ρώτησε. Η απάντηση της Ράιντ ήταν απλή, αλλά απελευθερωτική: «Εσύ θα αποφασίσεις».
Η σκηνοθέτιδα Κριστίνα Κοσταντίνι και η παραγωγός Λόρεν Τσιόφι επιλέγουν μια ευαίσθητη και καλλιτεχνική προσέγγιση. Με ελάχιστο οπτικό υλικό από την ιδιωτική ζωή της Ράιντ, οι σκηνές ζωντανεύουν μέσα από αναπαραστάσεις βασισμένες στη μνήμη της Ο’Σόνεσι. Είναι εκείνη η φωνή που αναλαμβάνει να χτίσει το πιο ανθρώπινο, αληθινό πορτρέτο της Σάλι. «Μιλώντας για την αρρώστια της, λύγισα. Δεν μπορούσα να συνεχίσω», λέει η Ο’Σόνεσι. «Αυτό που είχαμε ήταν βαθύ, δυνατό και αληθινό. Ήταν αγάπη.»
Περισσότερο από μια αστροναύτης
Η Ράιντ έγινε γνωστή παγκοσμίως όταν συμμετείχε στην αποστολή STS-7 του Challenger το 1983, σε ηλικία μόλις 32 ετών. Ήταν η νεότερη Αμερικανίδα που ταξίδεψε στο διάστημα και η πρώτη που κατέρριψε το στερεότυπο των αποκλειστικά ανδρικών πληρωμάτων της NASA. Συμμετείχε και σε δεύτερη αποστολή το 1984 (STS-41-G), όμως το έργο της εκτεινόταν πολύ πέρα από το πεδίο της εξερεύνησης του διαστήματος. Μετά την αποχώρησή της από τη NASA, ίδρυσε τον οργανισμό Sally Ride Science, αφοσιωμένο στην ενδυνάμωση κοριτσιών στον χώρο των θετικών επιστημών. Ήταν η μόνη που συμμετείχε και στις δύο μεγάλες επιτροπές διερεύνησης ατυχημάτων της NASA: του Challenger (1986) και του Columbia (2003).
Η Σάλι Ράιντ πέθανε στις 23 Ιουλίου 2012, στα 61 της χρόνια, από καρκίνο στο πάγκρεας, τον οποίο είχε αντιμετωπίσει σιωπηλά για 17 μήνες. Μετά τον θάνατό της, η σύντροφός της αποκάλυψε δημόσια τη σχέση τους – ένα βήμα που θεωρήθηκε γενναίο και απαραίτητο, όχι μόνο για την προσωπική τους αλήθεια αλλά και για τη συλλογική μνήμη. Το 2013, ο τότε πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα της απένειμε μεταθανάτια το Μετάλλιο της Προεδρικής Ελευθερίας, τιμώντας τη συνεισφορά της στην επιστήμη και την κοινωνία.
Το μετάλλιο παρέλαβε η Ταμ Ο’Σόνεσι, με το χέρι στην καρδιά και τα μάτια βουρκωμένα. Όπως λέει η Ο’Σόνεσι: «Η Σάλι ήταν ήρεμη, χαμηλόφωνη, αλλά με πείσμα και φως. Την αγαπούσα γι’ αυτό που ήταν – όχι για το ποια ήξεραν οι άλλοι ότι είναι».