Το Ιόνιο αποκτά το δικό του… Νησί των Τραμπ: Τεράστια επένδυση 1,4 δισ. δολαρίων

Σαν σκηνή από κινηματογραφική υπερπαραγωγή, ένα μικρό νησί με στρατιωτικό παρελθόν και παρθένα φυσική ομορφιά ετοιμάζεται να μετατραπεί σε έναν από τους πιο πολυτελείς προορισμούς της Μεσογείου. Η Σάσωνα, το ακατοίκητο νησί της Αλβανίας στο Ιόνιο Πέλαγος –μια ανάσα από την Κέρκυρα και τους Αγίους Σαράντα– περνάει σε νέα εποχή: αυτή των Trump. Η Ivanka Trump και ο σύζυγός της Jared Kushner βρίσκονται πίσω από μια επένδυση-μαμούθ ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με στόχο να δημιουργήσουν ένα ιδιωτικού χαρακτήρα τουριστικό θέρετρο υψηλών προδιαγραφών, σχεδιασμένο για το διεθνές jet set. Η επένδυση αφορά την αξιοποίηση περίπου 45 εκταρίων γης και περιλαμβάνει την κατασκευή μαρίνας, πολυτελών βιλών, ξενοδοχειακών μονάδων και άλλων τουριστικών εγκαταστάσεων με περιβαλλοντικό προσανατολισμό. Το project έχει ήδη ενταχθεί στη λίστα των «στρατηγικών επενδύσεων» της Αλβανίας, γεγονός που μεταφράζεται σε φορολογικά κίνητρα και ταχεία αδειοδότηση. Εμπλέκεται η εταιρεία Atlantic Incubation Partners LLC, η οποία συνδέεται με την Affinity Partners του Kushner και εξασφάλισε το δικαίωμα 99ετούς μίσθωσης του νησιού από την κυβέρνηση Ράμα.

Η κυβέρνηση της Αλβανίας βλέπει στην επένδυση ένα «στρατηγικό άνοιγμα» όχι μόνο για τον τουρισμό, αλλά και για τη γεωπολιτική της θέση. Η παραχώρηση της Σάσωνας για τουριστική εκμετάλλευση προϋπέθετε την άρση του στρατιωτικού της χαρακτηρισμού, κάτι που έγινε εφικτό ακριβώς λόγω της ένταξης του έργου στις «στρατηγικές επενδύσεις». Οι αρχές εκτιμούν ότι θα δημιουργηθούν πάνω από 1.000 θέσεις εργασίας, ενώ η παρουσία εταιρείας με δεσμούς με την οικογένεια Τραμπ θεωρείται ότι θα ενισχύσει τους δεσμούς Τιράνων–Ουάσιγκτον, ιδίως ενόψει ενδεχόμενης επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Παράλληλα, η συγκεκριμένη επιλογή αποτρέπει, σύμφωνα με αναλυτές, την είσοδο ρωσικών ή κινεζικών κεφαλαίων σε μια ευαίσθητη γεωστρατηγικά περιοχή. Ορισμένοι εκτιμούν ότι πρόκειται για μια «πρόβα τζενεράλε» για αντίστοιχες τουριστικές πρωτοβουλίες που έχουν ακουστεί ακόμη και για τη Λωρίδα της Γάζας. Αν το μοντέλο της Σάσωνας πετύχει, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα υπέρ της «ανασυγκρότησης» αμφιλεγόμενων περιοχών μέσω τουριστικών επενδύσεων.

Ωστόσο, η αισιοδοξία για την επένδυση δεν είναι καθολική. Η Σάσωνα βρίσκεται εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Karaburun–Sazan, μιας προστατευόμενης περιοχής με σπάνια βιοποικιλότητα, τροπικά οικοσυστήματα και ενδημικά είδη. Οργανώσεις περιβαλλοντικής προστασίας, όπως η EcoAlbania, εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Καταγγέλλουν την απουσία πλήρους Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση των παλαιών στρατιωτικών καταλοίπων, ορισμένα εκ των οποίων ενδέχεται να περιέχουν ακόμη ενεργά εκρηκτικά. Ο ίδιος ο Jared Kushner, σε δηλώσεις του, υποστηρίζει ότι το πρότζεκτ είναι «οικολογικά ευαίσθητο» και ότι στόχος είναι η διατήρηση και ανάδειξη της φυσικής ομορφιάς του νησιού. Ωστόσο, περιβαλλοντικοί φορείς προειδοποιούν ότι η ταύτιση της επένδυσης με το όνομα «Trump» ενδέχεται να συνδεθεί με υπερεκμετάλλευση και αλλοίωση του φυσικού χαρακτήρα.

Το εγχείρημα έχει ήδη αρχίσει να αποκτά συμβολική βαρύτητα: πολλοί ντόπιοι αποκαλούν τη Σάσωνα «το Νησί των Τραμπ» (Ishulli i Trumpëve), παρότι τυπικά ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει άμεση επιχειρηματική εμπλοκή. Η τοπική κοινωνία εμφανίζεται διχασμένη. Άλλοι ελπίζουν ότι η επένδυση θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα τονώσει την τοπική οικονομία· άλλοι ανησυχούν για την αλλοίωση της πολιτισμικής ταυτότητας της περιοχής και την έλευση ξένων κατοίκων ή εργαζομένων, που ίσως οδηγήσει σε δημογραφικές και κοινωνικές μεταβολές. Ανεξαρτήτως προσδοκιών ή φόβων, το έργο βρίσκεται ακόμη στα αρχικά του στάδια. Προηγούνται τεχνικές εργασίες, όπως η απομάκρυνση εκρηκτικών υλών από στρατιωτικές εγκαταστάσεις, η εκπόνηση μελετών και η συνεργασία με τοπικούς φορείς. Το μέλλον θα δείξει αν η Σάσωνα μετατραπεί σε διεθνές τουριστικό διαμάντι ή αν η επένδυση παραμείνει ένα ακόμη μεγαλεπήβολο σχέδιο χωρίς συνέχεια. Ένα, πάντως, είναι βέβαιο: η οικογένεια Τραμπ δείχνει ξεκάθαρη πρόθεση να επενδύσει στρατηγικά στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, επιλέγοντας ένα νησί με πολιτικό, ιστορικό και γεωστρατηγικό βάρος.