Για δεκαετίες, οι κοινωνικές και ψυχολογικές επιστήμες περιέγραφαν την ευτυχία στη ζωή του ανθρώπου ως μια καμπύλη σε σχήμα U: υψηλή στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής, χαμηλότερη στη μέση ηλικία και αυξανόμενη ξανά στην τρίτη ηλικία. Η νιότη, παραδοσιακά, θεωρούνταν περίοδος ελευθερίας, δυνατοτήτων και ελπίδας. Σήμερα, όμως, τα δεδομένα αποκαλύπτουν μια ανησυχητική ανατροπή: οι νέοι ενήλικες δεν είναι πλέον τόσο ευτυχισμένοι όσο στο παρελθόν – και η καμπύλη της ευτυχίας μοιάζει να έχει ισοπεδωθεί. Τα αποτελέσματα μιας μεγάλης παγκόσμιας έρευνας, της Global Flourishing Study, επιβεβαιώνουν αυτό το εύρημα. Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Baylor, βασίστηκε σε δεδομένα από περισσότερους από 200.000 ανθρώπους σε 20 χώρες και κατέγραψε αυτοαναφορές σχετικά με την ψυχική και σωματική υγεία, την αίσθηση νοήματος, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την οικονομική ασφάλεια. Το συμπέρασμα ήταν σαφές: οι ηλικίες 18 έως 29 παρουσιάζουν πολύ χαμηλότερα επίπεδα ευημερίας σε σύγκριση με τις παλαιότερες γενιές στην ίδια ηλικία.
Η πιο έντονη διαφοροποίηση καταγράφηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι νέοι δηλώνουν απογοητευμένοι, ψυχικά καταβεβλημένοι και αποξενωμένοι. Αλλά η τάση αυτή είναι εμφανής και σε πολλές άλλες δυτικές κοινωνίες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Βραζιλία και η Αυστραλία. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, καθηγητή Τάιλερ ΒάντερΒέελε, το ερώτημα που προκύπτει είναι κρίσιμο: «Μήπως αποτυγχάνουμε ως κοινωνίες να επενδύσουμε ουσιαστικά στην ευημερία των νέων;»
Αν και η νεότητα θεωρείται παραδοσιακά «ξέγνοιαστη περίοδος», η σημερινή πραγματικότητα δείχνει το αντίθετο. Οι νέοι ενήλικες αντιμετωπίζουν πλέον δυσανάλογες πιέσεις, ψυχολογικές απαιτήσεις και βαθιά αίσθηση αβεβαιότητας. Σύμφωνα με προηγούμενη έρευνα της Σχολής Εκπαίδευσης του Χάρβαρντ, οι νέοι 18–25 ετών στις ΗΠΑ παρουσιάζουν διπλάσια ποσοστά άγχους και κατάθλιψης σε σχέση με εφήβους. Παράλληλα, η τελειομανία στους φοιτητές αγγίζει πρωτοφανή επίπεδα, με πολλούς να βιώνουν συνεχή αίσθηση ανεπάρκειας και φόβου αποτυχίας. Η απομάκρυνση από συλλογικές δομές, όπως θρησκευτικές κοινότητες, εθελοντικοί οργανισμοί και φοιτητικοί σύλλογοι, ενισχύει την απομόνωση. Η μοναξιά, άλλοτε χαρακτηριστικό του γήρατος, σήμερα είναι εξίσου διαδεδομένη και στους νέους. Όπως επισημαίνει η καθηγήτρια ψυχολογίας του Yale, Λόρι Σάντος, «η κοινωνική σύνδεση είναι κρίσιμη για την ευτυχία, αλλά οι νέοι περνούν λιγότερο χρόνο με φίλους από ό,τι πριν μια δεκαετία».
Πέρα από τις ατομικές δυσκολίες, οι νέοι βιώνουν και το βάρος παγκόσμιων κρίσεων: την κλιματική αλλαγή, την οικονομική επισφάλεια, τον πόλεμο, την κοινωνική πόλωση και την τεχνολογική υπερφόρτωση. Ζουν σε έναν κόσμο γεμάτο απαιτήσεις, αλλά φτωχό σε σταθερές. «Δεν μπορείς να ευημερείς όταν αισθάνεσαι πως είσαι μόνος μέσα σε ένα διαρκώς ασταθές σύστημα», σημειώνει η επιστημονική διευθύντρια του Greater Good Science Center, Εμιλιάνα Σάιμον-Τόμας.
Η τεχνολογία, αντί να ενισχύσει τις σχέσεις, φαίνεται να τις αντικαθιστά. Όλο και περισσότεροι νέοι αναλώνουν τον χρόνο τους σε οθόνες, χάνοντας την εμπειρία της φυσικής επαφής και της αυθόρμητης συντροφικότητας. Ο καθηγητής οικονομικών Ντέιβιντ Μπλαντςφλάουερ υποστηρίζει πως η σημερινή κρίση των νέων δεν οφείλεται μόνο στην απομόνωση, αλλά και στην απουσία δράσης. «Δεν είναι απλώς ότι δεν πηγαίνουν για μπόουλινγκ με άλλους. Είναι ότι δεν κάνουν τίποτα απολύτως».
Παρά την ποικιλία των πολιτισμικών συνθηκών, τα συμπεράσματα είναι ενιαία: στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του δυτικού κόσμου, οι νέοι δεν ευημερούν. Αντιθέτως, παλεύουν καθημερινά με υπαρξιακά ερωτήματα, έλλειψη σκοπού και συναισθηματικό κενό. Και ενώ κάποιες χώρες –όπως η Ιαπωνία ή η Κένυα– διατηρούν το παραδοσιακό μοτίβο της U-καμπύλης, στις περισσότερες, οι νέοι βιώνουν συνθήκες εσωτερικής ασφυξίας. Η έρευνα θα συνεχιστεί έως το 2027, με στόχο την αποκάλυψη των βαθύτερων αιτίων αυτής της κρίσης. Μέχρι τότε, όμως, η κοινωνία οφείλει να ακούσει το σιωπηλό κάλεσμα μιας γενιάς που, ενώ θα έπρεπε να ανθίζει, μαραζώνει. Αν δεν αλλάξει το πλαίσιο, κινδυνεύουμε να χάσουμε κάτι πιο βαθύ από μια στατιστική: την ίδια τη χαρά της νεότητας.
