Η Ταϊβάν, η οποία κατασκευάζει την πλειονότητα των προηγμένων μικροτσίπ παγκοσμίως, εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από εισαγόμενη ενέργεια. Ένα κινεζικό στρατιωτικό περιοδικό, το Naval and Merchant Ships, πρόσφατα ανέδειξε μια από τις μεγαλύτερες στρατηγικές αδυναμίες της νήσου. Η Ταϊβάν, την οποία το Πεκίνο θεωρεί έδαφος της Κίνας και απειλεί ανοιχτά με προσάρτηση, εισάγει πάνω από το 96% της ενέργειάς της. Η πλειονότητα αυτών των εισαγωγών –πετρέλαιο, άνθρακας και υγροποιημένο φυσικό αέριο– φτάνει δια θαλάσσης, με το πετρέλαιο να προέρχεται κυρίως από τη Μέση Ανατολή. Το περιοδικό επεσήμανε ότι η Κίνα θα μπορούσε να παραλύσει την Ταϊβάν απλώς μπλοκάροντας αυτά τα πλοία, «κερδίζοντας χωρίς να πολεμήσει». Τα τελευταία κινεζικά στρατιωτικά γυμνάσια γύρω από την Ταϊβάν φέρονται να προσομοιώνουν ακριβώς αυτό το σενάριο. Τυχόν αποκλεισμός θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την Ταϊβάν, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία, καθώς οι βιομηχανικές μονάδες του νησιού παράγουν το μεγαλύτερο μέρος των προηγμένων ημιαγωγών που χρησιμοποιούνται σε τεχνολογικά προϊόντα παγκοσμίως.
Όπως σημειώνει ο Τόμας Άιζακς, ειδικός στην πυρηνική ενέργεια, «όλες οι χώρες χρειάζονται ενεργειακή ποικιλομορφία, αλλά για την Ταϊβάν είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας». Ο βιομηχανικός τομέας της Ταϊβάν, με προεξάρχουσα την ενεργοβόρα βιομηχανία μικροτσίπ, καταναλώνει ήδη περισσότερο από το ένα τρίτο της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Η εταιρεία TSMC, βασικός προμηθευτής της Apple και της Nvidia, λειτουργεί 17 εργοστάσια (fabs) και προγραμματίζει άλλα έξι εντός του έτους, για να ανταποκριθεί στη ραγδαία αυξανόμενη ζήτηση από την τεχνητή νοημοσύνη. Παράλληλα, εταιρείες όπως η Google και η Amazon επενδύουν στο νησί. Η κυβέρνηση προβλέπει ότι μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξηθεί κατά τουλάχιστον 13%, λόγω των κέντρων δεδομένων και των νέων μονάδων ημιαγωγών.
Η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές – και τα εμπόδια
Το 2016, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε ότι έως το 2025 το 20% της ενέργειας της χώρας θα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, το 2023 αναθεώρησε τον στόχο στο 15%, επικαλούμενη νομοθετικές διαφωνίες και δυσκολίες στην απόκτηση γης για έργα καθαρής ενέργειας. Η κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού Taipower έχει κατασκευάσει μεγάλες ανεμογεννήτριες στη δυτική ακτή και φωτοβολταϊκά που παράγουν 14 μεγαβάτ. Στην ανατολική ορεινή και σεισμογενή περιοχή, η κρατική εταιρεία CPC έχει μετατρέψει παλιά γεωτρύπανα πετρελαίου σε γεωθερμικές μονάδες, φτάνοντας σε βάθος έως και 3 χιλιομέτρων. Η γεωθερμία καλύπτει λιγότερο από το 1% της σημερινής ενεργειακής ζήτησης. Η κυβέρνηση στοχεύει να φτάσει το 15% μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες. Ωστόσο, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού αποτελεί σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα. Όπως αναφέρει ο Μπιλ Τσεν της CPC, οι μηχανικοί που απαιτούνται για τις εξειδικευμένες εργασίες αποθαρρύνονται από τις συνθήκες υπαίθρου και εγκαταλείπουν τη θέση τους πριν καν συμπληρώσουν έναν χρόνο.
#NuclearFree Taiwan shuts down the No. 2 reactor at Maanshan Nuclear Power Plant in Pingtung County as its 40-year operating license expires — a historic step toward a nuclear-free homeland. 🇹🇼 #EnergyTransition
📷Focus Taiwan pic.twitter.com/SN8LNncyU2— Taiwan in Miami (@TECOMiami) May 19, 2025
Η ενεργειακή ανεξαρτησία δέχθηκε νέο πλήγμα τον περασμένο μήνα, όταν έκλεισε ο τελευταίος πυρηνικός αντιδραστήρας της χώρας, το Maanshan No. 2. Η Ταϊβάν στο παρελθόν κάλυπτε πάνω από το 50% των ενεργειακών αναγκών της μέσω της πυρηνικής ενέργειας. Όμως μετά το πυρηνικό δυστύχημα της Φουκουσίμα το 2011 και τις διαμαρτυρίες για τις αποθήκες αποβλήτων, η πυρηνική ενέργεια αποσύρθηκε σταδιακά από το εθνικό δίκτυο. Πλέον, όμως, φαίνεται να αναδύεται νέο κύμα υποστήριξης της πυρηνικής ενέργειας, τόσο στην κοινωνία όσο και στο κοινοβούλιο. Ο Γιανγκ Τσία-φα, ακτιβιστής και στέλεχος της Taipower, ηγήθηκε πέρυσι κινητοποίησης κατά του τερματισμού λειτουργίας του Maanshan, δηλώνοντας πως «η πυρηνική ενέργεια είναι η αληθινά καθαρή ενέργεια». Λίγες ημέρες πριν το οριστικό κλείσιμο του αντιδραστήρα, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τροπολογία που παρατείνει το όριο ζωής των πυρηνικών μονάδων από τα 40 στα 60 έτη. Αν και αρκετοί παλαιότεροι σταθμοί έχουν πλέον καταστεί μη λειτουργικοί, η νομοθεσία ανοίγει τον δρόμο για πιθανή επανεκκίνηση του Maanshan.
Αυξημένη ζήτηση, επισφαλής επάρκεια
Ο νέος πρόεδρος της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, διαβεβαίωσε τον Μάιο τα στελέχη του κυβερνώντος Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος ότι δεν διατρέχει κίνδυνο ενεργειακής ανεπάρκειας η χώρα, ακόμη και χωρίς πυρηνική ενέργεια. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Η Ταϊβάν έχει βιώσει τα τελευταία χρόνια σοβαρές διακοπές ρεύματος λόγω καυσώνων και ξηρασίας, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας –ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά και γεωθερμία– δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στην εκρηκτική ζήτηση. «Αν συνεχίσουμε με τους σημερινούς ρυθμούς ανάπτυξης ενέργειας, δεν θα καλύψουμε τις ανάγκες της αγοράς», προειδοποίησε η Κο Τζου-Τσουν, βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Εθνικού Κόμματος, που υποστηρίζει την επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια. «Δεν έχουμε τα περιθώρια να είμαστε αισιόδοξοι», πρόσθεσε.
