Αν και ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, η ερώτηση «τι θα συνέβαινε αν σταματούσαμε εντελώς να κάνουμε παιδιά;» δεν είναι μόνο υποθετική. Ο καθηγητής ανθρωπολογίας Μάικλ Λιτλ από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ επιχείρησε να δώσει μια τεκμηριωμένη απάντηση, με βάση τις δημογραφικές και κοινωνικές επιπτώσεις ενός τέτοιου ενδεχομένου. Η κοινή λογική υπαγορεύει ότι, εφόσον οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ζουν πέραν των 100 ετών, η ανθρωπότητα θα εξαφανιζόταν μέσα σε έναν αιώνα. Ωστόσο, σύμφωνα με την ανάλυση του καθηγητή Λιτλ, το τέλος θα ερχόταν πολύ νωρίτερα. Η σταδιακή απουσία νέων γενιών δεν θα σήμαινε απλώς μείωση του πληθυσμού, αλλά πλήρη κατάρρευση του κοινωνικού ιστού, των συστημάτων υγείας και της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο The Conversation, ο κόσμος δεν θα οδηγούνταν σε ξαφνική καταστροφή, αλλά σε επιταχυνόμενη αποδόμηση. Μέσα σε 70 με 80 χρόνια, τα κρίσιμα κοινωνικά και οικονομικά δίκτυα δεν θα μπορούσαν πλέον να συντηρηθούν, οδηγώντας σε πείνα, αρρώστιες και κατάρρευση βασικών υποδομών. «Δεν θα υπήρχαν αρκετοί νέοι σε ηλικία εργασίας για να καλύψουν τις ανάγκες των ηλικιωμένων και του συνόλου των κοινωνιών», επισημαίνει χαρακτηριστικά. Το φαινόμενο της απότομης γήρανσης του πληθυσμού, το οποίο ήδη παρατηρείται σε χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, θα λάμβανε τρομακτικές διαστάσεις. Σε αυτό το δυστοπικό σενάριο, η σταδιακή παρακμή δεν θα ήταν ειρηνική ή ισορροπημένη. Αντίθετα, θα συνοδευόταν από κρίσεις τροφίμων, ελλείψεις φαρμάκων, κατάρρευση των κρατικών μηχανισμών και κοινωνική αστάθεια.
Ο Λιτλ παραδέχεται πως το ενδεχόμενο παύσης των γεννήσεων είναι εξαιρετικά απίθανο να συμβεί ξαφνικά, εκτός αν προηγηθεί μια παγκόσμιας κλίμακας καταστροφή, όπως η εξάπλωση μιας ασθένειας που προκαλεί μαζική υπογονιμότητα. Προς το παρόν, το πραγματικό πρόβλημα είναι η ραγδαία μείωση της γεννητικότητας και η γήρανση των πληθυσμών, φαινόμενα που παρατηρούνται σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες και απειλούν να ανατρέψουν την κοινωνική και οικονομική ισορροπία. Παρότι σήμερα ο παγκόσμιος πληθυσμός υπερβαίνει τα 8 δισεκατομμύρια —από 2,1 δισ. το 1930— και εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 10 δισεκατομμύρια ως τα μέσα της δεκαετίας του 2080, η αναπαραγωγική δυναμική που απαιτείται για να συντηρηθεί αυτό το μέγεθος πληθυσμού μοιάζει να φθίνει. Η προοπτική της «αφανούς εξαφάνισης» δεν είναι άμεση, αλλά, σύμφωνα με τον καθηγητή Λιτλ, η απώλεια της ισορροπίας μεταξύ γήρανσης και γεννητικότητας είναι ήδη εδώ — και το μέλλον μοιάζει λιγότερο μακρινό απ’ όσο πιστεύαμε.
