Ισραήλ – Ιράν: Πλήγματα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και στρατιωτικούς στόχους

Σκηνικό επικίνδυνης κλιμάκωσης διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή μετά από ευρείας κλίμακας αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ σε ιρανικό έδαφος, που πραγματοποιήθηκαν τα ξημερώματα της Παρασκευής και είχαν ως στόχο στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις. Η Ιερουσαλήμ επιβεβαίωσε επίσημα την επίθεση, κάνοντας λόγο για «προληπτικό χτύπημα» με στόχο την αποτροπή περαιτέρω προόδου του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες διεθνών πρακτορείων, τα ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη έπληξαν κρίσιμες υποδομές κοντά στην Τεχεράνη, προκαλώντας παράλληλα απώλειες σε στρατιωτικούς αξιωματούχους και επιστήμονες, καθώς και σοβαρές ζημιές σε κατοικημένες περιοχές. Μεταξύ των θυμάτων, σύμφωνα με κρατικά ιρανικά μέσα, φέρεται να συγκαταλέγεται ο επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, Χουσεΐν Σαλαμί, ενώ ανεπιβεβαίωτες αναφορές κάνουν λόγο και για τον θάνατο του στρατηγού Μοχάμεντ Μπαγερί, αρχηγού του ιρανικού Γενικού Επιτελείου.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ, η οποία αποτέλεσε πολλαπλό στόχο των επιδρομών. Η ιρανική κρατική τηλεόραση μετέδωσε εικόνες με πυκνό καπνό πάνω από το συγκρότημα, αν και μέχρι στιγμής δεν έχει διαπιστωθεί διαρροή ραδιενέργειας. Πηγές από τις ισραηλινές υπηρεσίες ανέφεραν ότι τα πλήγματα εντάσσονται σε μια «συνδυασμένη, ακριβή και στοχευμένη επιχείρηση» με συμμετοχή δεκάδων μαχητικών και δράσεις εσωτερικής δολιοφθοράς από τη Μοσάντ. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε διάγγελμά του προς τον λαό, υπογράμμισε ότι «η επιχείρηση θα συνεχιστεί για όσο χρειαστεί, μέχρι να εξουδετερωθεί πλήρως η απειλή που συνιστά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα για την επιβίωση του Ισραήλ».

Προειδοποίησε, παράλληλα, ότι η χώρα του είναι έτοιμη για κάθε πιθανό σενάριο, απορρίπτοντας την όποια ιδέα παθητικότητας. Ο επικεφαλής των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων έκανε λόγο για «ιστορική εκστρατεία», σημειώνοντας, ωστόσο, ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την απόλυτη επιτυχία της.

Το Ιράν, από την πλευρά του, καταδίκασε με σφοδρότητα τις επιδρομές και υποσχέθηκε σκληρή απάντηση. «Το σιωνιστικό καθεστώς άπλωσε το αιματοβαμμένο του χέρι ενάντια στο Ιράν και ετοίμασε μια πικρή μοίρα για τον εαυτό του», δήλωσε ο ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ο εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, Αμπολφάζλ Σεκαρσί, ανέφερε ότι οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις «θα απαντήσουν αποφασιστικά» και πως «το Ισραήλ θα πληρώσει βαρύ τίμημα». Σύμφωνα με το πρακτορείο IRNA, μεταξύ των στόχων επλήγησαν και πολυκατοικίες στην Τεχεράνη, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν άμαχοι, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών. Το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας διέταξε το άμεσο κλείσιμο του εναέριου χώρου με έκδοση ΝΟΤΑΜ, ενώ η κρατική τηλεόραση ανέφερε πως η απόφαση θα ισχύσει «μέχρι νεοτέρας». Στο γεωπολιτικό επίπεδο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν πως δεν συμμετείχαν στις ισραηλινές επιθέσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο τόνισε πως η Ουάσινγκτον δεν παρείχε καμία συνδρομή και η κύρια ανησυχία της είναι η προστασία των Αμερικανών πολιτών στην περιοχή. Ωστόσο, το δίκτυο Kan στο Ισραήλ μετέδωσε ότι υπήρξε προηγούμενη συνεννόηση με την Ουάσινγκτον, παρά την απουσία δημόσιας επιβεβαίωσης.

Η κατάσταση στο Ισραήλ βρίσκεται σε ύψιστο συναγερμό. Η κυβέρνηση έχει αναστείλει εκπαιδευτικές δραστηριότητες, απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις και περιορίσει τις μη απαραίτητες εργασίες. Σειρήνες ήχησαν στην Ιερουσαλήμ, ενώ οι πολίτες έλαβαν ειδοποιήσεις έκτακτης ανάγκης στα κινητά τους. Ενδεικτική της παγκόσμιας νευρικότητας είναι και η άμεση αντίδραση των αγορών. Η τιμή του πετρελαίου εκτινάχθηκε άνω του 10% στις ασιατικές αγορές, με το αμερικανικό WTI να ξεπερνά τα 75 δολάρια το βαρέλι και το Brent να αγγίζει τα 76,4 δολάρια. Οι επενδυτές ανησυχούν έντονα για τον κίνδυνο ευρείας σύρραξης και τις επιπτώσεις στην ενεργειακή ασφάλεια. Παρότι το Τελ Αβίβ υποστηρίζει ότι η επιχείρηση είχε καθαρά αμυντικό χαρακτήρα και απέβλεπε στην αποτροπή μιας μη αναστρέψιμης πυρηνικής εξέλιξης, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις. Ερωτήματα τίθενται για τη βιωσιμότητα της περιφερειακής σταθερότητας και το ενδεχόμενο γενικευμένου πολέμου, σε μια περίοδο όπου η Μέση Ανατολή βρίσκεται ήδη σε τεταμένη φάση εξαιτίας των συγκρούσεων στη Γάζα και των συνεχιζόμενων προστριβών στο Λίβανο.