Μια νέα και ενδεχομένως εκρηκτική φάση στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις πυροδοτεί ο Ντόναλντ Τραμπ, με αναρτήσεις που επαναφέρουν τον επιθετικό προστατευτισμό στο επίκεντρο της οικονομικής ατζέντας των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος προανήγγειλε ουσιαστικά την επιβολή δασμών ύψους 50% στα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιουνίου 2025, αν δεν υπάρξει -όπως τόνισε- ουσιαστική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις για το εμπορικό ισοζύγιο.
Μέσω ανάρτησής του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Τραμπ εξαπέλυσε δριμεία επίθεση κατά της Ε.Ε., χαρακτηρίζοντας τη «δύσκολο αντίπαλο» και υποστηρίζοντας πως έχει οικοδομηθεί για να εκμεταλλεύεται εμπορικά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Με αναφορές σε «φορολογικούς φραγμούς», «νομισματική χειραγώγηση» και «αδικαιολόγητες αγωγές κατά αμερικανικών εταιρειών», ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι το ετήσιο εμπορικό έλλειμμα με την Ευρώπη υπερβαίνει τα 250 δισ. δολάρια, ζητώντας «άμεση και δυναμική απάντηση». «Οι συζητήσεις μας δεν οδηγούν πουθενά! Ως εκ τούτου, προτείνω την επιβολή άμεσου δασμού 50% στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την 1η Ιουνίου», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι δεν θα επιβληθούν δασμοί στα προϊόντα που κατασκευάζονται εντός των ΗΠΑ.
Λίγες ώρες πριν τη δήλωσή του για την Ευρώπη, ο Τραμπ έστρεψε τα «πυρά» του κατά της Apple, απειλώντας με δασμούς 25% τα iPhone που δεν κατασκευάζονται επί αμερικανικού εδάφους. Αιχμή της επίθεσης αποτέλεσε η στροφή της εταιρείας στην παραγωγή συσκευών στην Ινδία, με τον Τραμπ να δηλώνει ευθέως ότι αναμένει όλα τα iPhone που πωλούνται στις ΗΠΑ να παράγονται αποκλειστικά στη χώρα. «Εάν αυτό δεν ισχύει, η Apple θα πρέπει να πληρώνει δασμό τουλάχιστον 25%», προειδοποίησε ο Αμερικανός πρόεδρος, προκαλώντας άμεση πτώση της μετοχής της εταιρείας κατά 2,5% στις προσυνεδριακές συναλλαγές.
Το νέο κύμα επιθετικών δηλώσεων έχει ήδη προκαλέσει νευρικότητα στις χρηματαγορές, αλλά και έντονες αντιδράσεις από οικονομικούς αναλυτές και νομικούς, καθώς παραμένει ασαφές κατά πόσο ένας πρόεδρος μπορεί νομικά να επιβάλει μονομερώς δασμούς σε συγκεκριμένες εταιρείες. Η Apple δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη απάντηση, ωστόσο η στρατηγική της μεταφοράς μέρους της παραγωγής από την Κίνα στην Ινδία —ενόψει των γεωπολιτικών εντάσεων και των δασμών Τραμπ— φαίνεται πως επιταχύνεται. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, κατά το προσεχές τρίμηνο η πλειοψηφία των iPhone που θα πωληθούν στις ΗΠΑ θα προέρχονται από εργοστάσια στην Ινδία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη αντιδράσει επισήμως, ωστόσο διπλωματικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για ανησυχία και προετοιμασία σεναρίων αντίδρασης, σε περίπτωση που ο Τραμπ εφαρμόσει τα μέτρα που εξήγγειλε. Οι εμπορικοί δεσμοί μεταξύ ΗΠΑ–Ε.Ε. είναι από τους σημαντικότερους παγκοσμίως και ενδεχόμενη κλιμάκωση θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς σε βιομηχανία, εξαγωγές και καταναλωτές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η νέα αυτή αναταραχή φέρνει στο προσκήνιο τον παλιό γνώριμο Trumpomics, τη ρητορική δηλαδή των δασμών, της εσωτερικής παραγωγής και της σκληρής γραμμής έναντι εταίρων και αντιπάλων. Με τις προεδρικές εκλογές να πλησιάζουν, ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να επαναφέρει τη φιλοσοφία «America First» στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.