Η ελληνική κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή μια συγκροτημένη στρατηγική εμβάθυνσης των σχέσεών της με χώρες-κλειδιά της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, επιχειρώντας να αναδείξει τη χώρα σε διακριτό γεωπολιτικό παίκτη με πολυδιάστατες συνεργασίες. Η προσπάθεια αυτή αποτυπώνεται εύγλωττα στη σύγκληση τριών Ανώτατων Συμβουλίων Συνεργασίας μέσα στους πρώτους πέντε μήνες του 2025, γεγονός που αποτελεί σαφή ένδειξη διπλωματικής κινητικότητας και επιθετικής εξωστρέφειας.
Η αρχή έγινε με τη Σαουδική Αραβία, τον Ιανουάριο, όταν πραγματοποιήθηκε το πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη και του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Η συνεργασία Αθήνας – Ριάντ έχει οικοδομηθεί σταδιακά τα τελευταία χρόνια, με σημαντικό σταθμό την απόφαση της Ελλάδας να παραχωρήσει μια συστοιχία πυραύλων Patriot για την αεράμυνα της Σαουδικής Αραβίας. Αυτή η κίνηση ενίσχυσε καταλυτικά την εμπιστοσύνη των δύο πλευρών και άνοιξε τον δρόμο για συζητήσεις ουσίας σε τομείς όπως η ασφάλεια, η άμυνα, το εμπόριο και οι επενδύσεις, με την ίδρυση επτά επιτροπών συνεργασίας να επιβεβαιώνει τη βούληση για σταθερή εμβάθυνση της σχέσης. Η Σαουδική Αραβία αποτελεί για την Ελλάδα όχι μόνο μια περιφερειακή δύναμη με παγκόσμια επιρροή, αλλά και έναν ιδανικό αντισταθμιστικό παράγοντα απέναντι στις φιλοδοξίες της Τουρκίας στη μεταπολεμική Συρία.
Η σκυτάλη πέρασε τον Μάιο στην Αίγυπτο, με τη διοργάνωση του πρώτου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Αιγύπτου. Η πολιτική προσέγγιση με το Κάιρο έχει στρατηγική σημασία για την Αθήνα, καθώς η Αίγυπτος αντιμετωπίζεται ως σταθεροποιητικός παράγοντας στη Βόρεια Αφρική, κομβικός εταίρος στην ανάσχεση μεταναστευτικών ροών από την υποσαχάρια Αφρική και κυρίως, αξιόπιστος σύμμαχος στη χάραξη θαλασσίων ζωνών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Η συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών το 2020 αποτέλεσε υπόδειγμα συμφωνίας που προσμετράται διεθνώς ως αντίβαρο στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η συνεδρίαση του ΑΣΣ επανέφερε στο προσκήνιο την κοινή ενεργειακή ατζέντα, με έμφαση στο υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (GREGY), αλλά και στις νέες τεχνολογίες για την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα.
Τέλος, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας με την Ιταλία, που έλαβε χώρα στη Ρώμη στις αρχές της εβδομάδας, εδραίωσε τον ευρωπαϊκό μεσογειακό άξονα και κατέληξε σε σημαντικές συμφωνίες με πρακτικό αντίκτυπο. Μεταξύ αυτών, η συμφωνία για επένδυση 360 εκατομμυρίων ευρώ εκ μέρους των ιταλικών σιδηροδρόμων στην ελληνική Hellenic Train και η υπογραφή μνημονίου για τον τριπλασιασμό της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Ιταλίας στα 1.500 MW. Παράλληλα, επιβεβαιώθηκε η σύμπτωση απόψεων για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική και την ανάγκη ενίσχυσης της προστασίας των εξωτερικών συνόρων.
Η αλληλουχία των διακυβερνητικών συναντήσεων δεν είναι συγκυριακή, αλλά αποτελεί μέρος ενός οργανωμένου σχεδιασμού που εκπορεύεται από το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών, με στόχο την αποκατάσταση του διπλωματικού εκτοπίσματος της Ελλάδας μετά από μια δεκαετία κρίσης. Η Αθήνα εμφανίζεται σήμερα ως ένας αξιόπιστος συνομιλητής, που δεν περιορίζεται σε παραδοσιακές συμμαχίες, αλλά επενδύει σε περιφερειακές συνεργασίες στρατηγικού βάθους, ενισχύοντας τα εθνικά συμφέροντα με όρους σταθερότητας, διεθνούς νομιμότητας και αμοιβαίας ωφέλειας.
