Με αλματώδη άνοδο τόσο στον όγκο όσο και στην αξία των συναλλαγών, το 2024 καταγράφηκε ως έτος-ρεκόρ για τις πληρωμές με κάρτες στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα σημειώθηκε σημαντική μείωση στις περιπτώσεις απάτης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, ο αριθμός συναλλαγών με κάρτες έφτασε τα 2,511 δισεκατομμύρια, αυξημένος κατά 14% σε σχέση με το 2023, ενώ η συνολική τους αξία ανήλθε σε 112 δισ. ευρώ, από 102 δισ. ευρώ πέρυσι, σημειώνοντας άνοδο 9% σε ετήσια βάση. Η άνοδος οφείλεται κυρίως στη χρήση των χρεωστικών καρτών, οι οποίες συγκέντρωσαν το 93% του συνολικού αριθμού των συναλλαγών. Οι συναλλαγές με χρεωστικές κάρτες ανήλθαν σε 2,325 δισεκ. το 2024, αυξημένες κατά 14% από το 2023. Οι πιστωτικές κάρτες, αν και αντιπροσωπεύουν μόλις το 7% των συναλλαγών, παρουσίασαν και αυτές αύξηση 10%, φτάνοντας τις 186 εκατ. συναλλαγές.
Ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε σε 122, από 107 το 2023, με τις χρεωστικές κάρτες να καταγράφουν κατά μέσο όρο 134 συναλλαγές ανά κάρτα. Πρόκειται για μεταβολή που δείχνει εμπεδωμένη πλέον συμπεριφορά των καταναλωτών προς τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής, ακόμη και για καθημερινές μικρές αγορές. Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε το 2024 κατά 10%, φτάνοντας τα 5.468 ευρώ, ενώ η μέση αξία ανά χρεωστική κάρτα ενισχύθηκε κατά 12%, στα 6.002 ευρώ. Οι πιστωτικές κάρτες κατέγραψαν μικρότερη αύξηση, με μέση αξία 2.616 ευρώ. Ωστόσο, η μέση αξία ανά συναλλαγή παρουσίασε μείωση, υποχωρώντας στα 44 ευρώ από 46 ευρώ το 2023. Η πτώση αυτή αποδίδεται στην ευρύτερη χρήση καρτών για μικροαγορές, όπως σούπερ μάρκετ, μεταφορές, και καθημερινά έξοδα.
Κάμψη στις απάτες – Πιο ασφαλείς οι συναλλαγές
Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία και στο πεδίο της ασφάλειας των συναλλαγών. Η συνολική αξία συναλλαγών που σχετίζονται με απάτη διαμορφώθηκε στα 22,6 εκατ. ευρώ, ήτοι μόλις 0,020% της συνολικής αξίας συναλλαγών. Σε απλά λόγια, η ζημία από απάτες αντιστοιχεί σε 1 ευρώ ανά 4.900 ευρώ νόμιμης συναλλαγής. Το ποσοστό αυτό είναι μειωμένο κατά 13% σε σχέση με το 2023. Η μείωση αποδίδεται στην ενίσχυση των μηχανισμών ασφαλείας που εφαρμόζουν οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, καθώς και στη συνεχή ενημέρωση των χρηστών για νέες μεθόδους απάτης και τρόπους προστασίας. Όταν τελικά σημειώνεται οικονομική ζημία λόγω απάτης, το βάρος μοιράζεται ανάλογα με την ευθύνη των εμπλεκόμενων.
Το 2024:
58% των ζημιών επιβάρυναν τους κατόχους καρτών,
35% τους παρόχους που αποδέχονται τις πληρωμές,
και 8% τους εκδότες των καρτών.
Το στοιχείο αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για συνεχιζόμενη ευαισθητοποίηση των χρηστών, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις η υπαιτιότητα προκύπτει από αμέλεια του ίδιου του κατόχου (π.χ. αποδοχή ύποπτων συνδέσμων, αποκάλυψη στοιχείων σε ψευδή μηνύματα). Παρότι ο αριθμός των ενεργών καρτών παραμένει σταθερός (20,5 εκατ. τον Δεκέμβριο του 2024, -1% σε σχέση με το 2023), ο αυξημένος ρυθμός χρήσης ανά κάρτα δείχνει ότι το «πλαστικό χρήμα» δεν είναι απλώς εργαλείο ανάγκης, αλλά καθημερινή συνήθεια. Η ψηφιοποίηση των συναλλαγών – είτε για μικρές αγορές είτε για μεγαλύτερες πληρωμές – επιβεβαιώνει ότι η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε φάση ωριμότητας στην υιοθέτηση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Και το επόμενο στοίχημα αφορά την περαιτέρω ασφάλεια, την καινοτομία και την ισότιμη πρόσβαση όλων στο ψηφιακό χρήμα.
