Σκηνικό πολιτικού θρίλερ στήνεται στην Κωνσταντινούπολη, εκεί όπου η διπλωματία σπαράζει κάτω από το βάρος της στρατιωτικής πραγματικότητας, των προσωπικών στρατηγικών και των διεθνών πιέσεων. Η ατμόσφαιρα φορτισμένη, οι συνομιλίες αγωνιωδώς εκκρεμείς και οι πρωταγωνιστές απουσιάζουν. Πίσω από κλειστές πόρτες, πίσω από λέξεις και απουσίες, παίζεται ένα παιχνίδι εξουσίας με φόντο τη φρίκη του πολέμου. Το βράδυ της Πέμπτης η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, επιλέγει να πετάξει τη διπλωματία από το παράθυρο και εξαπολύει δριμύτατη επίθεση κατά του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Περιμένουμε να τελειώσει ο κλόουν την ομιλία του και να περάσει η επίδραση από τα παραισθησιογόνα», δηλώνει δημόσια, προκαλώντας αίσθηση. Είναι φανερό: η Ρωσία δεν μπήκε στη διαδικασία συνομιλιών για να προσποιηθεί πως ακούει.
Η Μόσχα βρίσκεται ήδη από το πρωί της Πέμπτης στην Κωνσταντινούπολη, με αντιπροσωπεία υπό τον στενό συνεργάτη του Πούτιν, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι. Η Ουκρανική πλευρά απουσιάζει. Ο Ζελένσκι έχει στείλει τον υπουργό Άμυνας, Ρουστάμ Ουμέροφ, σε μια επίσημη «παρουσία-απουσία» που φανερώνει την αμηχανία του Κιέβου: δεν μπορεί να αρνηθεί τις συνομιλίες, αλλά ούτε και να προσποιηθεί ότι ο Πούτιν επιθυμεί ειλικρινώς μια λύση. Μέσα σ’ αυτό το τοπίο διπλωματικής αναμονής και σιωπηλής αντιπαράθεσης, οι ώρες περνούν. Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών δίνει αόριστες πληροφορίες για τριμερείς συναντήσεις την Παρασκευή: ΗΠΑ–Τουρκία–Ουκρανία και Ρωσία–Τουρκία–Ουκρανία. Ούτε λόγος για τετραμερή. Ούτε λόγος για πρόοδο. Το Κρεμλίνο δηλώνει ότι θα περιμένει την ουκρανική αποστολή στις 10 το πρωί. Θα έρθει; Θα μιλήσει; Θα ακούσει;
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δείχνει να απολαμβάνει τον ρόλο του ρυθμιστή. Έχει ήδη επιβάλει το δικό του πλαίσιο. Δεν παρακάθεται ο ίδιος. Δεν αποδέχεται τις πιέσεις της Δύσης. Απορρίπτει το ευρωπαϊκό αίτημα για εκεχειρία. Δείχνει στους πάντες ότι η Ρωσία θα καθορίσει όχι μόνο πότε και πού θα γίνουν οι συνομιλίες, αλλά και το ύφος τους, τον ρυθμό τους, ακόμη και το δικαίωμα να τις ακυρώνει με μια σαρδόνια δήλωση. Από την άλλη πλευρά, ο Ζελένσκι στέκεται απέναντι σε ένα άβολο δίλημμα: αν δεν προσέλθει, δίνει στην Ρωσία το τέλειο άλλοθι να τον κατηγορήσει για αδιαλλαξία. Αν προσέλθει χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα, δείχνει αδύναμος. Όμως η πίεση είναι ασφυκτική. Και δεν έρχεται μόνο από την Ευρώπη – έρχεται και από την Ουάσινγκτον.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, έχει ήδη διαμηνύσει πως δεν προσδοκά τίποτα από τις συνομιλίες, εάν δεν υπάρξει κορυφαία συνάντηση μεταξύ του ίδιου και του Πούτιν. Θεωρεί ότι μόνον αυτός μπορεί να «σπάσει» τον πάγο και να επιβάλει συμφωνία. Μέχρι τότε, αφήνει τον Ρώσο πρόεδρο να παίζει το παιχνίδι του. Η Ρωσία, εντωμεταξύ, δεν φαίνεται διατεθειμένη να αλλάξει ούτε λέξη από τους γνωστούς της όρους: αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας, αποδοχή της ενσωμάτωσης των τεσσάρων κατεχόμενων περιοχών, προστασία των ρωσόφωνων πληθυσμών και –πάνω απ’ όλα– απόλυτο «όχι» στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Το Κρεμλίνο αφήνει ένα διστακτικό «ναι» για την ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας, μόνο για να δείξει πως δεν κλείνει εντελώς την πόρτα. Η αίσθηση, ωστόσο, είναι ότι αυτό το γύρισμα της διπλωματικής ρουλέτας έγινε απλώς για να μην κατηγορηθεί κανείς πως δεν προσπάθησε. Η ειρήνη παραμένει μακριά. Ο πόλεμος συνεχίζεται. Και η Ρωσία, για ακόμη μία φορά, δείχνει ότι έχει τον έλεγχο του ρυθμού, αν όχι της έκβασης. Σε αυτή την παρτίδα υψηλής πολιτικής έντασης, οι ηγέτες είναι μακριά. Οι αποφάσεις λαμβάνονται στις σκιές. Και η διπλωματία, για ακόμη μία φορά, μοιάζει περισσότερο με θέατρο παρά με ελπίδα.