Μισός αιώνας μετά τη δράση τους που σημάδεψε τη μεταπολεμική Ιταλία, ένας από τους ιδρυτές των Ερυθρών Ταξιαρχιών, ο Αλμπέρτο Φραντσεσκίνι, έφυγε από τη ζωή, κλείνοντας ένα κεφάλαιο γεμάτο αίμα, ιδεολογικές συγκρούσεις και βαθιά ιστορικά τραύματα. Ο Φραντσεσκίνι απεβίωσε στις 11 Απριλίου σε ηλικία 77 ετών, αλλά η είδηση του θανάτου του έγινε γνωστή μόλις το Σάββατο 26 Απριλίου, μετά από μάχη με σοβαρό πρόβλημα υγείας. Γεννημένος το 1947 στο Ρέτζιο Εμίλια, στην καρδιά της βόρειας Ιταλίας, ο Φραντσεσκίνι υπήρξε κεντρική μορφή στην ίδρυση των Ερυθρών Ταξιαρχιών το 1970, μαζί με τον Ρενάτο Κούρτσιο, τη Μάρα Καγκόλ και τον Μάριο Μορέτι. Η δράση του δεν περιορίστηκε μόνο στη δημιουργία της οργάνωσης αλλά επεκτάθηκε σε ένοπλες επιθέσεις, απαγωγές και τρομοκρατικές ενέργειες, σε μια εποχή που η Ιταλία έζησε το λεγόμενο “Μολυβένιο Χρόνο” (Anni di Piombo).
Η ιδρυτική ομάδα των Ερυθρών Ταξιαρχιών σχηματίστηκε μέσα από τις φοιτητικές και εργατικές οργανώσεις της δεκαετίας του ’60. Ο Ρενάτο Κούρτσιο, μετά την εμπλοκή του με τη νεολαία της “Giovane Nazione” και αργότερα με το φοιτητικό μαρξιστικό κίνημα του Τρέντο, απογοητεύτηκε από τον παραδοσιακό ακτιβισμό και, μαζί με τη σύζυγό του Μάρα Καγκόλ και συντρόφους όπως ο Φραντσεσκίνι, πέρασε στην παρανομία. Από το 1971 μέχρι το 1974, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες προχώρησαν σε σειρά βομβιστικών ενεργειών και απαγωγών, εδραιώνοντας τη φήμη τους ως η πιο επικίνδυνη οργάνωση της ιταλικής άκρας αριστεράς. Το αποκορύφωμα ήρθε με την απαγωγή του δικαστή Μάριο Σόσι, που κλόνισε το πολιτικό κατεστημένο.
Η σύλληψη που άλλαξε την πορεία της οργάνωσης
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1974, ο Φραντσεσκίνι και ο Κούρτσιο συνελήφθησαν σε μια φάρμα κοντά στο Τορίνο, ύστερα από την προδοσία του “Φράτε Μίτρα” – Σιλβάνο Τζιρότο. Ο Τζιρότο, πρώην φραγκισκανός μοναχός με αντάρτικη δράση στη Λατινική Αμερική, είχε καταφέρει να διεισδύσει στις Ερυθρές Ταξιαρχίες για λογαριασμό των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών. Η σύλληψη, αποτέλεσμα των προσπαθειών του στρατηγού Κάρλο Αλμπέρτο Ντέλα Κιέζα, αν και σημαντική, δεν έφερε την άμεση κατάρρευση της οργάνωσης – αντίθετα, οδήγησε στη ριζοσπαστικοποίησή της και σε ακόμα πιο ακραίες πράξεις. Ο Μάριο Μορέτι, που είχε γλιτώσει από τη σύλληψη, ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο, οδηγώντας την οργάνωση σε βίαιες ενέργειες, όπως η απαγωγή και η δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Άλντο Μόρο το 1978.
Μετά τη σύλληψή του, ο Φραντσεσκίνι καταδικάστηκε σε περισσότερα από 60 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε τρομοκρατικές ενέργειες και απαγωγές. Το 1982, ωστόσο, αποκήρυξε δημόσια την ένοπλη δράση, διαφοροποιούμενος από τους πρώην συντρόφους του. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1992, αποφυλακίστηκε. Η μεταστροφή του δεν έμεινε στα λόγια: εργάστηκε για την κοινωνική επανένταξη μεταναστών και πρώην φυλακισμένων, προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε σχετικό συνεταιρισμό. Μέχρι τα τελευταία του χρόνια, παρέμεινε πολιτικά ενεργός, συμμετέχοντας πέρυσι σε εκδήλωση υποστήριξης του Ρώσου αντιφρονούντα Αλεξέι Ναβάλνι στο Μιλάνο. Η κηδεία του πραγματοποιήθηκε σε στενό οικογενειακό κύκλο, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας που τόσο είχαν φωτίσει τις πράξεις του στη νεότητά του. Ο θάνατος του Αλμπέρτο Φραντσεσκίνι έρχεται ως υπενθύμιση μιας σκοτεινής εποχής στην ευρωπαϊκή ιστορία, αλλά και της δυνατότητας αλλαγής: από τον ένοπλο αγώνα στην κοινωνική προσφορά. Ο κύκλος των Ερυθρών Ταξιαρχιών, που άφησαν πίσω τους δεκάδες νεκρούς και βαθιές πληγές στο ιταλικό σώμα, ανήκει πλέον στα βιβλία της Ιστορίας. Ο Αλμπέρτο Φραντσεσκίνι υπήρξε μέρος της γένεσης, της κορύφωσης και, εν τέλει, της αποκήρυξης μιας εποχής που σημάδεψε ανεξίτηλα την Ιταλία του 20ού αιώνα.
