Όταν η 27χρονη Marly Garnreiter από την Αριζόνα ένιωσε για πρώτη φορά έντονη κόπωση, νυχτερινές εφιδρώσεις και φαγούρα στο δέρμα, απέδωσε τα συμπτώματα στο άγχος. Ο πατέρας της είχε μόλις φύγει από τη ζωή, νικημένος από τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Ο πόνος της απώλειας και η θλίψη την έπνιγαν. Δεν της πέρασε από το μυαλό πως το σώμα της τής έστελνε ένα κατεπείγον μήνυμα. Οι εξετάσεις στον γιατρό δεν έδειξαν κάτι ανησυχητικό. Όλα φυσιολογικά. Κι όμως, η ανησυχία παρέμενε. Ίσως από περιέργεια, ίσως από μια εσωτερική διαίσθηση, η Marly καταχώρησε τα συμπτώματά της στο ChatGPT, ζητώντας μια εκτίμηση. Η απάντηση ήταν σοκαριστική: Καρκίνος του αίματος. Ύποπτα σημάδια για λέμφωμα. Δεν την πίστεψε. Ποιος θα εμπιστευόταν μια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης περισσότερο από τους γιατρούς του;
Οι μήνες πέρασαν, όμως τα συμπτώματα όχι μόνο δεν υποχώρησαν – επανήλθαν με μεγαλύτερη ένταση. Πόνος στο στήθος, αδυναμία, συνεχής εξάντληση. Η Marly ξαναπήγε στον γιατρό. Αυτή τη φορά, οι εξετάσεις έδειξαν μια μεγάλη μάζα στον αριστερό της πνεύμονα. Η τελική διάγνωση: λέμφωμα Hodgkin, μια μορφή καρκίνου του λεμφικού συστήματος που προσβάλλει τα λευκά αιμοσφαίρια. «Ήξερα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, αλλά δεν περίμενα ότι το ChatGPT θα είχε δίκιο», είπε η Marly στη Daily Mail. «Όλοι μου έλεγαν να εμπιστεύομαι μόνο τους γιατρούς. Μακάρι να είχα ακούσει το σώμα μου νωρίτερα».
Το λέμφωμα Hodgkin είναι σπάνιο αλλά θεραπεύσιμο, με ποσοστά πενταετούς επιβίωσης που ξεπερνούν το 80%. Όμως το σοκ της διάγνωσης ήταν βαρύ. «Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι η οικογένειά μου θα έπρεπε να περάσει πάλι αυτόν τον εφιάλτη», είπε. «Ήθελα να φωνάξω από αδικία, αλλά ήξερα ότι έπρεπε να μείνω δυνατή». Η Marly επέλεξε να μοιραστεί δημόσια την ιστορία της για να ευαισθητοποιήσει άλλους νέους ανθρώπους σχετικά με τα προειδοποιητικά σημάδια του καρκίνου. «Πολλοί από εμάς έχουμε απομακρυνθεί από τη φωνή του σώματός μας. Μαθαίνουμε να αγνοούμε την κούραση, την αδιαθεσία, το “κάτι δεν πάει καλά”. Όμως εκεί βρίσκεται το κλειδί».
Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να “νιώσει” τον καρκίνο πριν από τους γιατρούς;
Η περίπτωση της Marly φέρνει στην επιφάνεια ένα μεγάλο ερώτημα της εποχής μας: μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να λειτουργήσει ως εργαλείο πρώιμης διάγνωσης; Το ChatGPT δεν είναι ιατρική εφαρμογή, ούτε διαθέτει πρόσβαση σε εξετάσεις ή ιστορικό ασθενούς. Ωστόσο, η ικανότητά του να επεξεργάζεται μοτίβα συμπτωμάτων και να αναγνωρίζει πιθανά ιατρικά σενάρια έγινε, σε αυτή την περίπτωση, καταλυτική. Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, το λέμφωμα Hodgkin εμφανίζει μεταξύ άλλων συμπτώματα όπως κνησμό, εφιδρώσεις τη νύχτα, ανεξήγητη κόπωση και πυρετό – σημάδια που είχε περιγράψει και η Marly στην πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης.
Η ιστορία της Marly Garnreiter δεν είναι μόνο μια συγκινητική υπενθύμιση για το πόσο εύθραυστη είναι η υγεία μας. Είναι και μια προειδοποίηση – ότι σε έναν κόσμο γεμάτο πληροφορίες, το ανθρώπινο ένστικτο, η επιστήμη και η τεχνολογία πρέπει να συνεργάζονται. Όπως λέει και η ίδια: «Δεν λέω ότι το ChatGPT αντικαθιστά τον γιατρό. Λέω απλώς ότι μερικές φορές, μια δεύτερη φωνή – ακόμη κι αν προέρχεται από έναν αλγόριθμο – μπορεί να σου δώσει το έναυσμα να ψάξεις πιο βαθιά».
Τι είναι το λέμφωμα Hodgkin;
Το λέμφωμα Hodgkin είναι ένας τύπος καρκίνου του λεμφικού συστήματος, το οποίο αποτελεί τμήμα του ανοσοποιητικού μηχανισμού. Ξεκινάει από ένα είδος λευκών αιμοσφαιρίων, τα λεμφοκύτταρα, και χαρακτηρίζεται από την παρουσία των λεγόμενων Reed–Sternberg κυττάρων, κάτι που το διαφοροποιεί από άλλα λεμφώματα (μη-Hodgkin).
Συμπτώματα που συνήθως εμφανίζονται:
Επιμονή σε διογκωμένους λεμφαδένες (στον λαιμό, τις μασχάλες ή τη βουβωνική χώρα)
Νυχτερινές εφιδρώσεις
Φαγούρα στο δέρμα (χωρίς εξανθήματα)
Επίμονη κόπωση
Πυρετός ή απώλεια βάρους χωρίς εμφανή λόγο
Πόνος στο στήθος ή δυσκολία στην αναπνοή, ειδικά αν υπάρχει όγκος στο θώρακα
Πρόγνωση και θεραπεία:
Η ασθένεια θεωρείται θεραπεύσιμη, ακόμα και σε προχωρημένα στάδια, ειδικά σε νεαρές ηλικίες. Η πενταετής επιβίωση φτάνει ή και ξεπερνά το 80%. Οι πιο κοινές θεραπείες περιλαμβάνουν:
Χημειοθεραπεία
Ακτινοθεραπεία
Ανοσοθεραπεία (σε ορισμένες περιπτώσεις)
ChatGPT και Ιατρική: Πότε βοηθά, πότε χρειάζεται προσοχή
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει δυναμικά στον χώρο της υγείας, όμως πρέπει να χρησιμοποιείται με σύνεση και σε συνδυασμό με επαγγελματική ιατρική συμβουλή.
Όταν μπορεί να βοηθήσει:
Στην πρώτη αναγνώριση συμπτωμάτων, βοηθώντας τους χρήστες να καταλάβουν ότι πρέπει να επισκεφτούν γιατρό.
Στην κατανόηση ιατρικών όρων και την απλοποίηση σύνθετων εννοιών.
Στην ψυχολογική υποστήριξη και καθοδήγηση για το τι να συζητήσει κανείς με τον γιατρό του.
⚠️ Προσοχή όμως…
Δεν αντικαθιστά τη διάγνωση ενός ειδικού.
Δεν έχει πρόσβαση σε ιατρικούς φακέλους ή εξετάσεις.
Οι απαντήσεις βασίζονται σε δεδομένα και μοτίβα, όχι σε προσωπική εξέταση ή κλινική εμπειρία.
Χρησιμοποίησε την τεχνητή νοημοσύνη ως εργαλείο ευαισθητοποίησης, όχι ως ιατρική αυθεντία.
Αληθινές ιστορίες: Όταν η τεχνητή νοημοσύνη “διαισθάνθηκε” σωστά
Η Marly Garnreiter δεν είναι η μόνη περίπτωση όπου η AI φάνηκε να εντοπίζει εγκαίρως πρόβλημα υγείας. Αν και σπάνιες, παρόμοιες ιστορίες δείχνουν ότι η τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει ως “καμπανάκι”, ειδικά όταν ο ανθρώπινος παράγοντας αγνοεί προειδοποιήσεις. Το 2023, φοιτήτρια στο Ηνωμένο Βασίλειο εντόπισε τα πρώτα σημάδια PCOS (σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) μέσω συνομιλίας με chatbot υγείας. Το 2022, Αμερικανός χρήστης καταχώρησε συμπτώματα και έλαβε σύσταση για εξέταση προστάτη, η οποία τελικά έσωσε τη ζωή του. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν θεραπεύει, αλλά μπορεί να αφυπνίσει. Όταν οι απαντήσεις της συμβαδίζουν με το ένστικτό σου, άκου το σώμα σου. Ο γιατρός είναι πάντα το πρώτο και το τελευταίο βήμα.
