Γράφει ο Γιώργος Αυτιάς
Η πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε με σαφήνεια ότι «προτείνει τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων για την προώθηση των επενδύσεων στον τομέα της Άμυνας, εξέλιξη που θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς να δημιουργούν επιπλέον ελλείμματα. Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών έρχεται σε μια στιγμή υπεραπόδοσης των εσόδων κατά 1,3 δισ. στην Ελλάδα και συμβάλλει υπό προϋποθέσεις, σύμφωνα με μέλη της Οικονομικής Επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου, για μεγαλύτερες κοινωνικές παροχές σε χώρες της Ε.Ε., όπως η Ελλάδα. Η Αθήνα αναμένει το τελικό σχέδιο, το οποίο δίνει ουσιαστικά σε σημαντικό βαθμό ευχέρεια κινήσεων στο Υπουργείο Οικονομικών για μεγαλύτερες κοινωνικές παρεμβάσεις, που αναμένεται να ανακοινωθούν στη ΔΕΘ.
Τα οφέλη της Ελλάδας
Τι σημαίνει όμως η εξέλιξη αυτή για την Ελλάδα και τις λοιπές χώρες; Το θέμα αυτό συζητήθηκε και από τα μέλη της Επιτροπής του Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της οποίας είμαι μέλος. Αυτό σημαίνει, όπως τονίσθηκε, ότι «αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, θα έχουν σημαντικό περιθώριο αύξησης των δαπανών για λελογισμένες κοινωνικές παρεμβάσεις σε μισθούς, συντάξεις, μείωση φορολογίας και κινήσεις κοινωνικού χαρακτήρα…».
Να δούμε όμως αναλυτικά τις εξελίξεις που διαμορφώνει το νέο τοπίο:
1. Ο μη υπολογισμός των αμυντικών δαπανών στο έλλειμμα «ανακουφίζει» τον προϋπολογισμό της Ελλάδος τη στιγμή που η Ελλάδα είναι έτοιμη να παραλάβει αεροπλάνα, πολεμικά πλοία, ελικόπτερα, και τεθωρακισμένα, ύψους 10,8 δισ. ευρώ. Αυτές οι δαπάνες πλέον δεν υπολογίζονται στο έλλειμμα.
2. Μπορούν οι δαπάνες αυτές να αυξάνονται -αν παραστεί έκτακτη ανάγκη- χωρίς να υπολογίζονται στο έλλειμμα. Σύμφωνα με το 4ετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2025-2028, η Ελλάδα έχει δυνατότητα να αυξήσει τις δαπάνες της κατά 3,7% για φέτος, 3,2% το 2026, 3,1% το 2027 και 3% το 2028.
3. Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών λύνει τα χέρια του Υπουργείου Οικονομικών στο σχέδιο για τη μείωση των φόρων. Όσο θα ισχύει η ρήτρα διαφυγής, παρέχεται η ευχέρεια κοινωνικών παρεμβάσεων για μείωση φόρων, αύξηση μισθών, ανακούφιση συνταξιούχων, ευάλωτων κ.λπ. και κοινωνική πολιτική, σε λελογισμένα επίπεδα.
4. Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών έρχεται σε μια στιγμή υπεραπόδοσης των εσόδων και συμβάλλει υπό προϋποθέσεις «για μεγαλύτερες κοινωνικές παροχές, σε σχέδιο που θα δοθεί από την Κομισιόν» τόνισαν στελέχη της Οικονομικής Επιτροπής.
5. Το 2025 θα έχουμε περί το 1 δισ. αυξημένες δαπάνες άμυνας σε σχέση με το 2024. Και αυτό γιατί παραλαμβάνουμε την πρώτη φρεγάτα Belharra. Αυτό το κόστος δεν επηρεάζει το όριο δαπανών, που είναι στο 3,7% και έτσι μέρος του 1 δισ. μπορεί να κατευθυνθεί σε λογικές παροχές. Δηλαδή η υπεραπόδοση των εσόδων στα 1,3 δισ. τώρα μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω.
Όλα αυτά ωστόσο θα εκτιμηθούν στις τελικές οδηγίες της Κομισιόν.
