Δασμοί Τραμπ: «Σε ισχύ από 2 Απριλίου»
Από τις 2 Απριλίου, νέοι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ, όπως ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ μέσω της πλατφόρμας Truth Social. Παρότι δεν διευκρίνισε ποιους θα επηρεάσουν συγκεκριμένα, οι πρόσφατες δηλώσεις του υποδηλώνουν ότι θα έχουν γενική εφαρμογή, με ενδεχόμενες επιπτώσεις και για την Ευρώπη. Στην ανάρτησή του, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ κάλεσε τους Αμερικανούς αγρότες να αυξήσουν την εγχώρια παραγωγή προϊόντων, ώστε να καλύψουν τη ζήτηση εντός των συνόρων.
«Προς τους σπουδαίους αγρότες των ΗΠΑ: Ετοιμαστείτε να ξεκινήσετε μεγάλη παραγωγή, η οποία θα πωλείται εντός των ΗΠΑ. Οι δασμοί σε προϊόντα του εξωτερικού ξεκινούν στις 2 Απριλίου. Καλή διασκέδαση!» έγραψε χαρακτηριστικά. Λίγο πριν από αυτή την ανάρτηση, είχε δημοσιεύσει ένα ακόμα σχόλιο, στο οποίο επέκρινε την Ευρώπη για τη στάση της απέναντι στην Ουκρανία και τη Ρωσία: «Η Ευρώπη έχει ξοδέψει περισσότερα χρήματα στο να αγοράσει πετρέλαιο και αέριο από τη Ρωσία, απ’ ό,τι σε αμυντική στήριξη στην Ουκρανία. Με διαφορά!».
Επιπτώσεις για την Ελλάδα
Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα από έναν ενδεχόμενο εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης μπορεί να είναι τόσο άμεσες όσο και έμμεσες. Οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ παραμένουν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, επομένως οι άμεσες συνέπειες των δασμών δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Συγκεκριμένα, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ ανήλθαν σε 2,4 δισ. ευρώ, με το 23% αυτών να αφορά ορυκτά καύσιμα, ενώ ακολουθούν τρόφιμα -κυρίως φρούτα και λαχανικά- και βιομηχανικά προϊόντα. Παρόλο που οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί την τελευταία τριετία, το ποσοστό τους στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών παραμένει χαμηλό (4,8%).
Από το 2011 (με εξαίρεση το 2022), η Ελλάδα διατηρεί πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ, το οποίο το 2024 διαμορφώθηκε στα 0,25 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η συνολική εξάρτηση της Ελλάδας από την αμερικανική αγορά παραμένει περιορισμένη.
Έμμεσες επιπτώσεις
Οι έμμεσες συνέπειες είναι πιο ανησυχητικές, καθώς η πιθανή επιβολή δασμών σε χώρες με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα προς τις ΗΠΑ, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, μπορεί να επηρεάσει και την ελληνική οικονομία. Η επιβράδυνση αυτών των οικονομιών θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στο εμπόριο όσο και στον τουρισμό, δύο βασικούς τομείς για την Ελλάδα.
Ενδεικτικά, το 2024 η Γερμανία και η Ιταλία κατέγραψαν εμπορικά πλεονάσματα με τις ΗΠΑ ύψους 92 δισ. ευρώ και 39 δισ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ η Ιρλανδία είχε πλεόνασμα 51 δισ. ευρώ. Αυτές οι τρεις χώρες αντιπροσωπεύουν το 92% του συνολικού εμπορικού πλεονάσματος της ΕΕ-27 έναντι των ΗΠΑ, κάτι που τις καθιστά ευάλωτες σε εμπορικά αντίποινα.
Για την Ελλάδα, η Ιταλία και η Γερμανία είναι δύο από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους και τουριστικές αγορές. Το 2024, το 10,5% των ελληνικών εξαγωγών αγαθών κατευθύνθηκε στην Ιταλία και το 7,1% στη Γερμανία. Μια οικονομική επιβράδυνση σε αυτές τις χώρες θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα και να επηρεάσει αρνητικά τον τουρισμό.
Όπως επισημαίνει πρόσφατη έρευνα της Alpha Bank, «ενδεχόμενη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στις χώρες αυτές αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τις ελληνικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών», γεγονός που καθιστά κρίσιμη την εξέλιξη των εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης.
