Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός έναντι του κορωνοϊού, αντικείμενο συζήτησης σε πολλές χώρες, δεν είναι ευρέως διαδεδομένος, τουλάχιστον για την ώρα, στον κόσμο. Οι περισσότερες από τις χώρες που έχουν προσανατολιστεί στην υποχρεωτικότητα, έχουν περιοριστεί σε στοχευμένες πληθυσμιακές ομάδες, όπως σε εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι σπάνιος και δεν απαντάται παρά μόνο σε δύο χώρες (ένα κρατίδιο):
Τατζικιστάν: το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων δημοσίευσε ένα κυβερνητικό διάταγμα που υποχρεώνει όλους τους πολίτες άνω των 18 ετών να εμβολιάζονται, χωρίς να δώσει πρόσθετες λεπτομέρειες και χωρίς να διευκρινίζει υπό ποιες προϋποθέσεις θα εφαρμοστεί αυτή η υποχρέωση.
Βατικανό: μια απόφαση που πάρθηκε την 8η Φεβρουαρίου κατέστησε τον εμβολιασμό υποχρεωτικό για τους κατοίκους της μικρότερης χώρας στον κόσμο και τους υπαλλήλους που εργάζονται εκεί. Οι ποινές μπορεί θεωρητικά να φτάσουν μέχρι και την απόλυση.
Υποχρεωτικός εμβολιασμός για ορισμένες κατηγορίες
Ορισμένες χώρες ή περιοχές έχουν εισαγάγει υποχρεωτικό εμβολιασμό για ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού:
Ιταλία
Νομοθετικό διάταγμα της 25ης Μαΐου υποχρεώνει γιατρούς και προσωπικό υγείας να εμβολιαστούν κατά της Covid-19, με ποινές ότι δεν θα μπορούν να εξασκούν το επάγγελμά τους ερχόμενοι σε επαφή με ασθενείς. Τριακόσιοι Ιταλοί υγειονομικοί προσέφυγαν δικαστικά κατά του διατάγματος και η εκδίκαση της υπόθεσης έχει προγραμματιστεί για τις 14 Ιουλίου.
Ηνωμένο Βασίλειο
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε στις 16 Ιουνίου ότι θα καταστήσει υποχρεωτικό τον πλήρη εμβολιασμό κατά του νέου κορωνοϊού για όλα τα άτομα που εργάζονται σε γηροκομεία, συμπεριλαμβανομένου μη ιατρικού προσωπικού όπως κομμωτές, αισθητικούς και εθελοντές, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν εμβολιαστεί πλήρως έως τον Οκτώβριο, εάν θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται στους τομείς τους. Το μέτρο δεν έχει ακόμη εγκριθεί από το Κοινοβούλιο.
Ρωσία
Αν και ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αντιτάχτηκε στον υποχρεωτικό εμβολιασμό, ο δήμαρχος της Μόσχας εξέδωσε διάταγμα στις 16 Ιουνίου για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των εργαζομένων στον κλάδο υπηρεσιών. Περίπου το 60% των εργαζομένων αυτών ή σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι, πρέπει να εμβολιαστούν έως τις 15 Αυγούστου. Μετά την απόφαση του δήμου της Μόσχας, άλλες τοπικές αρχές όπως η Αγία Πετρούπολη έχουν λάβει παρόμοια μέτρα.
Καζακστάν
Η κυβέρνηση διέταξε την 1η Ιουλίου τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των περισσότερων υπαλλήλων που έρχονται σε στενή επαφή με άλλα άτομα. Σε όσους αρνούνται τον εμβολιασμό θα απαγορευτεί η αλληλεπίδραση με πελάτες ή με άλλους ανθρώπους.
ΗΠΑ
Η πόλη του Σαν Φρανσίσκο ανακοίνωσε στις 23 Ιουνίου ότι θα ζητούσε από περίπου 35.000 εργαζομένους της, συμπεριλαμβανομένων αστυνομικών και πυροσβεστών, να εμβολιαστούν κατά της Covid-19, υπό την απειλή επιβολής πειθαρχικών κυρώσεων, μέχρι και απόλυση. Ωστόσο, το μέτρο αυτό δεν θα τεθεί σε ισχύ έως ότου τα εμβόλια λάβουν την πλήρη έγκριση από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).
Επιπλέον, περισσότεροι από 150 εργαζόμενοι σε ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία στο Τέξας απολύθηκαν ή παραιτήθηκαν επειδή αρνήθηκαν να εμβολιαστούν κατά της Covid-19, όπως είχε ζητήσει η διοίκηση του νοσοκομείου. Ορισμένοι από τους εργαζόμενους κατέθεσαν μήνυση εναντίον του νοσοκομείου, αλλά αυτή απορρίφθηκε.
Γαλλία
Η υποχρέωση εμβολιασμού δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, αλλά η κυβέρνηση επεξεργάζεται νομοσχέδιο για να εξαναγκάσει τους εργαζομένους στον τομέα υγείας να εμβολιαστούν, την ώρα που το ποσοστό εμβολιασμού αυτών φτάνει στο 57% στα γηροκομεία και στο 64% στα νοσοκομεία. Από την άλλη πλευρά, η γαλλική κυβέρνηση δεν σχεδιάζει η υποχρέωση εμβολιασμού να επεκταθεί σε όλους τους Γάλλους πολίτες, διαβεβαίωσε ο Υπουργός Υγείας Ολιβιέ Βεράν.
Σχεδόν υποχρεωτικός εμβολιασμός
ορισμένες χώρες, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός δεν είναι επίσημος, αλλά οι περιορισμοί για τους μη εμβολιασμένους είναι τέτοιοι που μοιάζουν με οιονεί υποχρέωση:
Σαουδική Αραβία
Το βασίλειο ανακοίνωσε στις 18 Μαΐου ότι ο εμβολιασμός θα είναι υποχρεωτικός από τον Αύγουστο για την είσοδο σε κυβερνητικά και ιδιωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των χώρων εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας, καθώς και των δημόσιων συγκοινωνιών. Παράλληλα, μόνο οι εμβολιασμένοι υπάλληλοι του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα θα μπορούν να επιστρέψουν στους χώρους εργασίας τους.
Πακιστάν
Από την 1η Ιουλίου, η επαρχία Μπαλουχιστάν, στο νοτιοδυτικό Πακιστάν, απαγόρευσε σε μη εμβολιασμένα άτομα να εισέρχονται σε δημόσιες υπηρεσίες, πάρκα, εμπορικά κέντρα και δημόσιες συγκοινωνίες. Αλλού στη χώρα, αξιωματούχοι στην επαρχία Σιντ που αρνούνται να εμβολιαστούν κατά της Covid-19 δεν θα πληρώνονται από τον Ιούλιο, ενώ η επαρχία Πουντζάμπ έχει απειλήσει να κόψει την τηλεφωνική σύνδεση σε όσους αρνούνται να σηκώσουν το μανίκι τους για να λάβουν την ένεση ενός εμβολίου κατά του νέου κορωνοϊού.
Γιατί ο εμβολιασμός των πολιτών, δεν μπορεί να γίνει υποχρεωτικός
Η εμφάνιση της μετάλλαξης Δέλτα στην Ελλάδα και η αύξηση των νέων κρουσμάτων κορονοϊού στη χώρα τις τελευταίες ημέρες, έχει φουντώσει ξανά τη συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, καθώς έχει γίνει σαφές, πως η επίσπευση του προγράμματος εμβολιασμού, είναι και το μοναδικό όπλο απέναντι στην πανδημία και τις νέες παραλλαγές. Η κυβέρνηση, απέναντι στη συνεχιζόμενη επιφυλακτικότητα σημαντικού αριθμού πολιτών έδωσε κίνητρα όπως το freedom pass, προκειμένου να τους πείσει να εμβολιαστούν, ενώ με τα νέα μέτρα για τα ταξίδια προς τα νησιά- αλλά και με αυτά που θα ισχύουν από τις 15 Ιουλίου σε κέντρα διασκέδασης, κλειστά θέατρα και κινηματογράφους, γήπεδα κ.α.- έδωσε “προνόμια” στην ουσία σε όσους έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιαστικό τους κύκλο.
Γιατί δεν μπορούν να γίνουν υποχρεωτικά τα εμβόλια
Δεν έχει ρίξει ακόμα στο τραπέζι ωστόσο τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των πολιτών. Την εξήγηση για την οποία δεν έχει γίνει συζήτηση για ένα τέτοιο μέτρο την έδωσε ο καθηγητής λοιμωξιολογίας Νίκος Σύψας, σε συνέντευξή του. “Δεν γίνεται να κάνουμε τα εμβόλια υποχρεωτικά. Χρειάζεται η συναίνεση, γιατί έχουν άδεια προσωρινή, όταν οι εταιρείες πάρουν κανονική άδεια, τότε το ξαναβλέπουμε”, δήλωσε χαρακτηριστικά μιλώντας στον ΣΚΑΙ για την υποχρεωτικότητα των εμβολίων.
Στην ουσία, ο κ. Σύψας αναλύει πως νομικά δεν μπορεί να παρθεί ένα τέτοιο μέτρο γιατί οι εταιρείες που παράγουν τα εγκεκριμένα εμβόλια έχουν πάρει για τα σκευάσματά τους άδεια στο πλαίσιο μιας διαδικασίας μόνο για έκτακτη χρήση και πως μέχρι να λάβουν κανονική άδεια, απαιτείται η συγκατάθεση των πολιτών για τον εμβολιασμό τους. Το ίδιο ισχύει όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες – μέλη της ΕΕ.
Τον περασμένο μήνα η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής απαντώντας στο ερώτημα της κυβέρνησης σχετικά με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, έκανε σύσταση ως έσχατη λύση μόνο για συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες, όπως οι υγειονομικοί και το προσωπικό μονάδων περίθαλψης ευπαθών ομάδων. Οι γιατροί και οι εργαζόμενοι σε δομές Υγείας αναμένεται να υποχρεούνται να εμβολιάζονται από τον Σεπτέμβριο ενώ στο τραπέζι βρίσκεται το ενδεχόμενο εφαρμογής του μέτρου για τους υγειονομικούς που εργάζονται σε γηροκομεία ακόμα και εντός του Ιουλίου.
Μετά τους υγειονομικούς, το ζήτημα θα συζητηθεί και για άλλες κατηγορίες εργαζομένων που συνδέονται με την υγεία και τα σώματα ασφαλείας. Επί τάπητος προβλέπεται να τεθεί ο υποχρεωτικός εμβολιασμός σε τμήματα και ειδικές μονάδες σε Πυροσβεστική, Αστυνομία, Λιμενικό και ΕΚΑΒ.
