Οι συμφωνίες για διαφόρους αγωγούς έχουν πέσει στο τραπέζι και ολοένα συζητούνται καινούριες με γνώμονα ότι η ενεργειακή διπλωματία δημιουργεί δεσμούς οπότε και αλληλοεξαρτήσεις.
Ο τομέας της ενέργειας για τη χώρα παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στο εγχώριο περιβάλλον όσο και στο εξωτερικό. Ο πρωταρχικός στόχος της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδος είναι η εξασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας ,είτε συζητάμε για τροφοδότηση στην εγχώρια αγορά είτε για ενεργειακές συμμαχίες έπειτα από σχήματα συνεργασιών με άλλες χώρες. Μια εξασφάλιση, όμως, που καθορίζεται από παράγοντες όπως είναι οι τιμές, οι πολλαπλές και εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η προσφορά και η ζήτηση και τα όποια συμφέροντα.
Από την Γεωργία Πολυτάνου
Σύμβουλος ενεργειακής ασφάλειας, Μaster in “Energy: Strategy, Law and Economy”
Δευτερευόντως αλλά εξίσου σημαντική επιδίωξη της χώρας είναι η ανάδειξή της σε ενεργειακό κόμβο ώστε να μπει ενεργά στο παιχνίδι του πεδίου αυτού. Οι συμφωνίες για διαφόρους αγωγούς έχουν πέσει στο τραπέζι και ολοένα συζητούνται καινούριες με γνώμονα ότι η ενεργειακή διπλωματία δημιουργεί δεσμούς οπότε και αλληλοεξαρτήσεις.
Αρχικά, ο Νότιος Διάδρομος είναι ζωτικής σημασίας μιας και ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού στην Ε.Ε, καθόσον περιλαμβάνει το σύστημα αγωγών SCPX (South Caucasus Pipeline Expansion), TANAP (Trans-Anatolian Pipeline) και TAP (Trans Adriatic Pipeline), μεταφέροντας φυσικό αέριο από την Κασπία Θάλασσα και συγκεκριμShah Deniz ένα από το κοίτασμα Shah Deniz προς την Ευρώπης (Νότια Ιταλία) μέσω Γεωργίας, Τουρκίας, Ελλάδος και Αλβανίας.
Από την άλλη, ο Διαδριατικός Αγωγός φυσικού αερίου (Trans Adriatic Pipeline – ΤΑΡ), αποτελεί προέκταση του Νοτίου Διαδρόμου φυσικού αερίου και μάλιστα το τελευταίο του σκέλος. Το ελληνικό τμήμα του συγκεκριμένου αγωγού έχει ηδη ολοκληρωθεί ,με τη δυνατότητα προμήθειας σε 1 δισ. κ.μ. ετησίως.
Επιπλέον, ο Ιονίου-Αδριατικής (Ionian Adriatic Pipeline-ΙΑΡ), αμφίδρομης ροής αγωγός φυσικού αερίου σχεδιάζεται να ενωθεί με τον ΤΑΡ, στο Fieri της Αλβανίας, διασχίζοντας την ανατολική ακτή της Αδριατικής Θάλασσας και μέσω Μαυροβουνίου και Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, θα καταλήγει στο Split της Κροατίας.
Ο Κάθετος Διάδρομος θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας, τον υπό σχεδιασμό FSRU Αλεξανδρούπολης, τον προαναφερθέντα αγωγό ΤΑP, διασχίζοντας τη Βουλγαρία μέσω της οποίας θα φθάνει σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί πως ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας–Βουλγαρίας (Interconnector Greece – Bulgaria/ IGB)με αμφίρροπη ροή αποτελεί το βασικό στοιχείο για την ομαλή λειτουργία του Κάθετου Διαδρόμου φυσικού αερίου (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Ουκρανία και Μολδαβία). Με την πληθώρα ανακαλύψεων ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο σε περιοχές όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, και η Κύπρος, άνοιξαν οι προοπτικές για ενεργειακές συνεργασίες.
Ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed (Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ-Ιταλία-Αμερική), που συμφωνήθηκε να μεταφέρει φυσικό αέριο από την Λεκάνη της Λεβαντίνης (Levantine) προς την Ευρώπη, μέσω Κρήτης και Ηπειρωτικής Ελλάδας, καθώς και οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου, όπως όλα δείχνουν θα αλλάξουν το ισοζύγιο του παιχνιδιού τόσο γεωπολιτικά όσο και οικονομικά σε περιφερειακό, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πέραν των αγωγών,όμως, πρέπει να γίνει αναφορά και στο κομμάτι του LNG (Liquefied Natural Gas)-υγροποιημένου φυσικού αερίου,το οποίο αποτελεί το ταχύτερα αναπτυσσόμενο ορυκτό καύσιμο παγκοσμίως λόγω της ευκολίας χρησης του,της τιμής του ,και του σχετικά χαμηλού περιβαλλοντικού του αποτυπώματος. Αναφορικά, με τη χώρα μας, ο σταθμός της Ρεβυθούσας, είναι το μοναδικό LNG Terminal στη νοτιοανατολική Ευρώπη και ένα από τα 24 που υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος τροφοδοτείται με εισαγωγές φυσικού αερίου κυρίως από την Αλγερία. Ενώ συζητείται και η λειτουργία του FSRU στην Αλεξανδρούπολη, με στόχο την διασφάλιση μεταφοράς ικανών ποσοτήτων φυσικού αερίου στην ελληνική και περιφερειακή αγορά.
Όσον αφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) οι ενεργειακοί στόχοι του κράτους για το 2030 είναι σύμφωνοι με τις επιδιώξεις της Ε.Ε., για την επιτάχυνση εξοικονόμησης της ενέργειας, για την επίτευξη μίας κυκλικής, πράσινης οικονομίας ,για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για τη εύρεση και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.
Ωστόσο, προκλήσεις για τη χώρα είναι οι εξελίξεις στην τεχνολογία και την καινοτομία που στη σήμερον ημέραν αποτελούν την κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης μέσω της ολικής παραγωγικότητας. Η ψηφιακή εποχή έχει θέσει ένα νέο πλαίσιο μέσα στα όρια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, όπου με τη βοήθεια της τεχνολογίας έχει αυξηθεί η παραγωγικότητα,έχει μειωθεί το κόστος παραγωγής,έχει αναπτυχθεί η προσβασιμότητα στην πληροφορία και η τεχνητή νοημοσύνη.
Παρόλο που η σύγχρονη τεχνολογία παρουσιάζει θετικά βήματα υπάρχουν τροχοπέδια που θα πρέπει να λυθούν λιαν συντόμως. Γενικά, θα πρέπει να αποτυπωθεί στο μυαλό όλων πως ο δίκαιος και σωστός κοινωνικός καταμερισμός των ωφελειών της τεχνολογίας θα εγγυηθεί τη μακροπρόθεσμη επίτευξη των στόχων της ενεργειακής βιωσιμότητας, και της εθνικής ανάκαμψης. Τέλος, ιδιαίτερη μέριμνα έχει δοθεί εξίσου από την χώρα έπειτα από συζητήσεις με την Ε.Ε. για την ενεργειακή μετάβαση και την αξιοποίηση του Υδρογόνου ως μακροπρόθεσμη λύσης καθαρής ενέργειας.
