Ο ήλιος έχει αρχίσει να εμφανίζεται στην Αττική και παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες, μάς ανοίγει την όρεξη για καλοκαιρινές σκέψεις και νοητές βόλτες στη παραλία. Σύμφωνα με τους λοιμωξιολόγους, αυτό το καλοκαίρι υπάρχει ελπίδα να κάνουμε πιο ξέγνοιαστοι διακοπές και περιμένουμε πώς και πώς να κάνουμε τις πρώτες βουτιές μακριά από δυσάρεστες ειδήσεις. Μακριά όμως και από βρώμικες παραλίες. Η ακτογραμμή της Αττικής είναι από τις πιο μεγάλες με εκατοντάδες κολπίσκους και παραλίες, που υποδέχονται τα εκατομμύρια των κατοίκων. Ένα από τα κριτήρια για την επιλογή της καταλληλότερης παραλίας είναι να μην έχει πάρα πολύ κόσμο, για αρκετούς να είναι οργανωμένη με ξαπλώστρες και beach bar και φυσικά να έχει πάρει «γαλάζια σημαία». Δηλαδή τα στοιχεία του νερού να μην προκαλούν βλάβες στον οργανισμό. Παρά του ότι η Ελλάδα φημίζεται για τις γαλάζιες σημαίες των παραλιών της εν τούτοι υπάρχουν μέρη όπου δεν συνιστάται από τους ειδικούς για μπάνιο.
Με γνώμονα τα αποτελέσματα των τελευταίων μετρήσεων, το ΠΑΚΟΕ (Πανελλήνιο Κέντρο Οικολογικών Ερευνών) έκανε μια κατανομή στις παραλίες χαρακτηρίζοντάς τες Κατάλληλες (Κ) για κολύμβηση και Ακατάλληλες (Α). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, στην Αττική 219 (90,50%) είναι κατάλληλες παράλιες για κολύμβηση και 23 (9,50%) είναι ακατάλληλες, σε σύνολο 242 που αναλύθηκαν.
Οι πιο κοντινές και γνωστές παραλίες που είναι ακατάλληλες για κολύμπι είναι σύμφωνα με το ΠΑΚΟΕ
Παραλία Παλαιού Φαλήρου (Αριστερά από την δημοτική πινακοθήκη)
Παραλία Παλαιού Φαλήρου (Στάση ΕΔΕΜ και Ναυαγοσώστη)
Παραλία Μπάτη (Παλαιού Φαλήρου)
Παραλία Αλίμου/Καλαμακίου
Παραλία Αγ.Κοσμά (Πλαζ Αθλητικός Πολιτιστικός Σύλλογος Χειμερινών Κολυμβητών)
Παραλία Βουλιαγμένης (Απέναντι από το Astir Beach κοντά στον Ναυτικό Όμιλο)
Παραλία Κορωπίου Λουμβάρδας
Οι ακατάλληλες, βρώμικες παραλίες εκτός Αττικής (σύμφωνα με την τελευταία μέτρηση)
Λουτράκι-Λουτρόπυργος
• Λουτράκι (οδός Μιαούλη, S/M Σκλαβενίτης)
• Κινέτα (Hotel «Sun»)
• Νέα Πέραμος (δεξιά εγκαταστάσεων Ελληνικά Πετρέλαια)
• Νέα Πέραμος (τέρμα παραλίας)
Νότια Εύβοια
• Νέα Λάμψακος Παραλία (200μ. προ ψαροταβέρνας «Ακρογιάλι»)
• Αγιος Νικόλαος (αρχή)
• Λευκαντί (Restaurant «Λωτός»)
• Λευκαντί (απόβλητα δίπλα «Λωτός»)
• Λευκαντί (πύργος ναυαγοσώστη)
• Λευκαντί (Chaliotis Appartment, οδός Γαρυφαλλιάς)
• Παραλία Νέα Ακτή (οδός Νέας γενιάς)
• Ερέτρια (100μ. Δεξιά)
• Αγ. Ιωάννης παραλία (εξωραϊστικός σύλλογος, 100μ. Αριστερά)
• Αλιβέρι (Baluse 100μ. δεξιά)
• Αλιβέρι (Baluse 100μ. Αριστερά)
• Νέα Αρτάκη (πύργος ναυαγοσώστη, “La Plage beach bar”) • Νέα Αρτάκη (καφετέρια “Lavazza”)
• Νέα Αρτάκη (αγωγός απόβλητα)
• Νέα Αρτάκη (ψαροταβέρνα «Στο κύμα»)
• Νέα Αρτάκη (ίδια θέση, αγωγός αποβλήτων) • Πολιτικά παραλία (εργοστάσιο ΣΟΓΙΑ)
Βόρεια Εύβοια
• Dennis House
• Παραλία Ροβιές (ψαροταβέρνα Senioros)
• Παραλία Ροβιές (ψαροταβέρνα «Λίτσα»)
• Αιδηψός (ελεύθερη θάλασσα αριστερά της πηγής)
• Παραλία Αιδηψού (οδός Βυζαντινών Αυτοκρατόρων και 28ης Οκτωβρίου)
• Νέος Πύργος (δεξιά πινακίδος, 300μ.)
• Παραλία Νέου Πύργου (ταβέρνα «Μαϊστράλι»)
• Αγ. Νικόλαος (εκκλησία με παραλία)
• Πευκί παραλία (ψαροταβέρνα «Ιχθύς»)
• Πευκί παραλία (αγωγός στο ίδιο μέρος)
• Πευκί παραλία (Fast Food «Foody’s»)
• Παραλία Βασιλικά (ψησταριά «Ο Γιόμπος»)
• Παραλία Βασιλικά (studios «Ακρογιάλι»)
• Παραλία Φραγκάκη (Rose Cafe/MINA Studios)
Αίγινα
• Βαθύ (ιαματικά λουτρά αριστερά) • Παραλία περιοχής «Βάγια»
• Περιοχή Πόρτες (τέλος παραλίας)
• Cafe «Ακρογιαλιά»
• Ταβέρνα «Αιγινήτισσα»
• Παραλία Σάρπας (δεξιά)
• Παραλία Πέρδικας (αριστερά)
Κάτω Αλεποχώρι έως Κιάτο
Στην ακτογραμμή Κάτω Αλεποχώρι έως Κιάτο ελήφθησαν 50 δείγματα και κρίθηκαν κατάλληλες για κολύμβηση όλες οι παραλίες.
Φθιώτιδα και Μαγνησία
• Λιβανάτες (Cafe «Θέα»)
• Λιβανάτες (Cafe «Allegro»)
• Παραλία Λιβανάτες (αριστερά)
• Αρκίτσα (ταμπέλα, αρχή βραβευμένης παραλίας)
• Παράκαμψη ΠΕΟ (τέλος μαντρότοιχου)
• Παράκαμψη ΠΕΟ (αρχή) • Καμμένα Βούρλα (“BELUGA” bar)
• Παραλία προ μαρίνας Καμμένων Βούρλων
• Εκκλησία Αγ. Παντελεήμων
• Ψητοπωλείο Αλτάνα
• Cafe Venice
• Εστιατόριο
• Παραλία «Αγ. Ιωάννης»
• Παραλία «Αγ. Ιωάννης»
• Παραλία Μαρίκι Στυλίδας
• Πεταράδες (ταβέρνα, Χρυσή Ακτή)
• Καραβόμυλος άκρη
• Καραβόμυλος μέση
• Ταβέρνα Αντωνόπουλος
• Καραβόμυλος τέλος
• Παραλία Ράχες δεξιά
• Παραλία Ράχες αριστερά • Παραλία Αχλάδι (δεξιά Στυλίδας)
• Παραλία Αχλάδι (αριστερά Στυλίδας) • Αλμυρός Βόλου (δεξιά, τελευταία αποδυτήρια)
• Αλμυρός Βόλου (ναυαγοσώστης) • Αγχίαλος (τσιπουράδικο «Κυριάκος»)
• Cafe Γαλαξίας
• Χρυσή Ακτή (ψαροταβέρνα «Βράχος» • Χρυσή ακτή (ναυαγοσώστης)
• Χρυσή ακτή (τέλος παραλίας)
• Αλυκές Βόλου (ουζερί «Λουκάντα»)
• Ταβέρνα Markiz
• Πλαζ Αλυκών (Ηρ. Πολυτεχνείου νο 16}
• Πευκάδια είσοδος GraceLand
• Κάτω Λεχώνια, δημοτικό σχολείο
• Περιοχή Άγρια πηγή
• Καλά νερά (ξενοδοχείο «Πήγασος»)
• Καλά νερά (cafe aftis)
• Καλά νερά (ουζερί EDEM)
Μεσσηνία – Καλαμάτα
• Καλαμάτα, Δυτική Παραλία (Κτήμα Γαία)
• Μεσσήνη, Παραλία Μπούκα (Αγ. Νικόλαος, μέση)
• Καλαμάτα, Δυτική Παραλία (παράγκα, τροχόσπιτο)
• Καλαμάτα, Δυτική Παραλία • Καλαμάτα, Δυτική Παραλία Ι
• Καλαμάτα, Δυτική Παραλία ΙV («Το νέο λιμανάκι»)
• Καλαμάτα Δυτική παραλία V (δίπλα από μαρίνα, οδός Νικολάου Πλαστήρα)
• Καλαμάτα, Παραλία πόλης (Ναυαρίνου, Alpha Bank)
• Καλαμάτα, Παραλία πόλης (Cafe «Μπουλούλης»)
• Καλαμάτα, Ανατολική παραλία (Cafe Daluz)
• Καλαμάτα Βέργα
• Καλαμάτα (Hotel «Αλμύρα»)
• Στούπα, Καλογριά αρχή • Καρδαμύλη («Γιαλός»)
Τροιζηνία – Πόρος
• Παραλία Ακρα Νησίδα Τροιζηνίας
• Παραλία Καλλονή Τροιζηνίας (Marina Apartments
• Πόρος (παραλία μετά το γήπεδο, αριστερά από Κανάλι) • Πόρος, Κυανή Ακτή (Aegean Villas)
• Πόρος, παραλία (Russian Bar)
Πώς καταλαβαίνουμε αν μια θάλασσα είναι καθαρή ή μολυσμένη
Μια από τις βασικές μας απορίες το καλοκαίρι, κατά τη διάρκεια των διακοπών και όχι μόνο είναι το πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν μια θάλασσα είναι κατάλληλη για κολύμβηση ή αν είναι μολυσμένη. Η αλήθεια είναι πως είναι δύσκολο να το διαπιστώσουμε με γυμνό μάτι, μιας και η περιεκτικότητα σε μικρόβια είναι αυτή που καθορίζει την καταλληλότητα ή μη των νερών.
Ο Ιωάννης Χατζηανέστης, χημικός- ωκεανογράφος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας, στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) αναλύει τους μύθους και τις αλήθειες, σχετικά με την καθαρότητα των θαλασσών.
Η παρουσία αχινών στη θάλασσα σημαίνει ότι είναι καθαρή;
Όπως εξηγεί ο κος Χατζηανέστης, δεν υπάρχει απόλυτη συσχέτιση όπως πολλοί πιστεύουν: «Καταρχήν η παρουσία αχινών έχει να κάνει και με το πώς είναι ο βιότοπος της περιοχής, αν υπάρχουν βράχια ή άμμος, δηλαδή». Η παρουσία αχινών δεν είναι σημαίνει ότι μια θάλασσα είναι αναγκαστικά καθαρή: «Είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αφθονία των ειδών αυτών», μας εξηγεί.
Τι γίνεται με τη χημική ρύπανση στην Ελλάδα
«Επειδή μιλάμε για νερά κολύμβησης το βασικό θέμα είναι το μικροβιακό φορτίο. Δηλαδή αν υπάρχουν κωλοβακτηρίδια και εντερόκοκκοι. Μια τέτοιου είδους ρύπανση συνήθως, έχει να κάνει με λύματα. Η χημική ρύπανση η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει σοβαρά την υγεία των κολυμβητών είναι τελείως διαφορετική περίπτωση. Γενικά, στην Ελλάδα οι θάλασσες δεν έχουν χημικά όπως βαρέα μέταλλα, υδρογονάνθρακες, δεν έχουμε μεγάλη χημική βιομηχανία οι θάλασσες είναι πολύ καθαρές», τονίζει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας.
Οι πρασινίλες και οι κιτρινίλες στα νερά και στα βράχια
Πρόκειται για το φαινόμενο του υπετροφισμού. Πολλές φορές βλέπουμε μια «θολούρα» στα νερά ή μια πρασινίλα στα βράχια που δηλώνει μεγάλη αύξηση του φυτοπλαγκτόν. Αυτό σημαίνει ότι στη συγκεκριμένη περιοχή κάτι πέφτει, που συνήθως πρόκειται για λιπάσματα ή φυτοφάρμακα. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηανέστη: «Υπάρχουν πολλές περιοχές που δεν έχουν αποχετευτικό δίκτυο οπότε μπορεί κάποιες φορές να φτάνουν λύματα στη θάλασσα και να επιβαρύνουν την περιοχή. Κάποια ουσία πέφτει που είναι ή οργανικό φορτίο ή θρεπτικά συστατικά από λιπάσματα τα οποία δεν είναι κατά ανάγκη τοξικά ή επικίνδυνα. Προσφέρουν μεγάλη τροφή στους θαλάσσιους οργανισμούς και αυτοί αναπτύσσονται υπερβολικά. Είναι κάτι που γίνεται ορατό και με το μάτι. Και έτσι, δημιουργείται αυτό το φαινόμενο που μπορεί να είναι ή πρασινίλα, ή κιτρινίλα ή και κοκκινίλα ακόμα».
«Η επικινδυνότητα έχει να κάνει με το τι είδους ουσίες έχουν πέσει και ποια ήδη έχουν αναπτυχθεί κυρίως. Συχνά, το θέμα είναι αισθητικό. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου μπορούν να αναπτυχθούν τοξικά είδη. Σε υπερβολική ανάπτυξη μπορεί να έχουμε και μείωση οξυγόνου ή να έχουμε και μυρωδιές υδροθείου όταν αποσυντίθενται αυτοί οι οργανισμοί. Στην Ελλάδα δεν είναι τόσο συχνό φαινόμενο αλλά υπάρχουν περιοχές που γίνεται, όπως στον Θερμαϊκό για παράδειγμα. Συμβαίνει κυρίως, σε κλειστές θάλασσες και έχει να κάνει και με τους ανέμους» προσθέτει.
Οι αφροί στη θάλασσα είναι ανησυχητικό σημάδι;
Και αφρισμός στα νερά δείχνει ότι μπορεί να έχουμε εκροή μιας οργανικής ουσίας από έναν παρακείμενο χείμαρρο ή από τη στεριά. Η παρουσία αφρών ή φυσαλίδων όμως, δεν είναι ασφαλές κριτήριο για να απορρίψουμε μια θάλασσα μιας και μπορεί να προέρχονται ακόμα και από ουσίες της φύσης.
Ακόμα όμως και όταν μιλάμε για φυτοφάρμακα η επικινδυνότητα είναι χαμηλή: «Για να δημιουργήσει πρόβλημα στους ανθρώπους που κολυμπάνε, θα πρέπει να είναι σε τεράστιες ποσότητες» μας εξήγησε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας.
Οι θάλασσες που έχουν φύκια είναι καθαρές ή όχι;
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν τα φύκια στη θάλασσα αποτελούν δείκτη καθαρότητας. Από την άλλη μεριά, κάποιοι σιχαίνονται να κάνουν μπάνιο σε νερά με φύκια και πιστεύουν πως είναι βρώμικα. Τι πραγματικά ισχύει;
«Τα φύκια είναι ένδειξη υγείας» απαντά ο Ιωάννης Χατζηανέστης. Και ειδικά οι Ποσειδωνίες ένα κλασσικό είδος στη χώρα μας, δείχνουν πως η θάλασσα είναι καθαρή. Ακόμα και οι καφέ κορδέλες που βλέπουμε το φθινόπωρο, να κατακλύζουν τις παραλίες και να δημιουργούν ακόμα και βουνά στην ακτή, είναι ένδειξη υγιούς οικοσυστήματος. Οι Ποσειδωνίες και τα φύκια γίνονται καφέ όταν ολοκληρώνουν τον κύκλο τους και νεκρώνονται. Και δεν πρέπει να τα μαζεύουμε κιόλας, είναι καλό για την περιοχή να υπάρχουν».
Ιριδισμοί στην επιφάνεια της θάλασσας
Οι ιριδισμοί μπορεί να είναι ένδειξη παρουσίας πετρελαιοειδών στοιχείων. Το πετρέλαιο φαίνεται με το μάτι ακόμα και σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις. Το καφέ χρώμα του νερού πάντως, μπορεί να είναι και αποτέλεσμα υπερβολικής ανάπτυξης πλαγκτόν, όπως εξηγήσαμε παραπάνω.
Όσον αφορά τον Σαρωνικό, το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας το οποίο έχει πραγματοποιήσει τις σχετικές μελέτες μας διαβεβαιώνει πως από τον Ιανουάριο του 2018 δεν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης από το πετρέλαιο του «Αγία Ζώνη». Μετρήσεις έγιναν και το περασμένο καλοκαίρι, για προληπτικούς λόγους. Η γενική κατάσταση στην περιοχή γίνεται όλο και καλύτερη με τον τριτοβάθμιο καθαρισμό της Ψυττάλειας.
Οι παραλίες με βαθιά νερά είναι προτιμότερες από τις ρηχές
«Στα βαθιά νερά και στα νερά που υπάρχει έντονη κυκλοφορία αν πέσει κάποια ουσία, θα αραιωθεί πολύ γρήγορα. Είναι τελείως διαφορετικό να έχουμε ένα κλειστό και ρηχό σημείο που δεν έχει κυκλοφορία υδάτων και αν πέσει κάτι θα δημιουργηθεί πολύ έντονο πρόβλημα. Όσο πιο βαθιά είναι τα νερά είναι φυσικό ότι η περιοχή θα είναι καθαρότερη. Να σημειώσουμε επίσης, πως η θάλασσα έχει μεγάλες δυνατότητες αυτοκαθαρισμού», τονίζει ο Ιωάννης Χατζηανέστης.
Να αποφεύγουμε τα σημεία όπου υπάρχουν ρέματα και αγωγοί. Τα μικρόβια εντοπίζονται κυρίως σε περιοχές με αστικά λύματα. Ο γενικός κανόνας λέει, πως πρέπει να αποφεύγουμε τα μέρη όπου υπάρχουν αγωγοί καθώς και τα σημεία που υπάρχουν ρέματα: δεν πρέπει να κολυμπάμε κοντά στο στόμιό του.
🚩Γιατί δεν πρέπει να πηγαίνουμε στις παραλίες και να μπαίνουμε στη θάλασσα αυτή την περίοδο
Η Kim Prather, μια κορυφαία χημικός με εξειδίκευση στην χημεία της ατμόσφαιρας, στο Ωκεανογραφικό Ίδρυμα Scripps του Λος Άντζελες, θέλει να βάλει τη φωνή σε κάθε surfer, δρομέα και ποδηλάτη που συναντά κατά μήκος της ακτής του Σαν Ντιέγκο. «Δεν θα έμπαινα μέσα στο νερό ούτε αν μου χαρίζατε ένα εκατομμύριο δολάρια» λέει. Η παραλία, κατά την εκτίμησή της, είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα μέρη για να βρίσκεται τις μέρες που ο κορονοϊός “θερίζει”.
Μερικοί επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένης της Prather, πιστεύουν ότι ο SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί το COVID-19, θα μπορούσε να εισέλθει στα παράκτια ύδατα και να μεταφερθεί ξανά στον αέρα κατά μήκος των ακτών. Πιο συγκεκριμένα η ίδια η Prather ανησυχεί ότι ο κορωνοϊός θα μπορούσε να εισέλθει στον ωκεανό από διαρροές και εκροές λυμάτων και στη συνέχεια να επανέλθει στην ατμόσφαιρα. Στην έρευνα της, η Prather έχει διαπιστώσει ότι ο ωκεανός αναδεύει όλα τα είδη παθογόνων σωματιδίων και κάθε φορά που ο ωκεανός «φταρνίζεται» με ένα μεγάλο κύμα, ψεκάζει αυτά τα σωματίδια στον αέρα.
Πιστεύει ότι ο νέος κορωνοϊός είναι αρκετά ελαφρύς ώστε να επιπλέει στον αέρα πολύ πιο μακριά από όσο νομίζουμε. Ο κανόνας της σωματικής απόστασης των δύο μέτρων, δηλώνει, δεν ισχύει για τις παραλίες, όπου οι παράκτιοι άνεμοι μπορούν να είναι αρκετά ισχυροί και να εκτοξεύουν τα ιικά σωματίδια. «Δεν πρόκειται να πεθάνετε αν χάσετε λίγες μέρες από το κολύμπι σας αλλά θα μπορούσατε να πεθάνετε αν βρεθείτε μια μέρα με αέρα κοντά στην ακτή» λέει η Prather.
«Δεν μπορείτε να δείτε τον ιό, δεν μπορείτε να τον μυρίσετε. Είναι πραγματικά ένας σιωπηλός δολοφόνος». Επιστήμονες σε ολόκληρο τον κόσμο προσπαθούν να μάθουν κι άλλα χαρακτηριστικά του ιού και μέχρι στιγμής ούτε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ούτε τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Η.Π.Α. ούτε οι τοπικοί οργανισμοί υγείας έχουν προειδοποιήσει ότι ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί με «ψεκασμό» από τον ωκεανό ή ένα παράκτιο αεράκι. Εντούτοις, έχουν προειδοποιήσει ότι μπορεί να εξαπλωθεί με σταγονίδια από τα φτέρνισμα και το βήχα και ερχόμενοι σε επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Και αν και ο ιός εντοπίστηκε σε λύματα, οι επιστήμονες εξακολουθούν να διερευνούν κατά πόσο παραμένει μολυσματικός και αν επιζεί στις εγκαταστάσεις αποχέτευσης.
Πάντως εμείς, το καλοκαιράκι το περιμένουμε…
