Διερευνητικές επαφές - ελληνοτουρκικά: Αποφασισμένη να επιμείνει στην κόκκινη γραμμή της Ελλάδας εμφανίζεται η κυβέρνηση μια "ανάσα" από την έναρξη του άτυπου διαλόγου με την Τουρκία, την ώρα που η Άγκυρα εμμένει στην πολεμική ρητορική
Χωρίς υψηλές προσδοκίες και με σαφείς τις αμετακίνητες θέσεις της η Ελλάδα ετοιμάζεται για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών τη Δευτέρα 25 Ιανουαρίου. «Στις διερευνητικές δεν συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Δεν συζητείται θέμα που αφορά την εθνική κυριαρχία», επανέλαβε ο Νίκος Δένδιας προς την απέναντι πλευρά του Αιγαίου. Μέσω της συνέντευξής του δε, «στην Εφημερίδα των Συντακτών», ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας φρόντισε να υπενθυμίσει στον Τούρκο ομόλογό του, τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν ώστε να πραγματοποιηθεί μια συνάντησή τους: «Οταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και υπάρξει το κατάλληλο κλίμα που θα επιτρέψει σε μια τέτοια συνάντηση να είναι εποικοδομητική», ανέφερε ο κ. Δένδιας.
“Ζήτημα των ενδεχόμενων μελλοντικών διαπραγματεύσεων θα είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία σε διαπραγματεύσεις, που τυχόν ακολουθήσουν τις διερευνητικές, οι δύο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κείμενο συνυποσχετικού που θα υποβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης”. “Ευελπιστούμε ότι οι επαφές αυτές θα οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση”, προσθέτει. “Ελπίζω ότι και η τουρκική πλευρά θα προσέλθει στις επαφές αυτές με αντίστοιχο πνεύμα”. Αναφερόμενος σε πιθανή συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του ο κ. Δένδιας αναφέρει ότι αυτό θα γίνει “όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και υπάρξει το κατάλληλο κλίμα που θα επιτρέψει σε μια τέτοια συνάντηση να είναι εποικοδομητική”.
Διερευνητικές επαφές: Η Τουρκία προκαλεί κι απειλεί
Ωστόσο, η Τουρκία δεν αφήνει την επιθετική ρητορική, συνεχίζοντας τις προκλήσεις. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από τη νέα φιέστα για την καθέλκυση της εθνικής φρεγάτας «Κωνσταντινούπολη», έστειλε νέο μήνυμα. «Κατευθυνόμαστε σε ένα μέρος που δυστυχώς δεν το επιθυμούμε καθόλου, αλλά οι κακοί γείτονες μας, θέλησαν να γίνουν αυτοί ιδιοκτήτες του σπιτιού μας”. Κερασάκι στην τούρτα, η επαναφορά του casus belli από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου και οι απειλές για… πιθανές παρεξηγήσεις από τον Χουλουσί Ακάρ. «Η προσδοκία από τον γείτονά μας είναι να σεβαστεί τα δικαιώματά μας στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο και να αποφύγει ενέργειες που μπορεί να οδηγήσουν σε παρεξηγήσεις», ήταν το σήμα που έστειλε ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας από τις Βρυξέλλες. «Εάν η ΕΕ αποφασίσει να επιβάλει περαιτέρω κυρώσεις…θα καταστρέψει τον διάλογο Άγκυρας και των Βρυξελλών».
Προκλητικές δηλώσεις Ακάρ: Δραστηριότητες μπορεί να γίνουν αιτία παρεξηγήσεων
Διερευνητικές επαφές: Η παρέμβαση Σαμαρά
Παρέμβαση πριν από την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών, η οποία πυροδοτεί συζητήσεις, πραγματοποίησε ο Αντώνης Σαμαράς. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής», ο πρώην πρωθυπουργός εκφράζει επιφυλάξεις για τις διερευνητικές επαφές: «Με «πειρατές» δεν κάνεις διάλογο! Να σας το πω αλλιώς: Τον επεκτατιστή δεν τον κατευνάζεις. Γιατί έτσι γίνεται πιο αδίστακτος», σημειώνει ο κ. Σαμαράς. Ταυτόχρονα, εμφανίζεται κατηγορηματικά αντίθετος και με το ενδεχόμενο προσφυγής των δύο πλευρών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης: «θα παραιτηθούμε μόνοι μας από όλα όσα προβλέπει υπέρ μας το διεθνές δίκαιο», υποστηρίζοντας ότι δεν μπορείς να υπογράψεις συνυποσχετικό με την Τουρκία που δεν αναγνωρίζει το Δίκαιο της Θάλασσας», δηλώνει χαρακτηριστικά ο πρώην πρωθυπουργός.
Στην αντιπολίτευση πάντως επιμένουν στην κριτική τους έναντι των κυβερνητικών χειρισμών στο θέμα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος σε δηλώσεις του στην κρατική τηλεόραση σημείωνε ότι η ελληνική αποστολή πρέπει να πάει με συγκεκριμένη τακτική για μια έντιμη συμφωνία και όχι απλώς για να διαχειριστεί το blame game μετά το ναυάγιο που θα προκύψει.
Στην Κωνσταντινούπολη η ελληνική αποστολή
Η ελληνική αποστολή αναμένεται, κατά πληροφορίες, να φτάσει το απόγευμα στην Κωνσταντινούπολη με ειδική, απευθείας πτήση. Το ραντεβού των δυο αντιπροσωπειών έχει προγραμματιστεί για τις 10.00 το πρωί της Δευτέρας 25 Ιανουαρίου, και θα πραγματοποιηθεί σε μια από τις αίθουσες του επιβλητικού Suisse Hotel της Κωνσταντινούπολης, με θέα το Βόσπορο. Επικεφαλής της ελληνικής διπλωματικής ομάδας στις διερευνητικές επαφές θα είναι ο πρέσβης ε.τ. Παύλος Αποστολίδης, που έχει ηγηθεί στους περισσότερους γύρους των διερευνητικών συνομιλιών και θα συνοδεύεται από τον πολύπειρο εν ενεργεία διπλωμάτη, Αλέξανδρο Κουγιου. Απέναντι τους θα βρίσκονται ο υφυπουργός εξωτερικών της Τουρκίας, Σεντάτ Ονάλ, αλλά και το υψηλόβαθμο στέλεχος της τουρκικής διπλωματίας, Τσαγατάι Ερτσίγιες.
Γερμανικός Τύπος: «Κίνδυνος συγκρούσεων από την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων»
Στη υπερψήφιση από την ελληνική Βουλή του νομοσχεδίου του υπουργείου Εξωτερικών για την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο Πέλαγος αναφέρεται και ο γερμανικός Τύπος. Η γερμανική δημόσια τηλεόραση tagesschau.de αναφέρεται στο ζήτημα kάνοντας λόγο για μια «ιστορικής σημασίας απόφαση» με την οποία η Ελλάδα διευρύνει την επικράτειά της κατά σχεδόν 10%. Στο ρεπορτάζ της η tagesschau.de επισημαίνει αφενός την προοπτική που ανοίγει για τη χώρα μας, και αφετέρου τον κίνδυνο που εγκυμονεί τυχόν εφαρμογή της απόφασης αυτής στην ανατολική πλευρά των θαλασσίων συνόρων μας.
«Κανένα όχι και 16 αποχές. Σπάνια ένα κυβερνητικό νομοσχέδιο τυγχάνει τόσο μεγάλης αποδοχής. Η Ελλάδα επεκτείνει τα θαλάσσια σύνορά της. Αυτό εγκυμονεί κίνδυνο συγκρούσεων. To νομοσχέδιο προβλέπει ρητώς την προοπτική επέκτασης των χωρικών υδάτων και στο Αιγαίο, όπως είπε ο Μητσοτάκης. Αυτό όμως θα συνιστούσε αιτία πολέμου για την Τουρκία», αναφέρει η γερμανική δημόσια τηλεόραση.
«Αιτία πολέμου»
«H Ελλάδα διευρύνει την επικράτειά της στη Μεσόγειο» και υπότιτλο «12 ναυτικά μίλια από τις ακτές: αυτό είναι το νέο εύρος της ελληνικής επικράτειας στο Ιόνιο Πέλαγος. Η απόφαση ανταποκρίνεται στο διεθνές δίκαιο, ωστόσο δίνει και μια προοπτική, την οποία απορρίπτει κατηγορηματικά η Τουρκία». Όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, το γερμανικό περιοδικό, «σε περίπτωση που η Αθήνα εφαρμόσει την επέκταση αυτή και στο Αιγαίο, η Τουρκία θα μπορούσε να το εκλάβει ως αιτία πολέμου.
Μπορεί η Αθήνα να υποστηρίζει πως δεν σχεδιάζει στην παρούσα φάση περαιτέρω επεκτάσεις χωρικών υδάτων. Ο Μητσοτάκης τόνισε ωστόσο επανειλημμένως ότι με τον νέο νόμο αυτό μπορεί να γίνει και πως »η ίδια η Ελλάδα θα αποφασίσει πότε, με ποιο τρόπο και υπό ποιες προϋποθέσεις». Το 1995 η τουρκική Βουλή είχε αποφασίσει ότι η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο στα 12 μίλια θα αξιολογούνταν ως αιτία πολέμου. Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι το Αιγαίο θα γινόταν εκ των πραγμάτων »ελληνική θάλασσα». Πράγματι, στην περίπτωση αυτή το 71% του Αιγαίου θα ανήκε στα ελληνικά χωρικά ύδατα, από 21% που είναι σήμερα».
Εν όψει των διερευνητικών της Δευτέρας το Spiegel αναφέρει ότι οι δυο χώρες ξεκινούν για πρώτη φορά από το 2016 συνομιλίες «προκειμένου να ξεπεράσουν τις διαφορές τους που επανειλημμένως τις οδήγησαν στο παρελθόν στα πρόθυρα πολέμου».
Διερευνητικές επαφές: Ελλάδα, Τουρκία και Δύση
Ο Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Δημήτρης Καιρίδης σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι η «σχέση Δύσης-Τουρκίας θα συνεχίσει να διαμεσολαβείται, ως έναν βαθμό, από την Ελλάδα, είτε ως γέφυρα είτε ως ανάχωμα. Η επιλογή της Τουρκίας να επιμείνει στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα δεν θα βλάψει μόνον τις διμερείς σχέσεις αλλά συνολικά τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση. Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να σταθμίσει η τουρκική ηγεσία. Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή είναι δική της».
Μιλώντας στο iefimerida o κ. Καιρίδης θυμίζει πως “πριν από 75 χρόνια, στο τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, η Τουρκία επέλεξε να ενταχθεί στο δυτικό στρατόπεδο, πιεζόμενη από τις εδαφικές διεκδικήσεις της τότε ΕΣΣΔ. Σήμερα, η Άγκυρα καλείται να αποφασίσει αν θα παραμείνει στο δυτικό στρατόπεδο ή θα επιμείνει στην πορεία απομάκρυνσης και ρήξης με τη Δύση. Η όποια απόφασή της θα έχει ιστορικές συνέπειες τόσο για τα δημοκρατικά δικαιώματα των Τούρκων πολιτών στο εσωτερικό όσο και για τη θέση της Τουρκίας στον κόσμο.
Για την Ελλάδα, η επιλογή της ρήξης της Τουρκίας με τη Δύση ενέχει κινδύνους αλλά και ευκαιρίες και η εθνική στρατηγική οφείλει να αντιμετωπίζει τους πρώτους και να αξιοποιεί τις δεύτερες. Με αποφασιστικότητα και ψυχραιμία, με επιμονή και φαντασία, με ενότητα στο εσωτερικό και διεθνείς συμμαχίες στο εξωτερικό, με το σωστό αφήγημα διεθνώς για το πρόβλημα «Τουρκία» και την ισχυροποίηση της αποτρεπτικής ισχύος, όπως έπραξε η Αθήνα το 2020.
Η Τουρκία να επιλέξει τη στάση της
Η ίδια η τουρκική ηγεσία δείχνει να προτιμά μια «συναλλακτική» σχέση με τη Δύση, αλά καρτ, που θα της έδινε μεγάλα περιθώρια ελευθερίας κινήσεων. Μια τέτοια ειδική σχέση με την Τουρκία θα προτιμούσαν και κάποιοι στην Ευρώπη, μακριά από τις δεσμεύσεις της ενταξιακής διαδικασίας. Ωστόσο, η επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων αλλά και η πρόσφατη απόφαση των Ευρωπαίων να συντονιστούν με την Ουάσιγκτον στο ζήτημα της «Τουρκίας» δυσκολεύει την τουρκική αμφιθυμία. Η Τουρκία δεν μπορεί για πάντα να είναι άλλοτε με τη Δύση και άλλοτε απέναντι στη Δύση, ανάλογα με το τι τη συμφέρει.
Στο πρόσφατο παρελθόν, η Ελλάδα υπήρξε ένθερμος και ειλικρινής υποστηρικτής της προσέγγισης της Τουρκίας με την Ευρώπη. Δυστυχώς, η Τουρκία επέλεξε, υιοθετώντας το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», να γκρεμίσει τη γέφυρα που της προσφέρονταν. Η ίδια πείσθηκε ότι οι Ευρωπαίοι δεν ήταν ποτέ ειλικρινείς στην ενταξιακή της προοπτική. Η αλήθεια είναι ότι η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. ήταν εξαρχής μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν τη χρησιμοποίησε εργαλειακά για να περιθωριοποιήσει τον στρατό από την πολιτική.
Μόλις κυριάρχησε, εγκατέλειψε μετά χαράς τον φιλο-ευρωπαϊσμό των πρώτων χρόνων του στην εξουσία. Η σχέση Δύσης-Τουρκίας θα συνεχίσει να διαμεσολαβείται, ως έναν βαθμό, από την Ελλάδα, είτε ως γέφυρα είτε ως ανάχωμα. Η επιλογή της Τουρκίας να επιμείνει στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα δεν θα βλάψει μόνον τις διμερείς σχέσεις αλλά συνολικά τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση. Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να σταθμίσει η τουρκική ηγεσία. Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή είναι δική της”.
Φίλης για διερευνητικές: Η Τουρκία θέλει να προκαταλάβει τις συζητήσεις
