Σώθηκε για ένα μόνο δευτερόλεπτο.
Ήταν τέλη δεκαετίας του ’80, τέσσερις μήνες πριν από τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, με μια Ελλάδα να έχει περάσει πλέον στη διάσταση της τρομοκρατίας και οι Έλληνες να παραμένουν “μουδιασμένοι” από τον θάνατο ενός ηγέτη που η πλειοψηφία λάτρευε. Η 17 Νοέμβρη έχει κλιμακώσει τη βίαιη δράση της, χτυπάει όποτε και όποιον θέλει, βρίσκει θαυμαστές. 1989 και ήδη 11 άνθρωποι είχαν μπει στη ματωμένη λίστα της 17Ν. Ο επί σειρά ετών υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Πέτσος προοριζόταν να γίνει ο 12ος.
Ο δικηγόρος στο επάγγελμα Πέτσος ήταν ο πρώτος εν ενεργεία πολιτικός που τέθηκε στο στόχαστρο της τρομοκρατικής οργάνωσης. Από την πρώτη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, το 1981 και για την επόμενη οχταετία, είχε θητεύσει σε διάφορα κυβερνητικά πόστα. Ήταν υφυπουργός Εθνικής Άμυνας στα τέλη του ’81 και τις αρχές του ’82 (αποπέμφθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου, που κατείχε τότε και τη θέση του υπουργού Εθνικής Άμυνας), τον Φεβρουάριο του ‘87 ορκίστηκε υφυπουργός Βιομηχανίας Ενέργειας και Τεχνολογίας, ενώ τον Οκτώβριο του ίδιου έτους Υπουργός αναπληρωτής Οικονομικών. Τον Ιούνιο του ‘88 ανέλαβε Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών και το Νοέμβρη του ίδιου έτους Υπουργός Δημόσιας Τάξης.
«Ο κλέφτης θα πεθάνει»: Η λεπτομέρεια που έσωσε τo 12ο θύμα της 17 Νοέμβρη
Τον Μάρτη του ’89 ο Πέτσος τέθηκε εκτός κυβέρνησης, λόγω των φημών που τον ενέπλεκαν στο σκάνδαλο Κοσκωτά. Δύο μήνες αργότερα η φερόμενη αυτή εμπλοκή ήταν σχεδιασμένο να αποβεί μοιραία. Το πλάνο για τη δολοφονία του ήταν πανομοιότυπο με αυτό που είχε κοστίσει τη ζωή του Αμερικανού πλοιάρχου Γουίλιαμ Νορντίν, 11 μήνες νωρίτερα. Πυροδότηση εκρηκτικών σε παγιδευμένο αυτοκίνητο, τη στιγμή που θα περνούσε δίπλα του το ΙΧ του υποψήφιου θύματος. Η επιχείρηση έλαβε χώρα στις 9:30 το πρωί της 8ης Μαΐου του ’89, κατά τη μετάβαση του Πέτσου από το σπίτι του στη Φιλοθέη στο γραφείο του στο κέντρο της Αθήνας.
Σώθηκε για 1 δευτερόλεπτο
Ήταν όμως τυχερός. Ενώ το αυτοκίνητό του διερχόταν από δρόμο της Φιλοθέης, εξερράγη, βάσει του σχεδίου, παρακείμενο σταθμευμένο, παγιδευμένο με εκρηκτικά. Το αυτοκίνητο του Πέτσου υπέστη σοβαρότατες ζημιές, αλλά ο ίδιος και οι σωματοφύλακές του γλίτωσαν με ελαφρά τραύματα. Από τα ευρήματα στον χώρο της έκρηξης, η αστυνομία συμπέρανε ότι η επίθεση απέτυχε επειδή οι εκτελεστές της 17 Νοέμβρη δεν εκτίμησαν σωστά την ταχύτητα του αυτοκινήτου του Πέτσου, και πυροδότησαν τα εκρηκτικά ένα δευτερόλεπτο προτού αυτό φτάσει δίπλα στο παγιδευμένο αυτοκίνητο.
“Ο απατεώνας είχε τύχη βουνό”
Σε προκήρυξη που εξέδωσε η οργάνωση λίγες ημέρες αργότερα, αιτιολογούσε μεταξύ άλλων την επίθεση στον Γιώργο Πέτσο, τον οποίο περιέγραφε ως «απατεώνα και κλέφτη του ελληνικού λαού».
Ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής: «Ο κύριος αυτός, όντας υπουργός έπαιρνε δεκάδες εκατομμύρια απ’ τον Κοσκωτά μέσα σε βαλίτσες, όπως έχουν δηλώσει αρκετοί μάρτυρες, και έδωσε προσωπικά εντολή σε διοικητή ΔΕΚΟ να καταθέσουν τα χρήματα τους στην Τράπεζα Κρήτης. Είναι λοιπόν ένας απ’ τους κύριους υπεύθυνους της ληστείας απ’ το λαό των 35 δισεκατομμυρίων δραχμών. Σήμερα, όπως ακριβώς και ο Κουτσόγιωργας, λοιδωρεί και χλευάζει τον ελληνικό λαό, κρυπτόμενος πίσω απ’ τη βουλευτική ασυλία, αφού ούτε η Δικαιοσύνη ούτε η Βουλή δεν μπορούν και δεν θέλουν να τον αγγίξουν. Λέγαμε ότι ο Κοσκωτάς δεν έκανε τίποτε διαφορετικό απ’ το να επαναλάβει, με περισσότερο ζήλο και ορμή ίσως, την πρακτική του Ανδρεάδη, του Κατσάμπα, του Σκαλιστήρη, του Αγγελόπουλου, του Κιοσέογλου κλπ. Και οι Παπανδρέου, Κουτσόγιωργας, Πέτσος, Ρουμελιώτης και λοιποί την πρακτική των Ράλλη, Μητσοτάκη, Έβερτ, Παλαιοκρασσά και σία, γνωρίζοντας όλοι τους, ότι όπως και οι προηγούμενοι θα μείνουν ατιμώρητοι και ότι δεν ρισκάρουν τίποτε».
Στο υστερόγραφο της συγκεκριμένης προκήρυξης, η 17 Νοέμβρη γράφει για την αποτυχία της επιχείρησης, αναφέροντας: «Δυστυχώς, ο απατεώνας και κλέφτης του ελληνικού λαού Γ. Πέτσος είχε τύχη βουνό. Όπως λέει κι ο λαός μας: «κακό σκυλί ψόφο δεν έχει».
25 μέρες στην φυλακή ο Πέτσος
Πέρα από την εμπλοκή του στο σκάνδαλο Κοσκωτά, η εξτρεμιστική οργάνωση τον είχε στοχοποιήσει δημόσια και για φαινόμενα διαφθοράς σε προμήθειες όπλων, όταν ήταν υφυπουργός Άμυνας. Τον Ιούνιο του ’89 ο Πέτσος αποχώρησε από το ΠΑΣΟΚ, με βολές κατά της ηγεσίας του. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1989 ο Πέτσος παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο, συγκατηγορούμενος των Ανδρέα Παπανδρέου, Μένιου Κουτσόγιωργα, Παναγιώτη Ρουμελιώτη και Δημήτρη Τσοβόλα, στην αποκαλούμενη «δίκη του αιώνα». Οι κατηγορίες που του αποδόθηκαν αφορούσαν παράβαση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, για το αδίκημα της παθητικής δωροδοκίας σε βαθμό κακουργήματος και της ηθικής αυτουργίας σε απιστία κατ’ εξακολούθηση μόνο για τις καταθέσεις των ΕΛΤΑ στην Τράπεζα Κρήτης.
Στις 30 Οκτωβρίου 1990 διατάχθηκε η προφυλάκισή του, αλλά έμεινε στη φυλακή μόνο για 25 μέρες, καθώς στις 25 Νοεμβρίου έγινε δεκτή η αίτηση αποφυλάκισής του, επειδή κρίθηκε ότι δεν είναι ύποπτος φυγής. Τον Ιανουάριο του ‘92 το Ειδικό Δικαστήριο τον αθώωσε για τα αδικήματα της παθητικής δωροδοκίας και της ηθικής αυτουργίας σε απιστία, αλλά τον έκρινε ένοχο, με ψήφους 7-6, για το αδίκημα της παραβάσεως του νόμου περί ευθύνης υπουργών (για την επέκταση των εγκαταστάσεων και τις πολεοδομικές παραβάσεις του Κοσκωτά στην Παλλήνη) και τον καταδίκασε σε φυλάκιση 10 μηνών με τριετή αναστολή και στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για δύο χρόνια.
Ο Πέτσος επέστρεψε στο πολιτικό προσκήνιο τον Οκτώβρη του ’98, οπότε και εκλέχθηκε νομάρχης Πέλλας, ως επικεφαλής ανεξάρτητου συνδυασμού. Υπήρξε ο μοναδικός νομάρχης σε ολόκληρη την Ελλάδα που εκλέχθηκε σε εκείνες τις εκλογές χωρίς να υποστηριχθεί από κανένα κόμμα. Τον Ιανουάριο του 2004 προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία, με την οποία ήταν υποψήφιος βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης το 2004 και υποψήφιος βουλευτής Πέλλας το 2007, χωρίς επιτυχία.
Ο Γιώργος Πέτσος απεβίωσε στις 10 Δεκεμβρίου του 2014, από καρκίνο του προστάτη, σε ηλικία 67 ετών. Η 17 Νοέμβρη είχε εξαρθρωθεί 12 χρόνια πριν, με εφαλτήριο τη σύλληψη του βαριά τραυματισμένου Σάββα Ξηρού τον Ιούνιο του 2002.
Ο Γιώργος Πέτσος στη Βουλή για την παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο.26 Σεπτ. 1989
Τα 23 θύματα της 17 Νοέμβρη
Ο Ρίτσαρντ Γουέλς, Σταθμάρχης της CIA (23.12.1975)
Ο Ευάγγελος Μάλλιος, απόκτακτος αστυνομικός και βασανιστής της χούντας (14.12.1976)
Ο Αστυνόμος Παντελής Πέτρου και ο αστυφύλακας οδηγός του Σωτήρης Σταμούλης (16.01.1980)
Ο Τζορτζ Τσάντες (αμερικανός διπλωμάτης)
Ο οδηγός του Νίκος Βελούτσος (15.11.1983)
Ο αστυφύλακας Χρήστος Μάτης (24.12.1984)
Ο εκδότης της «Απογευματινής» Νίκος Μομφερράτος και ο οδηγός του Σ. Ρουσέτης (21.2.1985)
Ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος (26.11.1985)
Ο βιομήχανος Δημήτρης Αγγελόπουλος (8.4.1986)
Ο βιομήχανος Αλέξανδρος Αθανασιάδης (1.5.1988)
Ο ναυτικός ακόλουθος των ΗΠΑ Γουίλιαμ Νορντίν (28.6.1988)
Ο εισαγγελέας Κώστας Ανδρουλιδάκης (10.1.1989)
Ο δημοσιογράφος και βουλευτής Παύλος Μπακογιάννης (26.9.1989)
Ο Αμερικανός λοχίας Ρόναλντ Στιούαρτ (12.5.1991)
Ο αστυφύλακας Γιάννης Βαρής (02.11.1991)
Ο Τούρκος διπλωμάτης Γιοργκού Τσετίν (7.10.1992)
Ο φοιτητής Θάνος Αξαρλιάν (14.7.1992)
Ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Μιχάλης Βρανόπουλος(24.1.1994)
Ο Τούρκος διπλωμάτης Ομέρ Σιπαχίογλου (4.7.1994)
Ο εφοπλιστής Κώστας Περατικός (28.5.1997)
Ο Βρετανός στρατιωτικός ακόλουθος Στίβεν Σόντερς (8.6.2000)
Η αρχή του τέλους της 17 Νοέμβρη
Βραδινές ώρες της 29ης Ιουνίου 2002 και μία εκκωφαντική έκρηξη συγκλονίζει το λιμάνι του Πειραιά. Στην περιοχή καταφτάνουν ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και αποκλείουν τον χώρο όπου εκδίδονται τα εισιτήρια της εταιρείας Hellas Flying Dolphins. Στο ίδιο σημείο οι αστυνομικοί εντοπίζουν βαρύτατα τραυματισμένο έναν 40χρονο άνδρα, τον Σάββα Ξηρό και δίπλα του το 38αρι περίστροφο, που είχε κλαπεί το 1984, από τον αστυφύλακα Χρήστο Μάτη – ο αστυνομικός πυροβολήθηκε εξ’ επαφής – κατά τη διάρκεια ληστείας σε τράπεζα στα Άνω Πατήσια.
Λίγο αργότερα μεταφέρεται σε πολύ σοβαρή κατάσταση στον Ευαγγελισμό με τραύματα στα μάτια, στο δεξί χέρι και στο θώρακα.
Τα στοιχεία του οδηγούν την αντιτρομοκρατική υπηρεσία στο εργαστήριό του στον Κολωνό και στο σπίτι του στην Παλλήνη, ενώ προσάγεται για ανάκριση η Ισπανίδα φίλη του, Αλίθια Ρομέρο Κορτές.
Ακολούθως ένα αποτύπωμα συνδέει τον Ξηρό με τη δολοφονία του Ελληνο-βρετανού εφοπλιστή Κωστή Περατικού (28 Μαΐου 1997), ενώ η ανάλυση του DNA αποδεικνύει τη συμμετοχή του και στην επίθεση με ρουκέτα κατά του Γερμανού πρέσβη Άλμπερτ Κούνα (16 Μαΐου 1999). Η αρχή της αποκάλυψης της 17 Νοέμβρη έχει ξεκινήσει…
Στη συνέχεια ακολουθεί επιχείρηση της Αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας στον οδό Πάτμου 84 στα Κάτω Πατήσια. Εκεί εντοπίζεται η πρώτη γιάφκα, ενώ λίγες μέρες μετά αποκαλύπτεται δεύτερη γιάφκα, στην οδό Δαμάρεως 73, στο Παγκράτι.
Στις 15 Ιουλίου η ΕΛ.ΑΣ ανακοινώνει ότι καταζητείται ο Δημήτρης Κουφοντίνας, ενώ την επόμενη μέρα συλλαμβάνονται στην Αθήνα ο Χριστόδουλος Ξηρός και στη Θεσσαλονίκη ο αδελφός του Βασίλης και ο Διονύσης Γεωργιάδης.
Στις 17 Ιουλίου 2002 συλλαμβάνεται στους Λειψούς ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, ο φερόμενος ως αρχηγός της οργάνωσης.
Ο κύκλος των συλλήψεων θα ολοκληρωθεί στις 5 Σεπτεμβρίου. Ήταν η μέρα που παραδόθηκε στις αρχές ο Δημήτρης Κουφοντίνας. «Αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη. Όλα τέλειωσαν» είχε πει μεταξύ άλλων.
Μιχάλης Χρυσοχοΐδης: Πώς πιάσαμε τη 17 Νοέμβρη
Χρυσοχοΐδης, Νασιάκος και Οικονόμου (μαζί τους και ο Στέλιος Σύρος) ήταν για ώρες κλεισμένοι μέσα στο γραφείο του υπουργού την παραμονή της επιχείρησης της αντιτρομοκρατικής στους Λειψούς για τη σύλληψη του Αλέξανδρου Γιωτόπουλου. Τα ίδια πρόσωπα, πάλι, έμειναν πολλές ώρες μαζί όταν ο Δημήτρης Κουφοντίνας παραδόθηκε στη ΓΑΔΑ. Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης Υπουργός Προστασίας του Πολίτη τότε, απέκτησε τεράστια δημοφιλία καθώς επί των ημερών του εξαρθρώθηκε όχι μόνο η 17 Νοέμβρη, αλλά η ΕΛΑ και ο Επαναστατικός Αγώνας.
Σε μια συγκλονιστική συνέντευξη στην Αυτοψία, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης περιέγραψε πώς έφτασαν στην σύλληψη των μελών της 17 Ν:
