«Κολοσσιαία αποτυχία» χαρακτηρίζει η εφημερίδα Guardian το πρόγραμμα διάσωσης από το οποίο βγαίνει η Ελλάδα. Με ένα αιχμηρό άρθρο η βρετανική εφημερίδα σημειώνει ότι η χώρα μπορεί επιτέλους να αποχωρεί από τα μνημόνια και αυτό να παρουσιάζεται ως το ελληνικό success story ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα. «Μετά […]
«Κολοσσιαία αποτυχία» χαρακτηρίζει η εφημερίδα Guardian το πρόγραμμα διάσωσης από το οποίο βγαίνει η Ελλάδα.
Με ένα αιχμηρό άρθρο η βρετανική εφημερίδα σημειώνει ότι η χώρα μπορεί επιτέλους να αποχωρεί από τα μνημόνια και αυτό να παρουσιάζεται ως το ελληνικό success story ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα.
«Μετά από οκτώ χρόνια, η Ελλάδα θεωρείται αρκετά ισχυρή ώστε να σταθεί στα δικά της πόδια. Το διεθνές πρόγραμμα διάσωσης που προσέφερε στην Αθήνα οικονομική βοήθεια έκτακτης ανάγκης τερματίζεται.
Εκτός από τους βαρύτατους δημοσιονομικούς κανόνες, που ισχύουν για την επόμενη δεκαετία ή και περισσότερο, οι Έλληνες μπορούν να “αποχαιρετήσουν” την τρόικα – τους αξιωματούχους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης – που πρακτικά διαχειρίζονταν τη χώρα από το 2010.
«Πρόκειται για μια διαφημιστική εκστρατεία που παρουσιάζει την Ελλάδα ως ένα success story, ένα φόρο τιμής στην αλληλεγγύη και μια λογική προσέγγιση που έχει αποκαταστήσει την οικονομική σταθερότητα και παρεμπόδισε την Ελλάδα να είναι η πρώτη χώρα που θα εγκαταλείψει το ευρώ. Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια» σημειώνει ο αρθρογράφος.
«Η Ελλάδα ήταν μια κολοσσιαία αποτυχία. Πρόκειται για μια ιστορία ανικανότητας, άσκοπης καθυστέρησης και των συμφερόντων των τραπεζών που τέθηκαν πάνω από τις ανάγκες των ανθρώπων. Και θα υπάρξουν μακροπρόθεσμες συνέπειες».
Όταν η Ελλάδα έλαβε για πρώτη φορά βοήθεια το 2010, το σχέδιο ήταν να έχει πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές αγορές εντός δύο ετών. Έχει λάβει δύο επιπλέον πακέτα διάσωσης και έξι χρόνια για να συμβεί αυτό, τονίζει και προσθέτει: Παρά τα πακέτα διάσωσης η ελληνική οικονομία έχει τεράστιο έδαφος για να καλύψει, καθώς έχασε το 1/3 του ΑΕΠ της κατά τα χρόνια της κρίσης.
Σύμφωνα με το άρθρο του Guardian, το αρχικό σχέδιο διάσωσης προέβλεπε χρηματοδοτική βοήθεια ύψους 110 δισ. ευρώ σε αντάλλαγμα τη συρρίκνωσης του ελλείμματος κατά 7,5% το 2010. Αυτό δεν ήταν ποτέ εφικτό αλλά βασίστηκε στη θεωρία ότι η δέσμευση για συρρίκνωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και για μείωση των επιπέδων δημόσιου χρέους θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Οι επενδυτές θα απαιτούσαν χαμηλότερη πριμοδότηση για την κατοχή κρατικού χρέους και αυτό θα οδηγούσε μακροπρόθεσμα σε χαμηλότερα επιτόκια. Η ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε ένα πρόγραμμα περικοπών των δημοσίων επενδύσεων, που είχε το αντίθετο αποτέλεσμα από το προσδοκώμενο. Η μείωση των μισθών του δημόσιου τομέα και η μείωση των παροχών οδήγησαν σε χαμηλότερη κατανάλωση και περαιτέρω συρρίκνωση των ιδιωτικών επενδύσεων.
«Τελικά αυτή η προσέγγιση οδήγησε σε μια σπειροειδή πτώση καθώς χάθηκαν θέσεις εργασίας και συρρικνώθηκαν τα φορολογικά έσοδα. Το δημόσιο χρέος αυξήθηκε αντί να μειωθεί οδηγώντας σε πιέσεις για ακόμη μεγαλύτερες περικοπές», σημειώνει στο άρθρο του ο Guardian.
Στην έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα οικονομικής στήριξης αναφέρονται σε εκτενή άρθρα τους και άλλοι μεγάλοι δημοσιογραφικοί οργανισμοί, παρουσιάζοντας, με χρονολογική σειρά, πως εξελίχθηκε η κατάσταση στη χώρα από το 2010 και μετά, αλλά και τις προοπτικές που ανοίγονται στο μέλλον.
Bloomberg: Η Ελλάδα εξέρχεται από το πρόγραμμα στήριξης
«Η Ελλάδα εξέρχεται από το πρόγραμμα στήριξης, γεγονός συμβολικό για τη υπέρβαση της κρίσης χρέους που πυροδοτήθηκε πριν οκτώ χρόνια και άλλαξε ριζικά την οικονομία και τις ζωές των ανθρώπων» μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg.
Όταν, τον Μάιο του 2010, εκπονήθηκε το πρώτο από τα τρία προγράμματα, οι πολιτικοί των χωρών της ευρωζώνης υποστήριξαν πως η κρίση ήταν το αποτέλεσμα χρόνιας δημοσιονομικής και οικονομικής απειθαρχίας. Τα δάνεια χορηγήθηκαν συνοδευόμενα από αυστηρούς όρους, για να δικαιολογηθεί η παραβίαση της ρήτρας περί μη διάσωσης χώρας στην ευρωζώνη. Ποιες ήταν οι επιδόσεις της Ελλάδας;
Οικονομικό πλήγμα
Την ώρα που η κατάρρευση της Ελλάδας προκάλεσε κραδασμούς πολύ πέραν των συνόρων της, οι επιπτώσεις στο εσωτερικό της χώρας με πληθυσμό μόλις 11 εκατομμυρίων υπήρξε ιδιαίτερα δραματικό. Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 25% και το επίπεδο διαβίωσης κατέρρευσε, αφού χάθηκαν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας και η ανεργία σκαρφάλωσε κάποια στιγμή στο 28%.
Δημόσια οικονομικά
Το ελληνικό σκέλος της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης εκδηλώθηκε όταν η κυβέρνηση του τότε νεοεκλεγέντος πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου αποκάλυψε την αλήθεια για τα δημοσιονομικά της χώρας, με το έλλειμμα του 2009 να διογκώνεται πάνω από το 15% του ΑΕΠ, πενταπλάσιο από το όριο της ΕΕ. Κατά τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση στράφηκε περισσότερο στο συνολικό ύψος του χρέους και το ισοζύγιο. Δόθηκε λιγότερη προσοχή στο γεγονός ότι επί δύο χρόνια τα έσοδα υπερβαίνουν τις δαπάνες και η κυβέρνηση επιτυγχάνει πλεόνασμα. Η επιτυχία αυτή οφείλεται στις περικοπές των δαπανών ενώ τα έσοδα διατηρήθηκαν στα ίδια περίπου επίπεδα. Δεδομένου όμως του μεγέθους της ύφεσης, η διατήρηση των εσόδων σε σταθερά επίπεδα σημαίνει τεράστια αφαίμαξη της μεσαίας τάξης, που καλείται να καταβάλει όλο και υψηλότερους φόρους.
Δημόσια διοίκηση
Στο τομέα των δαπανών, τα προβλήματα της Ελλάδας οφείλονταν εν μέρει στην έκρηξη της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα την περίοδο που προηγήθηκε της κατάρρευσης. Η άρνηση να απολυθεί προσωπικό του δημοσίου έγινε πολύ νωρίς αιτία διαξιφισμών μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών. Το θέμα έχασε την σημασία του όταν το προσωπικό μειώθηκε κατά 150.000 μετά την εφαρμογή του μέτρου της μιας πρόσληψης ανά πέντε αποχωρήσεις. Ωστόσο η πρόοδος υπήρξε αργή στην απονομή δικαιοσύνης, ενώ το βάρος της γραφειοκρατίας δυσκολεύει την προσέλκυση επενδύσεων.
Ανταγωνιστικότητα
Επί οκτώ χρόνια, η μόνιμη επωδός των εταίρων της ευρωζώνης και του ΔΝΤ ήταν πως η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να γίνει ανταγωνιστικότερη. Εφαρμόζοντας τρία προγράμματα, η Ελλάδα πούλησε κρατικά ακίνητα, πραγματοποίησε σαρωτικές αλλαγές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και άλλαξε επαγγελματικές ρυθμίσεις, από τους δικηγόρους μέχρι τα κομμωτήρια. Μεγάλη υπήρξε και η μείωση του εργατικού κόστους, ιδίως μετά τις αλλαγές στις συλλογικές συμβάσεις και την μείωση του βασικού μισθού. Οι δανειστές υποστηρίζουν ότι η μείωση απλά αντιστάθμισε τις μεγάλες αυξήσεις που είχαν γίνει την περίοδο που προηγήθηκε της κρίσης, αυξήσεις που δεν ήταν εναρμονισμένες με την παραγωγικότητα της οικονομίας. Η μείωση των μισθών, συνδυασμένη με την αύξηση της φορολόγησης και την απώλεια θέσεων εργασίας, υπήρξε κύριος παράγοντας για την πτώση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων. Ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας θέλει να καταργήσει ορισμένες από τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις μετά την λήξη του προγράμματος και να αυξήσει τον κατώτατο μισθό. Η Ελλάδα δεν κατόρθωσε την ανάκαμψη με ατμομηχανή τις εξαγωγές που πέτυχαν άλλες χώρες, όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία. Ωστόσο σχεδόν εξαφάνισε το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Χρηματοπιστωτικός τομέας
Όταν εκδηλώθηκε η κρίση, οι τραπεζίτες αρέσκονταν να υποστηρίζουν ότι η διοίκηση των ιδρυμάτων τους ήταν συντηρητική και το πρόβλημα γεννήθηκε από τον δημόσιο τομέα. Όμως η καταστροφή δεν άργησε να έρθει. Οι τράπεζες πρακτικά πτώχευσαν για ένα διάστημα το 2012, η αναδιάρθρωση του χρέους εξαφάνισε την αξία των ομολόγων που είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους και τρία χρόνια μετά, έκλεισαν επί εβδομάδες πριν ανοίξουν και πάλι μετά την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων. Ακόμη αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις, βεβαρημένες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ανέρχονται στο 50% του συνόλου. Τα προβλήματα αυτά οδήγησαν σε απώλειες καταθέσεων και διαύλων διατραπεζικού δανεισμού, ενώ κρατήθηκαν ζωντανές χάρη στην παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ. Η ανάγκη για τον δανεισμό αυτό μειώνεται πλέον σταθερά και, ενώ η χώρα οδεύει προς την έξοδο από το πρόγραμμα, αναπληρώθηκε από διατραπεζικό δανεισμό για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης, τονίζει το Bloomberg.
Δείτε ακόμη:
Μνημόνιο τέλος: Χορός στο Σύνταγμα τώρα;
