Τον Ιούνιο του 2017 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Ασφάλεια των Μεταφορών (ETSC) δημοσιοποίησε την ετήσια έκθεση του για την κατάσταση της Οδικής Ασφάλειας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεξεργαζόμενο τα στοιχεία που είχαν υποβάλλει οι χώρες για το 2016. 25.671 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους στο ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο τη χρόνια που πέρασε και αν δεχτούμε την αναλογία που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει (4 σοβαρά τραυματίες για κάθε νεκρό) πάνω από 100.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν σοβαρά με πιθανή μια μόνιμη αναπηρία.
Το πρώτο σημαντικό στοιχείο που προέκυψε από την ανάγνωση των αποτελεσμάτων είναι το γεγονός πως για τρίτη συνεχή χρονιά ο αριθμός των θανάτων από τροχαίες συγκρούσεις, παρά τις προσδοκίες και τις ευχές, δεν μειώνεται. Άμεση συνέπεια του γεγονότος αυτού είναι να φαντάζει πλέον ανέφικτος ο στόχος που είχε τεθεί από το 2010 από την Ευρωπαϊκή Ένωση για μείωση κατά 50% των θανάτων από τροχαία στη δεκαετία 2011-2020. Ο ίδιος στόχος είχε τεθεί, χωρίς να επιτευχθεί και για την δεκαετία 2001 – 2020.
To δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι πως η πιθανότητα θανάτου στο οδικό δίκτυο για όσους κυκλοφορούν στο ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο (με οποιαδήποτε ιδιότητα: πεζού, ποδηλάτη, οδηγού ή επιβάτη μηχανοκίνητου κλπ) διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα. Ενώ υπάρχει μια ομάδα χωρών με λιγότερους από 30 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων την ίδια στιγμή μια άλλη ομάδα χωρών έχει από από 81 έως 100 νεκρούς ανά εκατομμύριο. Θα ήταν κωμικό, αν δεν ήταν τραγικό να προσπαθεί κανείς να εξαγάγει «ένα ευρωπαϊκό μέσο όρο» στο θάνατο όταν η ανισότητα είναι χαώδης. Ιδεολογήματα τέτοιου τύπου που διακινούνται από τις επίσημες αρχές τα τελευταία είκοσι χρόνια δεν βοήθησαν κανέναν να νιώσει και να κυκλοφορεί ασφαλέστερα στο οδικό δίκτυο πχ της Ρουμανίας ή της Ελλάδας ούτε να νιώσει ανασφαλής κυκλοφορώντας στη Σουηδία ή τη Μ. Βρετανία. Αν πιστέψουμε τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί από τις ίδιες τις χώρες, το 2016 η πιθανότητα θανάτου στο οδικό δίκτυο στην Ελλάδα ήταν τριπλάσια από την Νορβηγία, την Ελβετία τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στην Ρουμανία και την Βουλγαρία η πιθανότητα ήταν τετραπλάσια.
Η ανισότητα αυτή ήταν εμφανής και στον απολογισμό της δεκαετίας 2001 – 2020 και φαίνεται να παραμένει αμετάβλητη ή με πολύ μικρές διαφοροποιήσεις. Σε ενα γενικό επίπεδο θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει πως στην Ευρωπαική ήπειρο, την ασφαλέστερη απο άποψη οδικής ασφάλειας ήπειρο στον κόσμο, η πιθανότητα θανάτου στο οδικό δίκτυο αυξάνει όσο χαμηλότερο είναι το εισόδημα της χώρας. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνουν τις διαπιστώσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εδώ και μια δεκαπέντε χρόνια τουλάχιστον πως οι χώρες μέσου και χαμηλού εισοδήματος παρότι αναλογικά κατέχουν μικρότερο αριθμό μηχανοκίνητων οχημάτων έχουν συντριπτικά μεγαλύτερο αριθμό τροχαίων συγκρούσεων τραυματισμό και θανάτων σε σχέση με τις υψηλού εισοδήματος χώρες.
Σημειώνουμε εδώ ότι τα στοιχεία αποστέλλονται από τις στατιστικές υπηρεσίες κάθε χώρας με βάση τα δεδομένα των αστυνομικών αρχών και όχι των υπηρεσιών Υγείας. Καθως επίσης πως στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε θύμα τροχαίου που επιβιώνει τριάντα ημέρες μετά το συμβάν και πεθαίνει στη συνέχεια δεν καταγράφεται ως θύμα τροχαίου…
Υπάρχει “Ευρωπαϊκή πολιτική για την Οδική Ασφάλεια”;
Τα αποτελέσματα που καταγράφηκαν το 2016, εκτός απο προάγγελος αποτυχίας σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί είναι ενδεικτικά του τι σημαίνει η υποτιθέμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για την οδική ασφάλεια. Το 2016 οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένουν (με έξι χρόνια καθυστέρηση) στον στόχο που είχε τεθεί για το 2010: Να μειωθεί ο αριθμός των νεκρών από τροχαίες συγκρούσεις κατά 50% σε σχέση με το 2001.
Αν κανείς έπαιρνε στα σοβαρά τους στόχους που τέθηκαν και δεν ακροβατούσε με στατιστικές αλχημείες θα έβλεπε με την πρώτη ματιά πως οι 55.052 νεκροί του 2001 αν είχαν υποδιπλασιαστεί το 2010 θα γινόταν 27.546. Και αν σαν βάση εκκίνησης της δεκαετίας 2011-2020 χρησιμοποιούνταν τα αποτελέσματα αυτής της “ποθητής” τάσης μείωσης κατά 50% για τη δεύτερη δεκαετία αυτό θα σήμαινε ότι θα φτάναμε σε ένα επίπεδο με λιγότερους από 13.000 θανάτους από τροχαία το 2020.. Η σταθεροποίηση στο επίπεδο των 25 -26.00 θανάτων τα τέσσερα τελευταία χρόνια (2013: 26.025, 2014: 26,020, 2015: 26.190, 2016: 25.671) δείχνει καθαρά πως όπως εξελίσσονται τα πράγματα φαντάζει αδιανόητο (εκτός και αν έχουμε κάποια εκρηκτική μακρόχρονη αύξηση των τιμών των καυσίμων) ο αριθμός να κατέβει κάτω από τις 20.000 το 2020. Ακόμα και αν δεχτούμε τις στατιστικές μεθοδεύσεις που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η αποτυχία είναι παταγώδης. Περνώντας ως βάση τους αναφερόμενους 30.804 νεκρούς του 2011 ο στόχος 50% σήμαινε περίπου 15.000.
Η αριθμητική του θανάτου
Σύμφωνα με τα ανακοινωθέντα στοιχεία την τελευταία εξαετία (2011-2016) σαν αποτέλεσμα κάθε μορφής τροχαίων συγκρούσεων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχασαν την ζωή τους τουλάχιστον 136.967 άνθρωποι. Για να έχουμε μια ισοδύναμη, αλλά πολύ πιο δυνατή εικόνα, αυτό σημαίνει πως στο διάστημα αυτό εξαφανίστηκε ο πληθυσμός μια πόλης όπως η Λάρισα, η Στάρα Ζαγορά, η Οξφόρδη, το Ίγκολσταντ, η Φότζια, η Λιμόζ, ή το Άαλμποργκ. Για την ίδια περίοδο ο αριθμός των σοβαρά τραυματιών με αυξημένη πιθανότητα μόνιμης αναπηρίας εκτιμάται στους 547.868, όσος περίπου ο πληθυσμός μια πόλης όπως ο Πειραιάς, το Ρότερνταμ, η Γλασκώβη, το Πόζναν, το Ελσίνκι, η Μάλαγα, το Βίλνιους, η Βρέμη, ή η Λισαβόνα,
Αυτά είναι τα αποτελέσματα της άρνησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να υιοθετήσει την πολιτική «Όραμα Μηδέν» για το σύνολο της Ευρώπης. Είναι τα αποτελέσματα της άρνησης της υιοθέτησης μιας κοινής πολιτικής όσον αφορά στους παράγοντες κινδύνου που αποδεδειγμένα αυξάνουν την πιθανότητα εμπλοκής σε τροχαία σύγκρουση. Η κάθε χώρα μπορεί να έχει τα όρια ταχύτητας και τα όρια συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα των οδηγών που αυτή θέλει. Να τιμωρεί τον φόνο από τροχαίο και να αποτιμά την ανθρώπινη ζωή, την ζωή των θυμάτων.
Για να είμαστε δίκαιοι ωστόσο ένα κοινό πανευρωπαϊκό κεκτημένο: Το τροχαίο τραύμα δεν είναι ζήτημα Δημόσιας Υγείας. Η πρόληψη του δεν αφορά τα υπουργεία Υγείας άλλα τα υπουργεία… Μεταφορών. Ευχές για τη μείωση των τροχαίων και αγώνας για την αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων: Ο ευρωπαϊκός δρόμος για την οδική ασφάλεια. Ας ετοιμαστούμε για τον «νέο» στόχο της μείωσης κατά 50% των θανάτων την δεκαετία 2021-2030. Σιγά σιγά σε μερικές δεκαετίες ή και αιώνες θα συμπέσουμε με το όραμα Μηδέν.
«SOS Τροχαία Εγκλήματα» Πανελλαδικός Σύλλογος