Ομιλία Υποψηφίου Προέδρου ΔΣΑ, Δημήτρη Αναστασόπουλου, στην Πρώτη Εκδήλωση του Συνδυασμού «Ο Δικηγόρος-Όλοι εμείς, μαζί!»
«Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,
Είναι μεγάλη η τιμή που μου κάνετε να βρίσκεστε σήμερα εδώ, σε μια δύσκολη εποχή, όχι μόνο επειδή βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού, αλλά κυρίως επειδή γνωρίζω καλά πόσο δύσκολη είναι η εποχή για τον κλάδο μας και πόσο πολύ έχει απαξιωθεί η ενασχόληση με τα κοινά.
Όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν ότι δεν μου αρέσει ο ξύλινος λόγος, για αυτό λάβετε ως δεδομένο ότι πραγματικά αισθάνομαι πολύ μεγάλη τιμή που στέκομαι εδώ σήμερα, ενώπιον σας.
Και αισθάνομαι μεγάλη τιμή και για το γεγονός ότι στην πρώτη αυτή συζήτηση, στην αρχή δηλαδή μίας προσπάθειας, συμμετέχουν τρεις άνθρωποι που αγαπώ και θαυμάζω, που και εκείνοι έχουν αποδείξει ότι αγαπούν αυτό που κάνουν και για αυτό το λόγο και έχουν διακριθεί.
Ο Θρασύβουλος Κονταξής είναι η επιτομή του Δικηγόρου. Με γνώσεις, επιστημοσύνη, πολύ μεγάλη εμπειρία και καταξίωση, και όμως ταυτόχρονα με απαράμιλλο ήθος, τόσο ως δικηγόρος όσο και ως άνθρωπος. Πετυχημένος αλλά ακομπλεξάριστος, γνωστός ποινικολόγος αλλά ταπεινόφρων.
Ο Γιώργος Κυριακόπουλος είναι ο υποδειγματικός συνδυασμός Δικηγόρου και Ακαδημαϊκού. Ως δικηγόρος έχει μία λαμπρή πορεία, κατά την οποία αποδεικνύει ότι η νομική επιστήμη είναι αναγκαίο στοιχείο μιας επιτυχημένης δικηγορικής καριέρας. Και το λέω αυτό γιατί ακούμε καμία φορά ότι «δεν χρειάζεται να ξέρεις πολλά γράμματα αρκεί να κάνεις δημόσιες σχέσεις». Παράλληλα, στη Νομική Σχολή έχει επιτελέσει ένα σπουδαίο έργο. Οι δε ομάδες των φοιτητών Νομικής που εκπαιδεύει πετυχαίνουν τη μία διεθνή διάκριση μετά την άλλη.
Για τον Κώστα Παπαχλιμίντζο ενδεχομένως να είμαι ακόμα πιο υποκειμενικός, καθόσον τον γνωρίζω από τότε που ήμασταν συμφοιτητές, οπότε είχε ήδη είχε ξεχωρίσει για το πολύ δυνατό μυαλό και την πένα του.
Αφορμή για την πρωτοβουλία της αποψινής συζήτησης αποτελεί η κοινή μας διαπίστωση ότι, μετά από όλα όσα έχουμε υποστεί, ως συνέπεια της οξύτατης οικονομικής κρίσης, αλλά όχι μόνον αυτής, η ελληνική δικηγορία διέρχεται σήμερα τη χειρότερη στιγμή της σύγχρονης ιστορίας.
Με απλά λόγια, «δεν πάει άλλο».
Όπως, επίσης, είναι μάλλον κοινή η αντίληψη της μεγάλης πλειονότητας των συναδέλφων ότι, τα τελευταία χρόνια, οι διοικήσεις των Δικηγορικών Συλλόγων έχουν επιφέρει ελάχιστα έως καθόλου αποτελέσματα. Δεν αναφέρομαι βεβαίως μόνο στο σήμερα. Όμως, είναι καθήκον όλων μας να σπάσουμε αυτόν το φαύλο κύκλο των – πολλών – τελευταίων ετών, που αποτυπώνεται στη διαπίστωση ότι «κάθε διοίκηση καταλήγει να είναι είτε ίδια είτε χειρότερη από την προηγούμενη».
Γνωρίζετε ότι δεν είμαι εκείνος που του αρέσει να αναλώνεται σε στείρα κριτική. Δεν φτάνει να δείχνουμε το πρόβλημα, πρέπει να το λύνουμε.
Για αυτό σήμερα θα περιορίσω την κριτική μου σε ορισμένα μόνο παραδείγματα που καταδεικνύουν ότι ο Σύλλογος μας νοσεί βαθιά.
Καταρχάς σε σχέση με την υποχρέωση εγκατάστασης POS, που μέχρι το τέλος αυτού του μήνα θα πρέπει να έχουμε όλοι προμηθευτεί. Βγήκαν προσφάτως συνδικαλιστές και «θριαμβολογούσαν» ότι τάχα κερδίσαμε ενώπιον της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, ενώ στην πραγματικότητα η Αρχή αποφάνθηκε αντίθετα όσον αφορά στην ουσία της προσφυγής μας σε αυτή (!), δεχόμενη μόνο το επιχείρημα περί υπέρβασης νομοθετικής εξουσιοδότησης, και σχετικά με την έννοια του «εντολέα/καταναλωτή», το οποίο στην πραγματικότητα θα κριθεί δεσμευτικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Επί του παρόντος, όμως, και παρά τους προαναφερόμενους «πανηγυρισμούς», η εγκατάσταση POS παραμένει υποχρεωτική, η προθεσμία λήγει σε λίγες ημέρες και η διοίκηση του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών δεν φρόντισε επί του παρόντος να κάνει απολύτως τίποτα προκειμένου να διαπραγματευτεί ή έστω να επικοινωνήσει απλώς με τις τράπεζες για να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές ή έστω τις διαθέσιμες προσφορές, προς ενημέρωση και διευκόλυνση όλων των συναδέλφων.
Αυτό δηλαδή το ελάχιστο, το απολύτως αυτονόητο, που έκανε ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης – και είναι προς τιμήν του.
Επίσης, τους προηγούμενους μήνες μας απασχόλησε έντονα το ζήτημα της καταβολής του ποσού της ετήσιας δήλωσης στο Σύλλογο μας, ήτοι εάν θα έπρεπε να ισχύσει και φέτος η έκπτωση κατά 50% που είχε αποφασιστεί το προηγούμενο έτος 2016. Μέχρι τις αρχές Μαρτίου, οι υπηρεσίες μας εισέπρατταν την μειωμένη εισφορά, κάτι που ασφαλώς γνώριζε το Προεδρείο του Συλλόγου μας, αφού και ο ίδιος το είχα επισημάνει επανειλημμένως ήδη από τον Ιανουάριο. Δυστυχώς, η επιλογή της Διοίκησης ήταν να πετάξει το μπαλάκι στους υπαλλήλους, ενώ είναι βέβαιο ότι εκείνοι εκτελούσαν εντολές. Τελικώς, προκειμένου να διασωθεί κάπως «συνδικαλιστικά» η κατάσταση, αποφασίστηκε – μετά την έντονη κριτική των συναδέλφων –- να «πετάξουμε», το ποσό των 266.863,18 ευρώ, που είχε συγκεντρωθεί από το αδιανέμητο μέρισμα από το 2014 μέχρι σήμερα, ώστε να μειωθεί η εισφορά μόλις κατά περίπου 10 ευρώ… Αντιλαμβάνεται κανείς ότι το ποσό αυτό θα έπρεπε να αξιοποιηθεί προκειμένου να δημιουργήσουμε κάτι καλύτερο για τους συναδέλφους και όχι να το θυσιάσουμε προκειμένου να διασωθούμε πρόσκαιρα συνδικαλιστικά!
Ακόμα πιο τρανό παράδειγμα της δυσλειτουργίας του Συλλόγου μας ήταν η διαχείριση που έγινε στο μεγάλο ζήτημα του νέου ΚΠολΔ. Ενώ υπήρχαν συνάδελφοι μας στην νομοπαρασκευαστική επιτροπή, και ενώ υπήρχαν διαφορετικές προτάσεις που είχαν κατατεθεί, δεν ασχοληθήκαμε ποτέ σοβαρά με τις συζητήσεις εντός της επιτροπής, ώστε να υποστηρίξουμε τις θέσεις που θεωρούσαμε ορθότερες.
Αντιθέτως, επιλέξαμε και αυτή τη φορά να πετάξουμε την μπάλα στην εξέδρα, με ένα δημοψήφισμα απλοϊκό κατά τα ερωτήματα του και με πολύημερες πάλι αποχές. Αποτέλεσμα μηδέν, και χωρίς μάλιστα να μπορεί κανείς να πει σήμερα, μετά από τους πρώτους μήνες εφαρμογής της νέας πολιτικής δικονομίας, αν αυτή είναι σωστή, λάθος, ή τελείως λάθος.
Αφήνοντας πίσω μας όλες αυτές τις στρεβλώσεις – και ελπίζω να τις αφήσουμε οριστικά πίσω τον προσεχή Νοέμβριο – θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ στο πως εγώ αντιλαμβάνομαι το Σύλλογο μας για την επόμενη τετραετία.
Ευθύς εξαρχής να τονίσω ότι δεν αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας ως τους «επαΐοντες» που κατέχουν όλες τις λύσεις αλλά και τον τρόπο που αυτές θα εφαρμοστούν.
Αντιθέτως, απευθύνουμε κάλεσμα σε όλους να συνδιαμορφώσουμε το πλαίσιο στο οποίο πρέπει να κινηθούμε.
Σε αυτή την κατεύθυνση άλλωστε έχουμε αναρτήσει ένα κρίσιμο, κατά την άποψη μου, ερωτηματολόγιο, στην ιστοσελίδα της ΕΕΝ e-Θέμις (http://www.ethemis.gr), στο οποίο θέτουμε τα πλέον σημαντικά ζητήματα που μας απασχολούν. Οι δε μέχρι σήμερα απαντήσεις δείχνουν ότι το δικηγορικό σώμα είναι έτοιμο για μεγάλες αλλαγές!
Τα τελικά αποτελέσματα της έρευνας θα τα δημοσιεύσουμε το Σεπτέμβριο, μαζί με το πρόγραμμά μας.
Ωστόσο, οι βασικοί άξονες, πάνω στους οποίους πιστεύουμε ότι πρέπει να κινηθούμε, είναι οι εξής: Α. Αναδιοργάνωση του Συλλόγου μας, με έμφαση στις υπηρεσίες που δύναται να παρέχει στα μέλη του. Β. Αντιμετώπιση της δυσβάσταχτης φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης, με προτάσεις, σχέδιο και μεθοδικότητα. Γ. Παρεμβάσεις για τον εξορθολογισμό του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης, όχι με αποσπασματικά μέτρα αλλά με αντιμετώπιση των χρόνιων παθογενειών της. Πιο αναλυτικά:
Α. ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ
Το ζήτημα με την ετήσια εισφορά που ανέφερα προηγουμένως, και κυρίως η εντονότατη αντίδραση των συναδέλφων, δείχνει ασφαλώς τη δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πλειονότητα των δικηγόρων. Καταδεικνύει, όμως, κατά την άποψη μου, ένα ακόμα σημαντικότερο ζήτημα, σε ό,τι αφορά το Σύλλογό μας: ότι τα μέλη του έχουν χάσει την ψυχική και οργανική σύνδεση μαζί του. Αισθάνονται ότι δεν τους παρέχει τίποτα, φτάνοντας συχνά και σε λάθος ισοπεδωτικές απόψεις, ότι δεν χρειάζονται οι Σύλλογοι. Με λίγα λόγια, αισθάνονται ότι η ετήσια εισφορά που καταβάλλουν για την ανανέωση της ταυτότητας τους δεν έχει κανένα αντίκρυσμα. Για αυτό και σταδιακά τα τελευταία χρόνια αυξάνονται κατακόρυφα οι συνάδελφοι που δεν καταβάλλουν την ετήσια εισφορά τους: ενώ το 2009 ήταν μόνο 804 και το 2014, αντίστοιχα, 1.419, το 2015 έφτασαν τους 4.248 και το 2016 τους 6.855! Αυτό είναι το πρώτο που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, και θα το κάνουμε, καθώς είναι αποκλειστικά στο χέρι μας.
Και θα το κάνουμε σχεδιάζοντας όμως πρώτα πρώτα το μέλλον του δικηγορικού σώματος. Είναι γνωστό ότι διαχρονικά υφίσταται πληθωρισμός δικηγόρων στη χώρα μας. Αν και τα τελευταία χρόνια γίνεται μια – βίαιη δυστυχώς – «διόρθωση» ως προς αυτό, καθώς πολλοί συνάδελφοι, όλων πλέον των γενεών, εξαναγκάζονται σε παραίτηση, παραμένουμε πάνω από 21.000 δικηγόροι στην Αθήνα. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η δικηγορική ύλη μειώνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια, καθιστά αναγκαία τη διεξαγωγή αναλογιστικής μελέτης η οποία θα αξιολογήσει πόσοι δικηγόροι είμαστε σήμερα, πόσες παραστάσεις κάνουμε, και, συναξιολογώντας όλους τους σχετικούς δείκτες της οικονομίας, να καταλήγει στους πόσους δικηγόρους μπορεί να «σηκώσει» η αγορά τα επόμενα χρόνια. Αφού έχουμε τα στοιχεία αυτά, θα καταλήξουμε και σε πιο μοντέλο από τα περισσότερα που υπάρχουν στις ευρωπαϊκές χώρες θα επιλέξουμε, ώστε μέσω των εξετάσεων για την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος να εισέρχονται, εν τέλει, όσοι μπορούν να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια στο επάγγελμα.
Από τα πλέον σημαντικά ζητήματα είναι η θέσπιση ενός σύγχρονου Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος θα εφαρμόζεται. Έχει τεράστια σημασία όχι μόνο για το πώς βλέπουμε εμείς τους εαυτούς μας αλλά και για το πώς μας βλέπει η κοινωνία. Όταν στην Αμερική και στην Ευρώπη έχει ξεκινήσει από χρόνια η συζήτηση για τα ανεκτά όρια παρουσίας των δικηγόρων στα social media, από επαγγελματικής σκοπιάς, δεν επιτρέπεται και σε αυτό το θέμα να ομφαλοσκοπούμε. Θα θεσπίσουμε λοιπόν έναν σύγχρονο κώδικα δεοντολογίας και θα επιδιώξουμε να διδάσκεται στις Νομικές Σχολές της χώρας. Παράλληλα, θα γίνονται υποχρεωτικά σεμινάρια για τους ασκούμενους δικηγόρους αλλά και ετήσια σεμινάρια για όλους, με ενημέρωση για όλες τις εξελίξεις.
Άλλο πολύ σημαντικό ζήτημα είναι οι αμοιβές μας. Ασφαλώς ο Σύλλογος δεν μπορεί να εξασφαλίσει δουλειές για τα μέλη του. Μπορεί όμως να συμβάλει ώστε αυτά να αμείβονται για την εργασία τους. Θα αναδείξουμε το ζήτημα της χρονοχρέωσης και θα το επιβάλλουμε στη συνείδηση τόσο ημών όσο και της κοινωνίας. Ο δικηγόρος δεν είναι ούτε ψυχολόγος ούτε ανοιχτή γραμμή νομικής υποστήριξης. Προσφέρει τις γνώσεις και το χρόνο του και πρέπει να αμείβεται για αυτό. Σε αυτή την κατεύθυνση θα λάβουμε νέα απόφαση για την επιβολή χρονοχρέωσης και θα την επικαιροποιούμε σε ετήσια βάση.
Σχετικά με τις υπηρεσίες μας ειδικότερα, ενδεικτικά και μόνο αναφέρομαι στα εξής:
– Επανίδρυση και λειτουργία οργανωμένου Γραφείου Τύπου, που θα ενημερώνει άμεσα τόσο τα μέλη του όσο και την κοινωνία για όλες τις εξελίξεις που μας αφορούν, με αντίστοιχη παρουσία και στα social media. Σήμερα, δυστυχώς, ακόμα και τα μέλη του ΔΣ δεν λαμβάνουμε πρωτογενή πληροφόρηση από το Προεδρείο, καθώς αυτή η πληροφόρηση κρατείται ώστε να διοχετεύεται μέσα από τους λογαριασμούς Facebook συγκεκριμένων Συμβούλων, ώστε να «πουλάνε εκδούλευση» στους συναδέλφους. Δυστυχώς τόσο αφελείς τους θεωρούν!
– Πλήρης αναμόρφωση της Τράπεζας Νομικών Πληροφοριών «Ισοκράτης». Το http://www.dsanet.gr/1024×768.htm έχει από άποψης περιεχομένου, τις περισσότερες δικαστικές αποφάσεις, αλλά δυστυχώς είναι δυσλειτουργικό, καθότι έρχεται από έναν άλλο αιώνα.
– Ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του Συλλόγου στα Μέλη του και κατάργηση των σχετικών οικονομικών επιβαρύνσεων. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί πρέπει για να πάρεις ένα απλό πιστοποιητικό να πρέπει να μεταβείς στο Σύλλογο, και να πληρώσεις και ένσημο. Αυτά είναι τόσο απλά σήμερα να γίνουν ηλεκτρονικά, εξού και θα το υλοποιήσουμε άμεσα!
– Δημιουργία επιτροπών ανά κλάδο δικαίου, οι οποίες θα παρακολουθούν όλες τις νομοθετικές εξελίξεις ώστε να συμμετέχουμε ενεργά σε αυτές και όχι να ενημερωνόμαστε τυχαία για διατάξεις που μας αφορούν. Στις επιτροπές θα συμμετέχουν οι καλύτεροι και όχι οι φίλοι μας.
– Συστηματοποίηση της αντιπροσωπείας μας στο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE), διότι ενώ συμμετέχουν εκπρόσωποί μας στις επιτροπές, η γνώση, που είναι εξαιρετικά σημαντική και πλούσια, δυστυχώς δεν διαχέεται στους συναδέλφους.
– Αναδιοργάνωση της Νομικής Υπηρεσίας μας, η οποία θα έπρεπε να είναι η πρώτη υπηρεσία στην οποία να έχουμε επενδύσει, αλλά δυστυχώς σήμερα υπολειτουργεί και όχι βέβαια με ευθύνη των μόλις δύο συναδέλφων που την απαρτίζουν. Θα αναδιοργανωθεί και θα στελεχωθεί με περισσότερους συναδέλφους και σύγχρονα μέσα, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις τόσο της Διοίκησης όσο των ιδίως των συναδέλφων, δεκάδες εκ των οποίων προσφεύγουν σε αυτή κάθε εβδομάδα αλλά δυστυχώς, λόγω της υποστελέχωσής της, δεν λαμβάνουν εγκαίρως απαντήσεις.
– Εκσυγχρονισμός της Βιβλιοθήκης μας, ώστε το πλουσιότατο υλικό που διαθέτει να είναι άμεσα προσβάσιμο σε όλους τους συναδέλφους. Άνοιγμα και το Σάββατο και καθιέρωση υπηρεσίας όπου θα μπορούμε να παραγγέλνουμε ηλεκτρονικά κάποιο άρθρο ή απόσπασμα βιβλίου, το οποίο να μας αποστέλλεται επίσης ηλεκτρονικά εντός μίας ημέρας. Επίσης, τοποθέτηση μηχανημάτων σκανερ ώστε όποιος θέλει να μπορεί να σκανάρει ό,τι θέλει, όπως αρμόζει σε μία σύγχρονη βιβλιοθήκη, στις αρχές του 21ου αιώνα!
– Πλήρης αναμόρφωση των χώρων μας στα δικαστήρια αλλά και στον ίδιο το Σύλλογο. Η «μούχλα» που σήμερα υπάρχει παντού θα ξεριζωθεί γρήγορα και με πολύ χαμηλό κόστος.
– Συνεχής ενημέρωση όλων των μελών μας με e-mails, για ό,τι νέο προκύπτει, σε επίπεδο νομοθεσίας και νομικής επικαιρότητας.Δεν νοείται να έχουμε τόσες πληροφορίες, τόσο προσωπικό, και οι συνάδελφοι να μη λαμβάνουν πλήρη και έγκαιρη πληροφόρηση για όλα όσα μας απασχολούν.
Επίσης, δύο πρωτοβουλίες τις οποίες θα ξεκινήσουμε άμεσα εφόσον οι συνάδελφοι μας εμπιστευτούν:
– Δημιουργία παιδικού σταθμού, τον οποίο πολλοί έχουν εξαγγείλει στο παρελθόν, πλην όμως κανείς δεν ασχολήθηκε.
– Δημιουργία Λέσχης Δικηγόρων, δηλαδή χώρου αντίστοιχου του κύρους μας, όπου θα μπορούν να προσέρχονται οι δικηγόροι είτε για σίτιση είτε για μελέτη είτε για συζήτηση.
Επιπλέον, θα κάνουμε στρατηγικές συνεργασίες με εταιρείες και υπηρεσίες, τις οποίες ούτως ή άλλως χρησιμοποιούν οι δικηγόροι, λ.χ. για τη μετακίνησή τους (ταξί), προς εξασφάλιση προνομιακών προγραμμάτων και εκπτώσεων.
Στο ίδιο πλαίσιο, για τη μετακίνησή μας, θα ζητήσουμε τη λειτουργία ειδικής γραμμής λεωφορείου για τη διαδρομή: ΔΣΑ – Ευελπίδων – Εφετείο και επιστροφή (κυκλική γραμμή). Σε κάθε περίπτωση, θα εξετάσουμε κάθε δυνατό ενδεχόμενο προς υλοποίησή της.
Πέρα από αυτά τα επιμέρους αλλά πολύ σημαντικά, θα επενδύσουμε στη διαφάνεια λειτουργίας του Συλλόγου μας. Οι προϋπολογισμοί θα ψηφίζονται εγκαίρως και θα δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας. Θα εξασφαλίσουμε, συγχρόνως, τη διαφάνεια στη λειτουργία του ΔΣ του ΔΣΑ. Θα θεσπιστεί Κανονισμός Λειτουργίας του, θα δημοσιοποιούνται οι Ημερήσιες Διατάξεις και θα δίνεται το δικαίωμα σε κάθε συνάδελφο να ζητεί την εισαγωγή θεμάτων προς συζήτηση. Δυστυχώς πρέπει να πω στο σημείο αυτό ότι η εμπειρία μου από την πρώτη αυτή θητεία μου στο ΔΣ ήταν άκρως απογοητευτική.
Ειδική έμφαση πρέπει να δοθεί, τέλος, στους ασκούμενους και νέους δικηγόρους, για τα προβλήματα των οποίων θα γίνει πολύ πιο αναλυτική συζήτηση στο μέλλον, αναφέρω όμως, επί του παρόντος, τρία ενδεικτικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε:
– Δημιουργία Σχολής Δικηγόρων, στα πρότυπα άλλων χωρών, ώστε ο ασκούμενος δικηγόρος να εκπαιδεύεται όχι μόνο σε πρακτικά ζητήματα δικηγορίας ανά κλάδο δικαίου καιστη σύνταξη δικογράφων, αλλά και στη δικηγορική δεοντολογία, καθώς και στην αντιμετώπιση των εντολέων του, τη διαμόρφωση και τη λήψη της αμοιβής του.
– Αξιοποίηση χώρων εντός του κτηρίου του ΔΣΑ, αλλά και του κτηρίου όπου στεγάζεται το ΑΚΚΕΔ «Προμηθέας», και αν χρειαστεί και άλλους, ώστε, με κατάλληλη διαμόρφωση, είτε υπό τη μορφή open space χώρων γραφείων είτε και κανονικών γραφείων, ο νέος συνάδελφος ο οποίος έχει έδρα το σπίτι του και στερείται χώρου για να κάνει λ.χ. ένα επαγγελματικό ραντεβού, να μπορεί αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του επαγγέλματος.
– Εισαγωγή και στην Ελλάδα νέων θεσμών νομικής απασχόλησης, όπως είναι ο θεσμός του «βοηθού δικαστή», δηλαδή νέων δικηγόρων που θα προσλαμβάνονται στα ανώτερα αλλά και στα πρωτοβάθμια δικαστήρια, όπου θα συμβάλλουν αφενός στην προετοιμασία του φακέλου και αφετέρου στο νομικό μέρος των αποφάσεων. Με αυτή τη δημιουργική αξιοποίηση πολλών νέων συναδέλφων, θα διευκολυνθεί το έργο των δικαστηρίων και θα υπάρξει πραγματική επιτάχυνση κατά την απονομή της Δικαιοσύνης.
Κάποιες από τις ανωτέρω πρωτοβουλίες προφανώς συνεπάγονται έξοδα. Αυτά όμως θα καλυφθούν όχι βέβαια με περαιτέρω επιβάρυνση των συναδέλφων αλλά με δραστική περικοπή των δαπανών. Για αυτό το μεγάλο και σοβαρό θέμα, θα πρέπει να συζητήσουμε πολύ αναλυτικά μέσα στο επόμενο διάστημα.
Αυτά, λοιπόν, είναι μόνο κάποια μόνο από όσα μπορούμε να κάνουμε.
Και θα τα κάνουμε.
Β. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΒΑΣΤΑΧΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ
Γνωρίζω ότι το πρώτο που απασχολεί σήμερα τους συναδέλφους είναι η δυσβάσταχτη φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση. Δυστυχώς, η λογική που έχει επικρατήσει είναι μια λογική εξίσωσης των πάντων προς τα κάτω. Και, ακόμα πιο δυστυχώς, οι ηγεσίες μας αποδείχτηκαν κατώτερες των περιστάσεων.
Από τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με την κοινωνική ασφάλιση των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοτελώς απασχολούμενων στα κράτη μέλη της ΕΕ προκύπτει ότι οι δικηγόροι στην Ελλάδα της κρίσης επιβαρύνονται με τις μεγαλύτερες εισφορές στην ΕΕ και την ΕΟΧ.
Προς άρση των ανισοτήτων μεταξύ ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοτελώς απασχολούμενων, σε πρώτη φάση, είναι αναγκαία η μετατροπή του Κλάδου Εφάπαξ του Τομέα Προνοίας Δικηγόρων Αθηνών σε ΝΠΙΔ προαιρετικής ασφάλισης και η θέσπιση διάταξης νόμου για την εξαίρεση του Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης και μετατροπής του σε επαγγελματικό ταμείο. Σημειωτέον ότι υποχρέωση ασφάλισης στον Κλάδο Εφάπαξ έχουν μόνον οι δικηγόροι Αθηνών.
Με τα ως άνω μέτρα το συνολικό ποσοστό εισφοράς των δικηγόρων θα περιοριστεί στο 26,85%, που ισχύει για τους αυτοτελώς απασχολούμενους που υπάγονται στον ΟΑΕΕ, δηλαδή θα πρόκειται για μείωση κατά το 1/3 σε σχέση με τις εισφορές που πληρώνουμε σήμερα.
Παράλληλα, θα εργαστούμε από την πρώτη στιγμή ώστε να διαμορφώσουμε μια θετική πρόταση, που στον πυρήνα της θα έχει ως βάσει ότι η συνολική φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση μας δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 40% του εισοδήματος μας, κατά μέγιστο ποσοστό, τη στιγμή που σήμερα ξεπερνά ακόμα και το 80%.
Αφού διαμορφώσουμε την πρόταση μας θα προβούμε στις εξής δύο ενέργειες:
– Πρώτον, σύναψη συμμαχιών με τους υπόλοιπους κλάδους ελεύθερων επαγγελματιών, με τους οποίους άλλωστε θα επιδιώξουμε και να συνδιαμορφώσουμε τις θέσεις μας. Συμμαχίες όμως που δεν θα είναι ευκαιριακές και εκ των υστέρων, αλλά από την αρχή, με συστηματική συνεργασία και επικοινωνία.
– Δεύτερον, συνομιλία με όλους τα εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων του ελληνικού κράτους αλλά και τους εκπροσώπους των «θεσμών» που έχουν λόγο στη διαμόρφωση των αντίστοιχων ρυθμίσεων. Στο πλαίσιο αυτό, θα επιδιώκουμε τη διαρκή επικοινωνία με κάθε βουλευτή–δικηγόρο ξεχωριστά, προκειμένου να υποστηρίξει τα αιτήματα μας, αφού βεβαίως τον πείσουμε για αυτά.
Και όλα τα παραπάνω θα γίνονται στο φως της ημέρας. Όχι εν κρυπτώ, όχι με συζητήσεις στις οποίες ποτέ δεν μάθαμε τι ειπώθηκε, όχι με «προσωπική συνδικαλιστική ατζέντα». Κάθε συνάντηση μας, κάθε ενέργεια μας, θα είναι δημόσια!
Παράλληλα θα εξετάσουμε και θα ασχοληθούμε με τα εξής ζητήματα:
- Κίνητρα σε δικηγόρους μέσω της μείωσης της φορολόγησης και των εισφορών για την πρόσληψη ανέργων, μέσω ΟΑΕΔ ή ΔΣΑ.
- Απλούστευση και ενοποίηση των επιμέρους ταμείων. Η πολυνομία και η δαιδαλώδης διάρθρωση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης αποτελεί και την βασική αιτία για τις κοινωνικές ανισότητες που παράγει.
- Αρωγή των νέων συναδέλφωνμέσω φορολογικών και κοινωνικοασφαλιστικών ελαφρύνσεων.
- Έλεγχος των αποθεματικών των ταμείων και εξέταση νέων επενδύσεων επί αυτών.
- Άμεση αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του Συλλόγου, για δημιουργία έργων υποδομής, προς όφελος όλων των συναδέλφων.
- Βελτίωση του θεσμού της νομικής βοήθειας σε συνδυασμό με κίνητρα προς τους δικηγόρους να προβαίνουν σε παροχή βοήθειας αναξιοπαθούντων.
- Απαίτηση μεταφοράς του υπολοίπου ΕΦΚΑ σε μελλοντικές χρήσεις στα πρότυπα του ΦΠΑ, ώστε να μη χάνεται στο τέλος της ημερολογιακής χρονιάς.
Τέλος, υπενθυμίζω ότι με την περσινή πολύμηνη αποχή μας, για την οποία είναι γνωστή σε όλους σας η θέση μου, κατ’ ουσία δεν πετύχαμε τίποτα. Γενικότερα, τα τελευταία τριάμισι χρόνια, οι μέρες αποχών μας συνολικά ίσως να αγγίζουν και ένα ημερολογιακό έτος!
Στηρίζοντας την υποψηφιότητά μου για την Προεδρία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, γνωρίζετε ότι δίνετε ψήφο εμπιστοσύνης σε κάποιον που είναι κατά της άκριτης και αδικαιολόγητης «αποχής», και εν γένει κατά της αποχής χωρίς σχεδιασμό και εναλλακτικές προτάσεις, όπως γίνεται μέχρι σήμερα!
Γ. ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Ο τρίτος άξονας στον οποίο δίνουμε τη μέγιστη σημασία είναι το σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης. Δεν μπορεί από την μια να υπερηφανευόμαστε ότι είμαστε συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης και από την άλλη να μην έχουμε καταθέσει έστω μία ολοκληρωμένη πρόταση για αυτή.
Ως Σύμβουλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, ζήτησα κάποια στιγμή εγγράφως να πάρουμε την πρωτοβουλία διοργάνωσης ενός Εθνικού Διαλόγου για τη Δικαιοσύνηστη χώρα μας, με τη συμμετοχή όλων των «κρίκων» που συμμετέχουν στην «αλυσίδα» της δικαιοσύνης: δικηγόροι, δικαστές, κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης, δικαστικοί υπάλληλοι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές. Ένα διάλογο με αρχή, μέση και τέλος. Μπορεί να μη λύναμε όλα τα προβλήματα, όμως είμαι βέβαιος ότι θα λύναμε κάποια. Και αυτό είναι σημαντικό.
Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να γίνει με σχέδιο και μεθοδικότητα. Γιατί, δυστυχώς, όταν αναφερόμαστε στον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος λείπουν από το δημόσιο διάλογο οι αναλογιστικές μελέτες, τα ποσοτικοποιημένα και στατιστικώς επεξεργασμένα στοιχεία εισροών υποθέσεων, κόστους διαχείρισης, χρόνου επίλυσης και ελάχιστων ανθρωποωρών ενασχόλησης. Στον αποκαλούμενο δημόσιο διάλογο κυριαρχούν κυρίως αόριστες αναφορές, συντεχνιακές αντιλήψεις και ενίοτε τεχνοκρατικές προτάσεις εκτός πραγματικότητας. Λείπουν τα κρίσιμα μεγέθη που είναι αναγκαία για τη λήψη αποφάσεων, όπως αυτά που προανέφερα προηγουμένως.
Για το λόγο αυτό, προτείνω να υιοθετηθεί άμεσα, και θα εργαστώ για αυτό, η δημιουργία Παρατηρητηρίου του Συστήματος Απονομής της Δικαιοσύνης, με τη συμμετοχή όλων των αρμόδιων φορέων, που έργο του θα έχει:
- τη μεθοδική συλλογή στατιστικών στοιχείων και πληροφοριών από τα δικαστήρια της χώρας
- την περαιτέρω χρήση των στατιστικών δεδομένων για τη μέτρηση της απόδοσης κάθε δικαστικής μονάδας και δικαστικής περιφέρειας
- της διευθέτηση της ομαλής ροής των δικαστικών υποθέσεων
- τον ετήσια έλεγχο της αποδοχής και της αποτελεσματικότητας των εκάστοτε νέων μέτρων
- των εκτίμηση του ελάχιστου αναγκαίου αριθμού ανθρώπινου δυναμικού
- την εκπόνηση ερευνών και προτάσεων
- τη μελέτη και ανάλυση των οικονομικών δεδομένων της δικαιοσύνης, και
- την εποπτεία των νομικών επαγγελμάτων.
Είναι μια πρόταση που μπορεί να υιοθετηθεί άμεσα και σχετικά ανέξοδα.
Άλλα σημαντικά ζητήματα, τα οποία πρέπει να ανοίξουμε είναι το ωράριο των δικαστηρίων και η διάρκεια των δικαστικών διακοπών.
Η έρευνα που κάνουμε, μέσω της ΕΕΝ e-Θέμις και στην οποία αναφέρθηκα ανωτέρω, δείχνει ότι είμαστε πλέον ώριμοι – οι δικηγόροι πολύ πιο ώριμοι από τους συνδικαλιστές μας – να συζητήσουμε θέματα που παλαιότερα θεωρούσαμε ταμπού!
Πρέπει, λοιπόν, οι δικηγόροι να βγούμε πάλι μπροστά στους αγώνες, για καλύτερη Δικαιοσύνη, καλύτερες συνθήκες άσκησης της δικηγορίας, για το μέλλον μας. Πρέπει ο δικηγόρος να βγει μπροστά, να διεκδικήσει και να επιτύχει.
Στις επικείμενες αρχαιρεσίες του ΔΣΑ τον προσεχή Νοέμβριο, το διακύβευμα είναι αν θα συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση ή αν θα αλλάξουμε πορεία.Εξυπακούεται ότι όποιος θέλει να συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση, θα έχει πολλές «γνωστές» επιλογές να στηρίξει.
Πεποίθηση μου είναι ότι ο Σύλλογος μας μπορεί και πρέπει να ξαναγίνει ο πρώτος επιστημονικός σύλλογος της χώρας.
Ο Δικηγόρος θα πρέπει γίνει και πάλι το υποκείμενο του Συλλόγου μας, υπηρετώντας εκείνον η διοίκηση του και όχι το αντίστροφο.
Θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί η σχέση των συναδέλφων με το Σύλλογό, να τεθούν εκ νέου γερά θεμέλια αμοιβαίας εμπιστοσύνης, να αισθάνεται ο κάθε συνάδελφος ότι πράγματι ο Σύλλογος είναι το «σπίτι» του.
Παράλληλα, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε όλα τα μεγάλα ζητήματα στα οποία αναφέρθηκα. Θα πρέπει, όμως, να τα αντιμετωπίσουμε με σχέδιο και,μεθοδικότητα. Να μην τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις, αλλά να τις διαμορφώνουμε.
Με αυτές τις σκέψεις αποφάσισα να ζητήσω από εσάς, από τον κάθε συνάδελφο ξεχωριστά, να μου δώσετε τη δυνατότητα να υπηρετήσω το Σύλλογο μας, να μου κάνετε την ύψιστη τιμή να υπηρετήσω το δικηγορικό σώμα από τη θέση του Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Όλοι εμείς, μαζί, μπορούμε να θέσουμε τις βάσεις για ένα Σύλλογο με διαφορετική νοοτροπία, αντίληψη των πραγμάτων και αισθητική.
Ο Δικηγόρος μπορεί και πρέπει να τεθεί ξανά στο επίκεντρο, να ανακτήσει το χαμένο κύρος του, στην κοινωνία αλλά και για τον εαυτό του.
Σήμερα ξεκινάμε ένα νέο ταξίδι. Ο στόχος είναι αγαθός και σπουδαίος. Γνωρίζετε ότι όσα λέω, θα τα επιδιώξω με όλες μου τις δυνάμεις.
Πριν να ξεκινήσουμε αυτό το ταξίδι μέτρησα τις δυνάμεις μου, μέτρησα τους φίλους μου, μέτρησα τα ιδανικά μου. Τα ζύγισα με όλες τις δυσκολίες που γνωρίζω ότι θα βρω μπροστά μου. Και έκρινα ότι αξίζει να το παλέψουμε.
Όλοι εμείς, μαζί!
Ζούμε σε μια εποχή που ο καθένας μας έχει χρέος να σηκωθεί και να προσφέρει ό,τι μπορεί. Ακόμα και το λίγο, σήμερα μπορεί να είναι πολύ.
Κατέρχομαι σε αυτές τις εκλογές ως ίσος προς ίσους. Δεν πιστεύω ότι είμαι η μεγαλοφυία που θα λύσει μεμιάς όλα τα προβλήματα ή ότι με κάποιο μαγικό τρόπο θα γίνουν όλα όπως πρέπει.
Έχω όμως τη διάθεση και την μεγάλη επιθυμία να ασχοληθώ. και έχω αποδείξει ότι μπορώ. Γι’αυτό σας ζητώ να με εμπιστευθείτε!
Κάποιοι «καλοπροαίρετοι» φίλοι μου είπαν:
– Μπορεί να εκλεγεί πρωθυπουργός σαραντάρης στην Ελλάδα, έστω και με το ένα εικοστό του βιογραφικού μου, μπορεί να εκλεγεί σαραντάρης Πρόεδρος στη Γαλλία, μπορούμε να έχουμε σαραντάρηδες Προέδρους στο ΤΕΕ και τον ΟΑΕΕ, αλλά δεν μπορεί να εκλεγεί σαραντάρης Πρόεδρος στον ΔΣΑ.
Απαντώ:
– Πείτε μου τι κάνατε εσείς, τι σπουδαίο πετύχατε, και θα προσδιορίσω εκ νέου όσα πιστεύω. Αλλά επιστρέψτε μου να σας πω και τι έχουμε κάνει εμείς μέχρι σήμερα και τι έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να κάνουμε!
Είναι η ώρα της γενιάς μας, αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι. Όχι όμως σε μία «λογική» πάλης γενεών, καθότι χρειαζόμαστε την εμπειρία και το ειδικό βάρος όλων.
Είμαστε εδώ για να συνθέσουμε. Και αυτό θα το αποδείξουμε σε όλη μας την πορεία.
Εχθροί μας είναι μόνο τα προβλήματα.
Αντί επιλόγου, θα ήθελα να κλείσω την αποψινή ομιλία μου με τα λόγια του κ. Michel Benichou, τ. Προέδρου του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE), από την ομιλία του στο 1ο Πανελλήνιο Forum Δικηγορικού Επαγγέλματος που είχαμε διοργανώσει, το Νοέμβριο του 2014, ως ΕΕΝ e-Θέμις:
«Ορισμένα απαισιόδοξα μυαλά υποστηρίζουν ότι το νομικό επάγγελμα είναι σαν ένα νεκρό αστέρι, το οποίο λάμπει ακόμα και εκατοντάδες χρόνια μετά.
Παρά ταύτα, το δικηγορικό επάγγελμα είναι ζωντανό. Θα πρέπει να αντιμετωπίσει όλες τις επερχόμενες προκλήσεις, που θα επιτρέψουν στους δικηγόρους να εισέλθουν στη νεωτερικότητα του 21ου αιώνα.
Ο καλύτερος τρόπος για να προβλέψεις το μέλλον είναι να το εφεύρεις. Η καινοτομία είναι ο μόνος δρόμος, για εμάς τους δικηγόρους, προκειμένου να αντέξουμε στο μέλλον.
Έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στους ευρωπαίους και τους Έλληνες δικηγόρους.
Θα πρέπει να δώσουμε τις αναγκαίες μάχες. Άλλωστε, οι μόνες μάχες που χάνονται είναι εκείνες που ποτέ δεν δόθηκαν. Και όπως έλεγε και ο ρωμαίος φιλόσοφος Σένεκας: Δεν οφείλεται στο γεγονός ότι τα πράγματα είναι δύσκολα που δεν τολμάμε, αλλά το ότι δεν τολμάμε κάνει τα πράγματα να είναι δύσκολα».
Σας ευχαριστώ θερμά!
Δημήτρης Χρ. Αναστασόπουλος
Υποψήφιος Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών
Επικεφαλής του Συνδυασμού «Ο Δικηγόρος-Όλοι εμείς, μαζί!»