Αθήνα

°C

kairos icon

Σάββατο

20

Απριλίου 2024

alphafreepress.gr / ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / Χορός: από την διακήρυξη της ελευθερίας του σώματος, και πίσω στην αμφισβήτησή της
ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Χορός: από την διακήρυξη της ελευθερίας του σώματος, και πίσω στην αμφισβήτησή της

Από την Τέτη Νικολοπούλου                                                       Δυο εξαιρετικά και εντελώς διαφορετικά φιλμ, με κοινή θεματολογία. Αυτός είναι ένα σύγχρονο προϊόν του συστήματος, μέσα στο οποίο ασφυκτιά. Αυτή μια Αμερικανίδα Θεά, η οποία –έναν αιώνα πριν- άλλαξε τα δεδομένα του χορού… «Η χορεύτρια»  ( La Danseuse) Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Στέφανι Ντι Τζιούστο με τους: Σοκό, Γκασπάρ Ουλιέλ, Μελανί Τιερί, Λίλι […]

La-Danseuse-The-Dancer-screengrab

Από την Τέτη Νικολοπούλου                                                      

Δυο εξαιρετικά και εντελώς διαφορετικά φιλμ, με κοινή θεματολογία.

Αυτός είναι ένα σύγχρονο προϊόν του συστήματος, μέσα στο οποίο ασφυκτιά.

Αυτή μια Αμερικανίδα Θεά, η οποία –έναν αιώνα πριν- άλλαξε τα δεδομένα του χορού…

«Η χορεύτρια»  ( La Danseuse)

Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Στέφανι Ντι Τζιούστο με τους: Σοκό, Γκασπάρ Ουλιέλ, Μελανί Τιερί, Λίλι – Ρόουζ Ντεπ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Η ιστορία της ανόδου και πτώσης της εμβληματικής -αλλά όχι ανάλογα με την Duncan- διάσημης χορεύτριας Loie Fuller (1862–1928), η οποία, από ακατέργαστη αγρότισσα, έφτασε να χορέψει στα Φολί Μπερζέ και στην όπερα του Παρισιού. Η εύθραυστη ψυχοσύνθεση της, όμως, την οδήγησε στην κατάρρευση μετά τη γνωριμία της με την Ισιδώρα Ντάνκαν (1877–1927).

Η “χορεύτρια” είναι, πραγματικά, μια καλή ταινία, βασισμένη στο βιβλίο του Giovanni Lista Φούλερ. Όχι τόσο διότι είναι σκηνοθετικά ή ερμηνευτικά ιδιαίτερη, αλλά αξίζει τον κόπο να δείτε αυτή την υπέρλαμπρη προσωπικότητα, η οποία άφησε εποχή και έγινε είδωλο της Belle Εpoche. Η Αμερικανίδα Loie Fuller δεν ήταν η λεπτεπίλεπτη χορεύτρια της εποχής της. Αντίθετα μάλιστα, ήταν μια στιβαρή, γεροδεμένη κοπέλα, η οποία έριχνε λάσο και τιθάσευε βόδια στο ράντζο του πατέρα της.

Όμως αγαπούσε το θέατρο, διάβαζε και όταν η μοίρα της την έφερε στη Νέα Υόρκη διεκδίκησε αυτό που αγαπούσε: τον χορό. Ο χορός για την Fuller, όμως, δεν ήταν απλά ένας τρόπος έκφρασης ή μια ελαφρότητα ή μια ναρκισσιστική ανάγκη, έτσι όπως τον προσέγγιζαν -ως επί τω πλείστων- εκείνη την εποχή. Η αυτοδημιούργητη Fuller συνδεόταν με ποιότητες, οι οποίες έρχονταν απευθείας  από τη φύση και το σύμπαν. Η ίδια, κρυμμένη κάτω από δεκάδες φύλα υφάσματος, τα οποία ήταν ιδιαίτερα βαριά, κινούνταν σαν αέρας και σαν φωτιά, σαν πεταλούδα και αλλόκοτη αμαζόνα. Η μηχανική που εφηύρε, για να κινεί με τα χέρια της το ύφασμα, θύμιζε σκίτσα βγαλμένα από την ευφυία του Da Vinci.

H Φούλλερ αποτέλεσε μια από τις πρωτοπόρους του μοντέρνου χορού, καθώς έβγαλε τον χορό από την αναπαραστατική του διάσταση και έφερε την κιναισθητική εμπειρία στην ουσία του χορού. Η προσοχή που έδωσε στον φωτισμό και στο πλαίσιο παρουσίασης του χορού της, άλλαξε τα χορευτικά δεδομένα. Η παράστασή της “Serpentine Dance” κινηματογραφήθηκε από τους αδελφούς Lumier το 1896 (μπορείτε να βρείτε πολλά αποσπάσματα στο διαδίκτυο). Στο  φιλμ των Λιμιέρ,  δεν χορεύει η ίδια, αλλά αποτελεί μεγάλη τύχη να μας διατίθεται αυτό το μνημειώδες έργο, αποκτώντας μια ιδέα για το πώς μπορεί να χόρευε η ίδια.

Η ΤΑΙΝΙΑ:

Από αυτό το μνημειώδες έργο προφανώς αντλεί και το υλικό της η ταινία, η οποία μεταφέρει με επιτυχία τόσο το ρούχο και το σκηνικό της Φούλλερ, όσο και τον ίδιο της τον χορό. Επιπλέον, αναπαράγοντας  την εποχή, λιτά και εύστοχα, η σκηνοθέτης καταφέρνει  να μας βάλει στο προσωπικό σύμπαν της Φούλλερ και να μας συστήσει τον θαυμαστό καινούργιο, για την εποχή,  κόσμο της τέχνης του μοντέρνου χορού. Ωστόσο δεν μπαίνει περισσότερο στα σκοτεινά σημεία του μυαλού και της ψυχής της,  στις αδιέξοδες σχέσεις της και στους ανεκπλήρωτους έρωτές της, στοιχεία που την οδήγησαν έπειτα στην κατάρρευση και την πτώση της. Προσωπικά δεν τα χρειάστηκα και μου άρεσε που η ταινία εστίασε ξεκάθαρα στην εμμονή της Φούλλερ στην τελειότητα της παράστασής της, δίνοντάς μας, επίσης ξεκάθαρα, τον τρόπο δημιουργίας του μοντέρνου χορού.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ: 1887: Η 25χρονη Μαρί-Λουίζ μετακομίζει στη Νέα Υόρκη με σκοπό να γίνει ηθοποιός. Τελικά θα γίνει χορεύτρια και θα πάει στη Γαλλία, προκειμένου να τελειοποιήσει το σόου της. Θα καταφέρει να φτάσει μέχρι την Όπερα των Παρισίων και θα αναπτύξει μια σχέση αγάπης και μίσους  με την, επίσης,  ταλαντούχα χορεύτρια, την Ισιδώρα Ντάνκαν.

Στα θετικά της ταινίας -πέρα από το μοντάζ- η κόρη του Τζόνυ Ντεπ και της Βανέσα Παραντί στον ρόλο της Isadora Duncan!!!

Χάρμα… Μην τη χάσετε.

dancer-2

«Ο χορευτής»

Σκηνοθεσία: Στίβεν Κάντορ,  Αγγλορωσικό ντοκιμαντέρ, διάρκεια: 85’

Η καριέρα του Ουκρανού χορευτή Σεργκέι Πολούνιν, ο οποίος, στα 19 του χρόνια, έγινε ο νεαρότερος σολίστας των Βασιλικών Μπαλέτων του Λονδίνου. Έχοντας φοιτήσει από τα 14 στην Ακαδημία του Λονδίνου, έζησε έντονα, στα 22 του «κατέρρευσε» και παραιτήθηκε για να ξαναγυρίσει στη χώρα του και να ξαναχτίσει το όνομα του από την αρχή. Ο χορός του στο βίντεο του τραγουδιού «Τake me to church» τον επανάφερε, δυναμικά, στη διεθνή σκηνή.

Τα συναισθήματα, τα οποία σου εγείρει ετούτη η αλλόκοτη ιστορία είναι ποικίλα. Αρχικά νιώθεις άβολα, καθώς το ταλαντούχο αυτό παιδί, με τις θυσίες της οικογένειάς του και χωρίς να έχει ακριβώς συνείδηση για το πού θα τον βγάλει όλη αυτή η δουλειά, αφού στην ουσία πραγματοποιεί το όνειρο της μητέρας του, γίνεται άλογο κούρσας και πετυχαίνει μια λαμπρή καριέρα.

Στην πορεία νιώθεις συμπόνια και συμπαράσταση, καθώς αντιλαμβάνεσαι τους κόπους και τις δυσκολίες για να φτάσει να γίνει ένας άριστος χορευτής και εν τέλει να γίνει δεκτός στη Βασιλική Ακαδημία. Αργότερα, σε αυτή τη νεαρή ηλικία, θα καταλάβει τη θέση του σολίστα. Στο τέλος καταρρέεις και εσύ μαζί του συνειδητοποιώντας  τι κάνουμε στα παιδιά που έχουν ένα οποιοδήποτε ταλέντο και πώς  ο χορός μπορεί να γίνει ένα ανθρωποφάγο τέρας, μέσα από αυτή την τόσο ανταγωνιστική προσέγγιση.

Βγάζεις το καπέλο σε αυτό το παιδί, το οποίο φτάνει να αναζητά κάτι βαθύτερο, κάτι πιο ουσιαστικό μέσα στον χορό και την αναπαράσταση  που αυτός υπηρετεί, όταν δεν επιτρέπει στον χορευτή να συμπεριλάβει στην εμπειρία του χορού τα προσωπικά του στοιχεία και το βίωμά του. Ο χορευτής αυτός διεκδίκησε τον προσωπικό του χώρο και αμφισβήτησε την κατασκευασμένη του ταυτότητα. Το περίεργο εδώ είναι ότι δεν είχε την πληροφορία ότι αυτό είχε ήδη γίνει (ο σύγχρονος χορός το διακηρύττει αυτό από τις αρχές του 20ού αιώνα) και ότι αυτό μπορούσε να το κάνει και μέσα στο θεσμό των σπουδών του και να γίνει ο χορευτής που αυτός ήθελε.

Εδώ είναι, λοιπόν, που το ντοκιμαντέρ στέκεται στο ύψος του και αναζητά πιο βαθιές αιτίες, οι οποίες σχετίζονται με τα παιδικά χρόνια του Πολούνιν. Μοντάροντας φιλμάκια, τα οποία είχε τράβηξε ο ίδιος ο χορευτής και η οικογένειά του, το ντοκιμαντέρ αναδεικνύει στιγμές αθωότητας και παιδικότητας αλλά και το πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγάλωσε. Λόγω της φτώχιας και της πολιτικής της Ουκρανίας, η Δύση φάνηκε ως η «ευκαιρία» της ζωής του. Σιωπηλά και μέσα από μια μίνιμαλ αισθητική και όχι φορτωμένα πλάνα, το φιλμ σε βάζει στην ήσυχη ψυχοσύνθεση των ανθρώπων, οι οποίοι θυσιάστηκαν και «καταβροχθίσθηκαν» πέφτοντας θύματα της διαφημιστικής καμπάνιας της επιτυχίας της Δύσης. Η σεμνότητα, η δουλειά, το ταλέντο του ανατολικού μπλοκ στο υψηλό του επίπεδο, αλλά και  το αδηφάγο και ανταγωνιστικό, Λονδίνο.

Δεν ξέρω άλλα για αυτόν τον χορευτή, ο οποίος υπηρέτησε, συγκρούστηκε και ξανά υπηρετεί το σύστημα, αλλά σίγουρα η εκτέλεση του «Τake me to church» και οι σκηνές στο τέλος της ταινίας από πρόβα σε σύγχρονη χορογραφία, δείχνουν ότι «δεν τον χωρά ο τόπος» αλλά ούτε το και σώμα του και μας κραυγάζει βοήθεια.

Αυτή, πάντως, η απίστευτη στόφα που διαθέτει αυτός ο χορευτής, στα χέρια μεγάλων χορογράφων σύγχρονου χορού, όπως ο Russell Maliphant ή ο Akram Khan μπορεί να έδινε στην ανθρωπότητα κάτι μεγαλύτερο από ένα εντυπωσιακό μεν, διαφημιστικής και ποπ-αρτ αισθητικής δε, περφόρμανς. Η ταινία ανοίγει πολλές συζητήσεις για αυτά και πολλά άλλα και αξίζει να τη δείτε, είτε γνωρίζετε τον χορευτή αυτόν, είτε όχι.

Υποψήφια για Όσκαρ ταινίας μικρού μήκους ντοκιμαντέρ.

 

 

Ακολουθήστε μας στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις